بیگ بنگ: دنباله‌داری که بتازگی کشف شده منجمان را هیجان‌زده کرده، زیرا احتمالا منشأ آن بیرون از منظومه شمسی است. این جرم- که C/2019 Q4 (بوریسوف) نام دارد- در روز سی آگوست 2019 توسط گنادی بوریسوف در رصدخانه مارگو در ناوچینج، کریمه، کشف شد. هنوز تأیید رسمی مبنی بر اینکه این جرم یک دنباله‌دار ِ میان ستاره‌ای است یا خیر، صورت نگرفته، اما اگر باشد، آن وقت این دومین جرم میان ستاره‌ای است که تاکنون کشف شده است. اولین جرمی که شناسایی شد، «اوموآموا» نام دارد که در اکتبر 2017 کشف شد.

به گزارش بیگ بنگ، دنباله‌دار جدیدِ C/2019 Q4 هنوز در حال ورود به سمت خورشید است، اما دورتر از مدار مریخ خواهد ماند و از فاصلۀ 300 میلیون کیلومتر به زمین نزدیک‌تر نخواهد شد. سیستم اسکات بعد از تشخیص اولیۀ این دنباله‌دار، به طور خودکار آن را جرمی احتمالاً میان ستاره‌ای دانست. سیستم اسکات در رصدخانه پیشرانش جت ناسا در پاسادنا- کالیفرنیا، واقع شده است.

“دیوید فارنوشیا” از مرکز مطالعات اجرام نزدیک به زمین، در پیشرانش جت ناسا، با اخترشناسان و مرکز هماهنگی اجرام نزدیک به زمین آژانس فضایی اروپا در فراسکی- ایتالیا، همکاری کرد تا به مشاهدات بیشتری دست یابد. وی سپس با مرکز ِ Minor Planet در کمبریج ماساچوپت، که تحت حمایت ناسا است، کار کرد تا بتواند مسیر دقیق این دنباله‌دار را برآورد کند و مشخص کند که منشأ آن در منظومه شمسی است یا از جای دیگری آمده است.

در حال حاضر فاصلۀ این دنباله‌دار تا خورشید 420 میلیون کیلومتر است و در روز 8 دسامبر 2019 به نزدیک‌ترین نقطه، یا حضیض خورشید، خواهد رسید؛ یعنی فاصله آن تقریباً به 300 میلیون کیلومتر می رسد.

مسیر دنباله‌دار C2019 Q4

فارنوشیا گفت: «این دنباله‌دار با سرعت 150000 کیلومتر در ساعت در حرکت است و سرعتش بسیار بیشتر از سرعت‌ معمولی اجرامی است که در آن فاصله به دور خورشید می‌چرخند. این سرعت ِ بالا نشان می‌دهد که نه تنها منشأ آن در خارج از منظومه شمسی است، بلکه این فضا را ترک خواهد کرد و به فضای میان ستاره‌ای باز خواهد گشت.»

در حال حاضر این دنباله‌دار در مسیری به سمت خورشید در حال حرکت است. C/2019 Q4 در روز 26 اکتبر با زاویۀ تقریباً چهل درجه از بالای صفحه دایره البروج عبور خواهد کرد. صفحۀ دایره البروج مدار حرکت انتقالیِ زمین و دیگر سیارات به دور خورشید است.

این جرم به دلیل ظاهر کرکی و پرزدارش، دنباله‌دار محسوب می‌شود؛ این نشان می‌دهد که C/2019 Q4 بدنه‌ای یخی دارد و وقتی به خورشید نزدیک شود، گرم شده و ابری از گرد و غبار و ذرات تولید می‌کند. موقعیت آن در آسمان (وقتی از زمین دیده می‌شود) آن را در نزدیکی خورشید قرار می‌دهد. نزدیکی خورشید یعنی منطقه‌ای از آسمان که معمولاً بررسی‌های بزرگ ِ سیارکیِ زمینی یا فضاپیمای شکار سیارکیِ NEOWISE آن را نمی‌بینند و اسکن نمی‌کنند.

می‌توان در ماه‌های آینده، این دنباله‌دار را با تلسکوپ‌های حرفه‌ای مشاهده کرد. “فارنوشیا” بیان داشت: «درخشش این جرم در اوسط دسامبر به اوج خود خواهد رسید و تا آوریل 2020 با تلسکوپ‌های متوسط قابل مشاهده خواهد بود. پس از آن، تا اکتبر 2020 فقط با تلسکوپ‌های حرفه‌ایِ بزرگ قابل مشاهده است.»

رصدها و مشاهدات صورت‌گرفته توسط کارن میخ و گروهش در دانشگاه هاوایی نشان می‌دهد که قطر هستۀ این دنباله‌دار بین 2 تا 16 کیلومتر است. اخترشناسان به جمع‌آوری مشاهدات ِ بیشتر ادامه خواهند داد تا خواص فیزیکی این دنباله‌دار (اندازه، چزخش و غیره) را بیشتر توصیف کنند و مسیر آن را بهتر شناسایی کنند.

ترجمه: زهرا جهانبانی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: scitechdaily.com