راز ستارههای غولپیکر در کهکشانها
بیگ بنگ: دو تیم مستقل از اخترشناسان کشف کردند که هم کهکشانهای ستارهفشان در جهان آغازین و هم یک ناحیه ستارهزا در یک کهکشان نزدیک، به نام ابر ماژلانی بزرگ حاوی تعداد بسیار بیشتری ستارههای غولپیکر نسبت به کهکشانهای آرامتر هستند. این یافتهها که به تفصیل در دو مقاله در مجلههای Nature و Science منتشر شده است، نظریههای کنونی دربارۀ چگونگی شکل گرفتن کهکشانها را به چالش می کشند.
به گزارش بیگ بنگ، یکی از دو تیم به رهبری دکتر ژییو ژانگ از دانشگاه ادینبرو، از آرایه میلیمتری بزرگ آتاکاما(آلما) برای بررسی تعداد و نسبت ستارههای بزرگ در چهار کهکشان ستارهفشان دوردست و پوشیده در غبار، استفاده کردند. این کهکشانها زمانی را نشان می دهند که جهان جوانتر از امروز بود. پس بعید است کهکشانهای نوزاد دورههای قبلی تشکیل ستاره را تجربه کرده باشند که در غیر این صورت نتایج مبهم می شدند.
دکتر ژانگ و همکارانش تکنیک جدیدی – مشابه تاریخنگاری کربنی- را به کار گرفتند تا فراوانی انواع مختلف مونواکسیدکربن در چهار کهکشان ستارهفشان را اندازهگیری کنند. آنها نسبت دو نوع مونواکسیدکربن حاوی ایزوتوپهای مختلف را مورد بررسی قرار دادند. دکتر ژانگ میگوید: «ایزوتوپهای اکسیژن و کربن منشاء متفاوتی دارند. 18O بیشتر در ستارههای بزرگ و 13C در ستارههای با جرم کم تا متوسط، تولید می شوند.»
به لطف تکنیک جدید، محققان توانست از میان غبار، این کهکشانها را مشاهده کرده و برای اولینبار جرم ستارههایشان را اندازه بگیرند. جرم یک ستارهها مهمترین عاملی است که تعیین می کند ستارهها چطور شکل می گیرند. یکی از اعضای تیم، دکتر “دوناتلا رومانو” از رصدخانه اخترفیزیک و علوم فضایی بولونیا در ایتالیا، گفت: «نسبت اکسیژن18 به کربن13 در این کهکشانهای ستارهفشان در جهان آعازین حدود 10 برابر بیشتر از کهکشانهایی مانند راه شیری است، به این معنا که تعداد ستارههای بزرگ در این کهکشانها بسیار بیشتر است.»
یافتههای آلما با یک کشف دیگر همخوانی دارد. یک تیم از محققان به سرپرستی دکتر “فابین اشنایدر”ستارهشناس دانشگاه آکسفورد، با استفاده از «تلسکوپ خیلی بزرگ سازمان فضایی اروپا» حدود 1000 ستاره در دورادوس-30 (که بنام سحابی رتیل نیز شناخته می شود)، یک منطقه ستارهزا در ابر بزرگ ماژلانی را مورد بررسی قرار دادند. آنها از تجزیه و تحلیل دقیق بیش از 250 ستاره که دارای جرم حدود 15 تا 200 برابر خورشید ما هستند برای مشخص کردن توزیع سن ستارهها و جرم آغازین در منطقه استفاده کردند.
دکتر اشنایدر گفت: «ما تعداد 30% بیشتر از آنچه انتظار داشتیم ستارههایی با جرم بیش از 30 برابر خورشید، و 70% بیشتر از تعداد مورد انتظار ستارههایی با جرم بیشتر از 60 برابر جرم خورشید را یافتیم. نتایج ما پیشبینی قبلی حد ِ جرم یک ستاره در هنگام تولد که 150 برابر جرم خورشید بود را به چالش می کشد و حتی ممکن است ستارهها در هنگام تولد دارای جرم بیش از 300 برابر جرم خورشید داشته باشند.» دکتر “راب ایویسون”، ستارهشناس سازمان فضایی اروپا و دانشگاه ادینبرو و یکی دیگر از نویسندگان مقاله مجله نیچر افزود: «یافتههایمان باعث شد دانشمان در زمینه تاریخ کیهان به چالش کشیده شود. اخترشناسانی که حال ارائه مدلهای شبیهساز جهان هستند، باید حالا کارشان را از نو، با پیچیدگیهای مورد نیاز ِ بیشتر آغاز کنند.»
ترجمه: مریم عبدی/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: sci-news.com