بیگ بنگ: ستاره‌شناسان با استفاده از داده‌های ماموریت گایا تعداد زیادی ستاره‌ با محتوای بسیار کم فلز و قدمت بیش از 13 میلیارد سال کشف کردند که در مدارهایی مشابه با مدار خورشید قرار دارند.

به گزارش بیگ بنگ، دکتر “سمیر نپال” از موسسه اخترفیزیک لایبنیتس پوتسدام گفت: «کهکشان راه شیری یک هاله‌ی بزرگ، یک برآمدگی و میله‌ی مرکزی، یک قرص ضخیم و یک قرص نازک دارد.» بیشتر ستاره‌ها در قرص نازک راه شیری ما قرار دارند و چرخش سازمان یافته‌ای را در اطراف مرکز کهکشان دنبال می‌کنند. ستارگان میانسال مانند خورشید 4.6 میلیارد ساله‌ی ما متعلق به قرص نازکی هستند که به طور کلی تصور می‌شد حدود 8 تا 10 میلیارد سال پیش شروع به شکل‌گیری کرده است.

ستاره‌شناسان با استفاده از مجموعه داده‌ی جدید گایا، ستارگانی را در فاصلۀ حدود 3200 سال نوری از خورشید مطالعه کردند. آنها تعداد شگفت‌انگیزی از ستاره‌های بسیار قدیمی را در مدارهای قرص نازک کشف کردند. اکثریت آنها بیش از 10 میلیارد سال قدمت دارند؛ برخی از آنها حتی بیش از 13 میلیارد سال قدمت دارند.

این ستارگان باستانی طیف گسترده‌ای از ترکیبات فلزی را شامل می‌شوند: «برخی از آنها حاوی مقدار بسیار کمی فلز هستند (همانطور که انتظار می‌رود)، در حالی که برخی دیگر دارای محتوای فلز دو برابر خورشیدِ بسیار جوان‌ترِ ما هستند، که نشان می‌دهد غنی شدن سریع فلز در فاز اولیه‌ی تکامل راه شیری اتفاق افتاده است.»

دکتر “نپال” گفت: «این ستاره‌های باستانی نشان می‌دهند که شکل‌گیری قرص نازک کهکشان راه شیری خیلی زودتر از آنچه قبلاً تصور می‌شد، یعنی در حدود 4 تا 5 میلیارد سال پیش آغاز شده است.» همچنین این مطالعه نشان می‌دهد که کهکشان ما در دوره‌های اولیه دارای یک ستاره‌زایی شدید بوده که منجر به غنی‌سازی بسیار سریع فلز در نواحی داخلی و تشکیل قرص شده است.

این اکتشاف، جدول زمانی تشکیل قرص راه شیری را همسو با کهکشان‌هایی با انتقال به سرخ بالا نشان می‌دهد که توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب و آرایه میلی‌متری بزرگ آتاکاما(ALMA) رصد شده‌اند. این امر نشان می‌دهد که قرص‌های سرد می‌توانند در اوایل تاریخ کیهان شکل بگیرند و تثبیت شوند و بینش جدیدی را در مورد تکامل کهکشان‌ها نشان دهند.»

دکتر “کریستینا چیاپینی” ستاره‌شناس در موسسه لایبنیتس برای اخترفیزیک پوتسدام گفت: «مطالعه‌ی ما نشان می‌دهد که قرص نازک کهکشان راه شیری احتمالا خیلی زودتر از آنچه تصور می‌کردیم، تشکیل شده و نحوۀ تشکیل آن با غنی‌سازی شیمیایی اولیه در داخلی‌ترین مناطق کهکشان ما، به شدت مرتبط است.»

ترکیبی از داده‌ها از منابع مختلف و استفاده از تکنیک‌های پیشرفته‌ی یادگیری ماشینی، ما را قادر ساخته تا ستارگان بیشتری را با پارامترهای ستاره‌ای با کیفیت بالا کشف کنیم. این گامی کلیدی برای رسیدن محققان به این بینش‌های جدید است.» نسخه پیش از چاپ این مقاله در arxiv منتشر شده است. همچنین این مقاله در مجله‌ی Astronomy & Astrophysics منتشر خواهد شد.

ترجمه: سحر الله‌وردی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sci.news