بیگ بنگ: ستاره‌های ابرغول آبی نادر و دست‌نیافتنی هستند و این باعث می‌شود مطالعۀ آنها دشوار باشد. اخترشناسان با استفاده از تجهیزات پیشرفته برای اولین‌بار از اسرار ستاره‌های ابرغول آبی پرده‌برداری کردند.

به گزارش بیگ بنگ، دهه‌هاست که اخترشناسان در حال مطالعۀ ماهیت ستاره‌های ابرغول آبی هستند. با این وجود علیرغم سال‌ها تحقیق، ثابت شده که این ستاره‌ها دست‌نیافتنی هستند و مطالعۀ آنها دشوار است زیرا به سرعت زندگی می‌کنند و در جوانی می‌میرند. علاوه بر این، نوع تکنولوژی و تجهیزاتی که از سال‌ها پیش موجود بود تحقیق بر روی ستاره‌های ابرغول آبی را محدود کرده بود. تلسکوپ‌ها می‌توانند تا فواصل بسیار زیادی در فضا کاوش کنند اما نمی‌توانند درون ستاره‌ها را ببینند.

اکنون همه چیز تغییر کرده است. گروهی از محققان از بلژیک و انگلستان فقط به لطف داده‌های جدیدی که توسط تلسکوپ‌های ناسا جمع‌آوری شده بود از اسرار ستاره‌های ابرغول آبی پرده‌برداری کردند. این تلسکوپ‌ها باعث شد که دانشمندان بتوانند مدل‌ها و شبیه‌سازی‌هایی از درون ستاره‌ها ارائه دهند.

کشف اسرار ستاره‌های ابرغول آبیِ دست‌نیافتنی

ستارۀ ابرغول آبی یکی از مراحل نهایی سوختن قبل از مرگ ستاره عظیم است. ستاره‌های ابرغول آبی که دمای سطح آنها بین 20000 تا 50000 درجه سلسیوس است، بسیار داغ و درخشان هستند. یکی از معروف‌ترین ستاره‌های ابرغول آبی، رجل‌ الجبار، یا پای شکارچی (Rigel)، است. پای شکارچی درخشان‌ترین ستاره در صورت فلکی شکارچی است و جرم آن حداقل 20 برابر جرم خورشید می‌باشد. پای شکارچی آنقدر درخشان است که نور آن بیش از نور ترکیبِ 60000 خورشید است.

آنچه دانشمندان در مورد ستاره‌های ابرغول آبی می‌دانند این است که علیرغم زندگی کوتاه‌شان، درخشندگی آنها باعث می‌شود که یکی از قابل رؤیت‌ترین ستاره‌ها در آسمان شب باشند. با این وجود اگرچه اخترشناسان می‌توانند سطح ستاره‌های ابرغول آبی را با تلسکوپ ببینند اما درمورد درون این ستاره‌ها و علتِ شدیداً درخشان بودن آنها اطلاعات کمی دارند.

استفاده از اخترلرزه‌شناسی برای مطالعۀ ستاره‌های ابرغول آبی

محققان در تحقیقی جدید به سرپرستی دکتر تامارا راجرز از دانشگاه نیوکاسل، از تلسکوپ‌های فضایی استفاده کردند تا امواجی که از درون ستاره‌های ابرغول آبی نشأت می‌گیرد را با دقت بررسی کنند. این تکنیک که اخترلرزه‌شناسی نام دارد، مانند این روش است که لرزه‌شناسان برای مطالعۀ درون زمین از لرزه‌ها استفاده مي‌کنند.

راجرز و همکارانش در پنج سال گذشته روی این مسئله کار کردند تا شبیه‌سازی‌هایی از ستاره‌های ابرغول آبی ارائه دهند. آنها پیش‌بینی کردند که امواج گرانشی می‌تواند در سطح این ستاره‌ها بشکند. علاوه بر این، نوع دومی از موج را پیش‌بینی کردند که شبیه به امواج لرزه‌ای است و منشأ آن درون ستارۀ ابرغول می‌باشد.

دانشمندان کشف کردند که ستاره‌های ابرغول آبی به خاطر وجود امواج روی سطح‌شان درخشندگی و روشناییِ مواجی دارند. دکتر راجرز توضیح می‌دهد که امواج گرانشی که در سطح ستارۀ ابرغول آبی می‌شکند شبیه به امواجی است که روی خط ساحلی می‌شکند. نوع دوم موج، که موج ایستا بود، شبیه به امواج لرزه‌ای روی زمین است.

داکتر راجرز و همکارانش توانستند با توجه به این دو نوع موج پی ببرند که ستاره ابرغول آبی چگونه حرکت می‌کند و می‌چرخد. دومینیک بومن، یکی از نویسندگان این تحقیق، می‌گوید که می‌توانند شیمی و فیزیک آنچه که در هسته و در درون این ستاره‌ها رخ می‌دهد را بررسی کنند. وی می‌گوید فرکانس‌ها می‌توانند در بررسی نحوة تولید فلز و نحوۀ حرکت آن درون ستاره، به آنها کمک کنند. بومن اضافه کرد: «کشف امواج در ستاره‌های ابرغول آبیِ بسیار زیاد، لحظه‌ای طلایی بود.»

این تحقیق در مجلۀ Nature Astronomy منتشر شده و نتایج آن، برای اولین‌بار، بینش و دانش بیشتری را در مورد ماهیت ستاره‌های ابرغول آبیِ دست‌نیافتنی در اختیار محققان قرار می‌دهد.

ترجمه: زهرا جهانبانی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: techtimes.com