جونو چیست؟

بیگ بنگ: جونو یکی از فضاپیماهای ناسا است که به دور سیاره‌ی مشتری، بزرگترین سیاره‌ی سامانه خورشیدی، در گردش است. این فضاپیما در سال 2011 به فضا پرتاب شد و در سال 2016 در مدار سیاره‌ی مشتری قرار گرفت.

به گزارش بیگ بنگ، اسم این فضاپیما از اساطیر رومی گرفته شده است. مطابق با یک افسانه، ژوپیتر (یکی از خدایان باستان) علاقه‌ی زیادی برای پنهان شدن در پشت ابرها داشته اما همسرش جونو (یکی دیگر از خدایان باستان) می‌توانسته او را از میان ابرها ببیند. همانند این داستان، سیاره‌ی مشتری (ژوپیتر) به وسیله‌ی توده‌ی عظیمی از ابر پوشانده شده است و فضاپیمای جونو در پشت این ابرها در حال جست و جو است تا به دانشمندان ناسا برای فهمیدن و شناختن این سیاره‌ی غول پیکر کمک کند.

جونو چگونه به مطالعه‌ی سیاره‌ی مشتری می پردازد؟

فضاپیمای جونو در روز پنجم آگوست سال 2011 با موشک اطلس 5 به فضا پرتاب شد و در تاریخ 4 جولای 2016 به مدار مشتری رسید. این فضاپیما بر روی سیاره‌ی مشتری فرود نیامده است، جونو یک فضاپیمای مدارگرد می‌باشد. این نوع فضاپیماها در اطراف اجرام دیگر و به منظور مطالعه‌ی آن‌ها، در فضا پرواز کرده و یا می‌چرخند. مدارگردها در بالای اتمسفر هر سیاره، در گردش هستند. جونو در مدت حدود 20 ماه چندین چرخش قطبی به دور سیاره‌ی مشتری خواهد داشت.

*عکسی که مدارگرد جونو از ابرهای طوفانی مشتری ثبت کرده است*

اولین چرخش جونو چیزی در حدود 53.5 روز به طول انجامید؛ این چرخش طولانی به فضاپیما فرصت خواهد داد که سرعتش را کاهش داده و در محدوده‌ی گرانشی سیاره قرار گیرد. پس از آن، چرخش علمی جونو به مدت 14 روز آغاز خواهد شد. در طی چرخش علمی، تمامی تجهیزات پژوهشی فضاپیمای جونو شروع به کار کرده و جمع‌آوری و ثبت اطلاعات آغاز می‌شود. جونو 37 مرتبه در مدار سیاره‌ی مشتری چرخش خواهد داشت و به ارتفاع 4200 کیلومتری بالای ابرهای این سیاره خواهد رفت. در پایان این 37 چرخش، این مدارگرد متوقف شده و فضاپیما به درون اتمسفر سیاره‌ی مشتری پرتاب شده و خواهد سوخت.

تجهیزات علمی نصب شده بر روی جونو، اتمسفر مشتری، میدان مغناطیسی و میدان گرانشی این سیاره را مورد مطالعه قرار خواهند داد. میدان مغناطیسی، مجموعه‌ای از نیروهای مغناطیسی و میدان گرانشی محدوده‌ی نیروی گرانشی یک سیاره می‌باشند. جونو اولین عکس خود را از نواحی قطبی سیاره‌ی مشتری گرفته و شفق عظیمی که قطب شمال و قطب جنوب این سیاره را روشن می‌کند مورد مطالعه قرار می‌دهد.

*کاوشگر جونو شفق های قطبی مشتری را بررسی می کند*

جونو با اندازه‌گیری مقدار آب و آمونیاک موجود در اتمسفر سیاره‌ی مشتری به دانشمندان کمک می‌کند که بفهمند این سیاره‌ی غول پیکر چگونه شکل گرفته است. همچنین، جونو اتمسفر مشتری را در قسمت‌های زیر ابرهای عظیم آن مورد مطالعه قرار می‌دهد تا بیابد که این سیاره از چه چیزهایی تشکیل شده است. با نقشه‌برداری از میدان‌های مغناطیسی و گرانشی سیاره‌ی مشتری، جونو می‌تواند جرم هسته‌ی مشتری را تخمین بزند. وظیفه‌ی دیگر جونو، نمونه‌برداری از الکترون‌ها و یون‌های مگنتوسفر سیاره‌ی مشتری می‌باشد؛ این نمونه‌برداری به منظور پاسخ دادن به این سوال که چرا سیاره‌ی مشتری درخشان‌ترین شفق را در سیستم خورشیدی دارد، انجام می‌گردد.

