بیگ بنگ: تجزیه و تحلیل خاک جمع‌آوری‌شده از سیارک ریوگو، نشان می‌دهد که این سیارک حداقل بخشی از یک سنگ غنی از کربن بوده و حیات خود را بسیار دورتر از خورشید آغاز کرده، سپس به کمربند سیارک‌ها آمده و در نهایت، در فاصله‌ی تقریبی زمین تا خورشید قرار گرفته است.

به گزارش بیگ بنگ، این یافته‌ها حاکی از آن است که سیارک‌ها می‌توانند تاریخچه پیچیده‌ای داشته باشند که شامل مهاجرت‌های متعدد در منظومه شمسی قبل از رسیدن به مکان فعلی‌شان است. همچنین آنها حاوی سوابق ارزشمندی از دوره‌های مختلف تاریخ منظومه شمسی هستند.

ریوگو یک تکه سنگ فضایی جالب و البته نسبتاً استاندارد است. این سنگ یک سیارک نوع C (رایج‌ترین نوع) و غنی از کربن و آب است که در کمربند اصلی سیارک‌ها در فضای بین مریخ و مشتری قرار دارد. اما ریوگو دقیقا در کمربند اصلی نیست. مدار آن به دور خورشید بسیار نزدیک به مدار زمین است؛ این یعنی یک نوع اختلال، مدت‌ها پیش آن را از کمربند سیارک‌ها خارج کرده است.

کاوشگر هایابوسا 2 آژانس اکتشافات هوافضای ژاپن(JAXA) که در سال 2014 به عنوان یک ماموریت جمع‌آوری نمونه به فضا ارسال شد، ریوگو را از سال 2018 تا 2019 بررسی کرد و سرانجام در سال 2020 به خانه بازگشت. این فضاپیما علاوه بر جمع‌آوری نمونه‌ها، کشف کرد که این سیارک 900 متری تنها یک تکه سنگ بزرگ نیست، بلکه یک «قلوه سنگ» است، مجموعه‌ای سست از سنگ‌های کوچک‌تر که در اثر گرانش به هم متصل شده‌اند.

ریوگو شباهت‌های زیادی با سیارک‌های کمربند سیارکی، به ویژه خانواده پولانا و اولالیا دارد. اما مطالعات زیادی که بر روی نمونه‌های ریوگو انجام شده، نشان می‌دهد که حداقل برخی از مواد معدنی موجود در توده‌های قلوه سنگ با مواد موجود در فضای بیرونی منظومه شمسی سازگاری بیشتری دارند. به عنوان مثال، این سنگ دارای مواد آلی زیادی است، شبیه دنباله‌دارها که عموماً از فضای بیرونی منظومه شمسی می‌آیند. ایزوتوپ‌های اکسیژن نیز با فضای بیرونی منظومه شمسی سازگاری دارند.

یک تیم بین‌المللی به سرپرستی “روزاریو برونتو” اخترفیزیکدان از دانشگاه پاریس-سارکلی در فرانسه، اکنون نگاه دقیق‌تری به خاک غنی از الیوین، پیروکسن و سیلیکات‌های آمورف انداخته است – دانه‌هایی که در اثر آب موجود در سیارات، کمترین تغییر را متحمل شده‌اند.

“برونتو” و تیمش از طیف‌سنجی فروسرخ برای مطالعه‌ی این دانه‌ها استفاده کردند و دریافتند که نمایه نور فروسرخی که آنها منعکس می‌کنند شبیه اجرام بیرون منظومه شمسی است که منشأهای دورتری نسبت به کمربند اصلی سیارک‌ها دارند. این اجرام عبارتند از: سیارک هکتور (یک تروجان در ازدحام مدار مشترک مشتری)؛ دنباله‌دار هیل باپ؛ و غبار میان سیاره‌ای با منشاء احتمالی دنباله‌دار.

نتایج محققان نشان می‌دهد که منشأ اصلی ریوگو یک سیاره کوچک است – «دانه‌ای» که می‌تواند به یک سیاره تبدیل شود – که در ابتدا در بیرون منظومه شمسی شکل گرفت و ترکیبات بیرونی منظومه شمسی را در خود جای داد. با این حال، چیزی رشد آن را مختل کرد، شاید آن را تکه تکه کرد و به کمربند اصلی فرستاد، جایی که در اثر آب دگرگون شد و تغییر شکل داد. بنابراین، سیارک ریوگو یک مدرک مهم از تکامل منظومه شمسی است.

آنها در مقاله‌ی خود نوشتند: «نمونه‌های آورده شده از ریوگو کلید دسترسی به منبع تنوع طیفی در سیارک‌ها است، زیرا نمونه‌های بکر آنها حاوی دانه‌های بی‌آب هستند که از نظر طیفی، شبیه برخی اجرام ابتدایی در بیرون منظومه شمسی می‌باشند.

این یعنی، ریوگو حاوی چندین مخزن از غبار اولیه‌ی بی‌آب است که حاوی اطلاعات ارزشمندی دربارۀ شکل‌گیری و تکامل سیاره‌های کوچک در قرص پیش‌سیاره‌ای، می‌باشد. جزئیات بیشتر این پژوهش در مجله Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.

ترجمه: سحر الله‌وردی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sciencealert.com