بیگ بنگ: اورست بلندترين كوه زمين به شمار ميرود اما اين كوه بلندترين كوه منظومه شمسی نمي باشد، بلکه قله کوه “المپیوس” با ارتفاعی بیش از 25 کیلومتر مرتفع ترين كوه سامانه خورشیدی است که بیش از  3 برابر قله اورست ارتفاع دارد، این کوه می تواند تا صد قله دماوند را در خود جای دهد.

olympus-monsتصویری از کوه المپوس در مقایسه با کوه اورست

کوه المپوس( Olympus Mons) بلندترین کوه سامانه خورشیدی است. که در سیاره مریخ و با مختصات 18°N 133°W / 18, -133 قرار دارد.  ارتفاع آن بیش از 25 کیلومتر است و پهنايی به اندازه کشور نپال دارد. قطر دهانه آن  80کیلومتر و پهنای پایه مخروط آتشفشان به 624 کیلومتر می‌رسد که با دشتهای مسطح احاطه شده است. منطقه آتشفشانی تارسیس در مریخ در حقیقت خانه تعدای از بزرگترین آتشفشانها در منظومه شمسی است. قله آسکرئوس و الیسیوم که به ترتیب 14.9 و 12.6 کیلومتر ارتفاع دارند، در این منطقه واقع شده اند. سیاره سرخ بدلیل ساختار زمین شناختی خود و جاذبه اندکش محل مناسبی برای تولد آتشفشانهای غول پیکر است.

Olympus--monsتصویری هنری از کوه المپوس که ارتفاع و شیب آن مشخص است.

در مریخ دریا و اقیانوسی وجود ندارد تا بتوان از معیار « سطح ارتفاعی عوارض دریای آزاد» استفاده کرد، قاعدتاً یک سطح صفری را به عنوان مرجع تعیین ارتفاع در این سیاره بایستی در نظر گرفت. به این سطح Areoid of Mars می‌گویند که معادل ژئویید یا سطح مبنای ارتفاعی (geoid) در زمین است. ژئویید (Geoid) حالتی تعریف می‌شود که سطح اقیانوس‌های زمین در وضعیتی قرار داشته باشند که سطح ارتفاعشان فقط تحت تأثیر گرانش زمین باشند، به طوری که اثر باد و جریان‌های اقیانوسی و جزر و مدی در ارتفاع سطح دریاها حذف شده باشد.
سطح صفر در مریخ جایی تعریف می‌شود که فشار اتمسفر در آن‌جا 610.5 پاسکال باشد. این مقدار فشار برگرفته از نقطه‌ی سه‌گانه‌ی آب (Triple point of Water) است. در نقطه‌ی سه‌گانه‌ی یک ماده، در فشار و دمای مشخصی هر سه فاز جامد و مایع و گاز آن ماده می‌توانند به صورت هم‌زمان در تعادل ترمودینامیکی وجود داشته باشند. در مورد نقطه‌ی سه‌گانه‌ی آب، مقدار فشار حدود 0.6 درصد فشار هوا در سطح دریاهای آزاد است؛ یعنی معادل 0.006 اتمسفر. در این حالت، یعنی از ارتفاعی در سطح مریخ که فشار 0.006 اتمسفر زمین باشد، ارتفاع کوه المپوس در مریخ طبق منابع بیش از 25 کیلومتر ذکر شده است.

olympusنمایی هنری از المپوس در افق مریخ

این یک تعریف تئوری برای تعیین سطح صفر در مریخ بود و امروزه در عمل این سطح به طور مستقیم براساس اندازه‌گیری‌های گرانشی ماهواره‌ای تعیین می‌شود. گاهی هم عوارض در سیارات خاکی بر اساس ارتفاع‌شان از متوسط سطح دشت‌های اطراف همان عارضه بیان می‌شود. همین طور گاهی ارتفاع و عمق عوارض به ویژه در زمین‌شناسی بر اساس ارتفاع از Geodetic Datum تعریف می‌شود که در این حالت با توجه به کاملاً کروی نبودن سیارات و پَخ بودنشان در استوا، ارتفاع عوارض نسبت به حالتی که سیاره اگر کاملاً کروی بود بیان می‌شود. در این حالت ارتفاع کوه المپوس در مریخ 21229 متر بیان شده است.

1099px-Olympus_Mons_altتصویری از کوه آتشفشانی المپوس که مدارگرد وایکینگ 1 به ثبت رسانده است

مریخ چهارمین سیاره در سامانه خورشیدی است که در مداری طولانی تر از زمین و با سرعتی کمتر از زمین حرکت می‌کند. هر یک باری که به بدور خورشید می‌چرخد معادل ۶۸۷ روز (روز زمین) به درازا می‌کشد و شب و روز کمی طولانی‌تر از کره زمین است. بزرگی این سیاره نزدیک به یک دوم زمین است و قطر آن ۶۷۹۰ کیلومتر می‌باشد. جوّ آن شامل ۹۵ درصد دی اکسید کربن، ۳ درصد نیتروژن، ۱٫۶ درصد آرگون و فقط مقدار ناچیز اکسیژن و آب وجود دارد. جو سیاره سرخ بسیار رقیق است، به طوری که فشار جوی سطح آن، معادل یک صدم فشار جو زمین در سطح دریاست. علاوه بر این جو مریخ محافظ خوبی در برابر تابش‌های مرگبار فضایی نیست. بیشتر مناطق مریخ بسیار سرد است. دمای هوا در قطب‌های آن می‌تواند تا ۱۳۰ درجه زیر صفر پایین برود.

Olympus-Mons-on-Globe_by-Kees-Veenenbosتصویری هنری از المپوس در افق زیبای مریخ

مطالعه بیشتر در : Olympus Mons , space , nasa , Mars

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

3 دیدگاه

  1. خیلی جذاب بود

    بنظرم بیشتر از اینکه ما بفکر سیاره سازگار برای حیات انسانی باشیم بهتر است ابتدا زندگی انسانی خودمونو در زمین تکمیل کنیم تا این همه جنایت چه به خودمون چه به محیط زیستمون نکنیم.

    1. انسان ها ذاتأ زیاده خواه هستند ، چراکه با جنگ افروزی و تولید تسلیحات نظامی و انواع و اقسام بیماری ها گند زدن به حیات و زیست کره زمین ، انسان ها در همین کره زمین خوب و در صلح و صفا زندگی کنند لازم نکرده که بروند به جاهای دیگر گند بزنند.
      😡😡😡😡😡