بیگ بنگ: تیمی از اخترشناسان دانشگاه اوکلاهاما با استفاده از روشی موسوم به «ریزهمگرایی اختروش» موفق به کشف چندین شی فضایی با جرم بیشتر از زمین (سیاره‌های فراخورشیدی یا سیاهچاله‌های ابتدایی) در دو سامانه فراکهکشانی شدند. این دو سامانه عبارتند از یک کهکشان بنام QJ0158 – 4325 و خوشه کهکشانی SDSS J1004+4112. تنها دو یا سه مورد از این کهکشان‌ها در آن سوی منظومه‌شمسی شناسایی شده است.

image e SDSS J
عکس پرتو ایکس از سامانه عدسی گرانشی SDSS J1004+4112 که رصدخانه پرتو ایکس چاندرای ناسا تهیه کرده است. نشر مُمتد سرخ مرکزی، ناشی از گاز داغ در خوشه کهکشانی پیش زمینه‌ای است و چهار منبع نقطه آبی، عکس‌هایی از اختروش پس زمینه‌ای هستند.

به گزارش بیگ بنگ، محققان معتقدند Q J0158-4325 یک سامانه عدسی کهکشان-اختروش است؛ یعنی نور یک اختروش پس زمینه‌ای که در فاصلۀ 8.8 میلیارد سال نوری قرار دارد، توسط یک کهکشان پیش زمینه‌ای در فاصله 3.6 میلیارد سال نوری همگرایی شده است. سامانه SDSS J1004+4112 نیز از یک خوشۀ کهکشانی غول‌پیکر در 6.3 میلیارد سال نوری و یک اختروش در فاصله 9.9 میلیارد سال نوری تشکیل شده است. دکتر «ژینیو دای» از گروه فیزیک و اخترشناسی هومز ال. داج در دانشگاه اوکلاهاما به همراه همکارانش به تجزیه و تحلیل این سامانه‌ها پرداختند. همچنین از عکس‌های قدیمی رصدخانه پرتو ایکس چاندرای ناسا هم کمک گرفته شد.

شواهد ِ مربوط به اشیای شناور با جرم سیاره‌هایی مثل مشتری که در کهکشان‌هایی پیش زمینه‌ای وجود دارند، از سیگنال‌های ریزهمگرایی بدست آمده است که بصورت جابجایی‌هایی در خط نشر پرتو ایکس اختروش‌های پس زمینه‌ای دیده می‌شوند. محققان می‌گویند: «این اجرام یا سیاره‌های شناور هستند یا سیاهچاله‌های ابتدایی.»

سیاره‌های شناوری که به صورت آزادانه گردش می‌کنند، در طول فرایندهای ستاره‌زایی یا سیاره‌زایی به بیرون پرتاب یا پراکنده می‌شوند. سیاهچاله‌های ابتدایی به دلیل نوسانات کوانتومی در دوره‌های نخستین جهان شکل گرفتند. «سالونی باتیانی» دانشجوی دکتری در دانشگاه اوکلاهاما بیان کرد: «ما از کشف این دو سامانه جدید خیلی خوشحال و هیجان زده‌ایم. ما توانستیم سیگنال‌هایی را از اشیای شناور با جرمی به اندازۀ سیاره را در کهکشان‌های دوردست شناسایی کنیم.»

همچنین اخترشناسان دریافتند که اجرام مذکور در سامانه‌های Q J0158-4325 و SDSS J1004+4112 به ترتیب تقریبا 0.03 درصد و 0.01 درصد از جرم کل سامانه را به خود اختصاص می‌دهند. دکتر دای در ادامه گفت: «کشف چنین اشیایی که جرمی برابر با جرم سیاره‌ها دارند، برای مدل‌سازیِ فرایندهای ستاره‌زایی و سیاره‌زایی یا جهان اولیه بسیار ارزشمند هستند. نتایجِ بدست آمده اهمیت بسیار زیادی برای ما دارند، زیرا این نکته را تایید می‌کنند که این‌گونه اجرام سماوی در کهکشان‌های مختلف نیز وجود دارند و شاید رایج باشند.»جزئیات بیشتر این پژوهش در در مجله Astrophysical منتشر شده است.

ترجمه: منصور نقی‌لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sci-news.com

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.