*عکسی از قطب پر تلاطم مشتری که توسط جونو ثبت شده است*

جونو دارای سه صفحه‌ی خورشیدی می‌باشد که انرژی را از خورشید جمع‌آوری کرده و برای تامین قدرت مورد نیاز فضاپیما مورد استفاده قرار می‌دهد. این صفحه‌های خورشیدی بر روی بدنه‌ی شش ضلعی فضاپیما به سمت بیرون گسترده می‌شوند و اندازه‌ی تقریبی آن‌ها 2.65 متر پهنا و 8.9 متر طول می‌باشد. فضاپیمای جونو و بال‌های خورشیدی آن مساحتی در حدود 20 متر دارند. در هنگام چرخش در مدار، بال‌های خورشیدی جونو حدود 450 وات الکتریسیته تولید می‌کنند که برابر با مقدار الکتریسیته‌ی مورد نیاز برای راه‌اندازی یک کامپیوتر می‌باشد. در این ماموریت، کاوشگر جونو تنها نیست بلکه سه مجسمه کوچک که با مهره‌های «لگو» ساخته شده اند «جونو» را همراهی می‌کنند. این سه مجسمه، تندیس هایی از «ژوپیتر» (رب النوع بزرگ یونان باستان و نام دیگر سیاره مشتری)، جونو (همسر ژوپیتر) و گالیه، پدر نجوم مدرن هستند.

چرا ناسا، سیاره‌ی مشتری را مورد مطالعه قرار می‌دهد؟

هدف از ماموریت جونو، کمک به دانشمندان برای بهتر فهمیدن نحوه‌ی شکل گرفتن مشتری و دیگر سیاره‌ها و همچنین چگونگی تغییرات آن‌ها در طول زمان، می‌باشد. ناسا همواره در تلاش است که جهان پیرامون زمین ما را یعنی سیستم خورشیدی و دنیای ماورای آن‌را شناخته و به ما نیز بشناساند. مشتری یکی از سیاره‌هایی است که به غول‌های گازی معروف هستند. این سیاره، همانند خورشید هیچگونه سطح جامدی ندارد و به طور عمده از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده است. باتوجه به این موضوع، دانشمندان ناسا دریافته‌اند که مشتری از بقایای خورشید تشکیل شده است؛ و از آنجائیکه مشتری یک سیاره‌ با جرم بسیار بالا می‌باشد دانشمندان حدس می‌زنند که این سیاره هنوز ترکیبات اولیه‌ی خود را حفظ کرده است و برخلاف سیاره‌های کوچک‌تر خیلی در اثر گذر زمان دچار تغییرات نشده است.

دانشمندان ناسا امیدوارند که بتوانند با مطالعه‌ی ترکیبات مشتری، چیزهای بیشتری در مورد تاریخچه و ترکیبات سیستم خورشیدی بیابند. با 53 قمر رسمی دارای نام و 14 قمر که هنوز نام رسمی ندارند، مشتری همانند یک ستاره در یک سیستم خورشیدی کوچک‌تر می‌باشد؛ به همین دلیل، دانشمندان ناسا امیدوارند که با بررسی این سیاره‌ی غول‌پیکر، بتوانند علاوه بر یادگیری هرچه بیشتر در خصوص سیستم خورشیدی ما، چیزهای بیشتری درمورد سیستم‌های سیاره‌ای اطراف ستاره‌های دوردست پیدا کنند. در زیر ابر متراکم مشتری رازهای بسیاری پنهان شده است و دانشمندان ناسا امیدوارند بتوانند با کمک جونو پرده از روی این رازها بردارند.