بیگ بنگ: دو استاد اخترفیزیک دانشگاه ویلانووا، طی تحقیقی خواص «ستاره قطبی»، که برای مدتی طولانی پنهان مانده بود را کشف کردند.

به گزارش بیگ بنگ، تا به امروز، برآوردهای متفاوت دانشمندان در مورد فاصلۀ این ستاره از زمین (520 یا 322 سال نوری)، باعث دشوار شدن تعیین ساختار فیزیکی آن شده است. اما این تیم از محققان که مجهز به اندازه‌گیری‌های دقیق فاصله‌ای (447+/-1.6 سال نوری) بودند که اخیراً توسط مأموریت گایا آژانس فضایی اروپای (ESA) به دست آمده بود، توانستند شعاع، روشنایی درونی، سن و جرم ستاره قطبی را تعیین کنند.

ستاره‌ قطبی-پولاریس(Polaris) نزدیک‌ترین ستارۀ تپنده متغیر قیفاووسی کلاسیک به ما است. متغیر قیفاووسی یکی از طبقه‌های نادر و مهم ستاره‌های غول‌پیکرِ درخشانی است که می‌تپد. ارتباط بین روشنایی درونی (درخشندگی) و دورۀ تپش باعث می‌شود که این نوع ستاره بعنوان «شمع استاندارد» برای اندازه‌گیری فواصل به کهکشان‌های دور و نزدیک به کار رود.

گویینان گفت: «عدم قطعیت بزرگِ قبلی در مورد فاصله با پولاریس، مانعی واقعی برای پی بردن به خواص نزدیک‌ترین (و عزیز‌ترین) متغیر قیفاووسی به ما، بود. مأموریت گایا این فاصله را با نیم درصد دقتِ بیشتر، اندازه گرفت. کار کردن با اندازه‌های دقیق فاصله، مسیرهای جدیدی را برای تحقیق در مورد ساختار و تکامل پولاریس و دیگر متغیرهای قیفاووسی می‌گشاید.»

این گروه تحقیقاتی متشکل از محققان اصلی: استادیار اسکات انجل، دکتر و پروفسور ستاره‌شناسی و اخترفیزیک ادوارد گویینان، دکتر گروه فیزیک نجومی و علوم سیاره‌ای دانشگاه ویلاوونوا، و همچنین دکتر پتر هارمانک از مؤسسه ستاره‌شناسی دانشگاه چارلز، پراگ، یافته‌های خود را در مجله American Astronomical Society منتشر کردند. این مقاله تحت عنوان «به سوی پایان دادن به بحث اختلاف نظر در مورد پولاریس: فاصلۀ دقیق با نزدیک‌ترین سفیوسِ ما با استفاده از Gaia DR2» اهمیت این پیشرفت برای مطالعات آتی در مورد پولاریس را توضیح می‌دهد، که می‌گوید: «به عنوان یک آزمایشگاه مهم اخترفیزیک » برای مطالعۀ ضربان ستاره‌ای، خواص ستارۀ متغیر قیفاووسی، تکامل و شکل‌گیری آن عمل می‌کند.

گویینان ادامه داد: «مطالعۀ ما در مورد ستاره قطبی درک بهتری از ستاره‌های متغیر قیفاووسی فراهم می‌کند. این نوع ستاره‌ها اساساً برای تعیین فواصل با کهکشان‌ها و سرعت گسترش جهان مهم هستند. تقریباً همۀ آنها، یه جز چند تا از آنها، آن قدر دور هستند که نمی‌توان با دقتی که اکنون برای پولاریس فراهم شده، خواص فیزیکی بنیادیِ آنها را تعیین کرد.»

انجل گفت: «همیشه اینکه تکنولوژی یا دستگاه‌های جدیدی می‌توانند بحث‌های قدیمی را پایان دهند، هیجان‌انگیز است. متغیرهای قیفاووسی ستاره‌های بسیار مهم و اساسی برای شروع تحقیقات هستند و به ویژه پولاریس مدت زمان زیادی است که مورد توجه قرار گرفته است. تعیین فاصلۀ پولاریس و خواص ستاره‌ای آن با چنین دقتی، از منظر خود ستاره، هیجان‌انگیز است، اما همچنین نمونه‌ای عالی از چیزی که مطالعات بعدی می‌توانند از داده‌های فعلی (و آتیِ) گایا انتظار داشته باشند، است.»

ترجمه: زهرا جهانبانی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: phys.org