بیگ بنگ: دانشمندان قصد دارند یک تلسکوپ رادیویی غول‌پیکر در ماه بسازند. ساخت این تلسکوپ می‌تواند سبب افزایش قابلیت رصد امواج رادیویی و اکتشفات فضایی شود.

به گزارش بیگ بنگ به نقل از ایسنا، ما بر روی زمین و بر فراز کوه‌های دورافتاده رصدخانه ساخته‌ایم و حتی تلسکوپ‌هایی را به فضا پرتاب کرده‌ایم و با هر پیشرفت در فناوری خود، اکتشافات جدید و شگفت‌انگیزی در مورد کیهان داشته‌ایم. اما پیشرفت بعدی ما در مورد رصدخانه‌ها چه باید باشد؟

دانشمندان بر اساس مطالعه جدید خود می‌گویند، سطح ماه یک انتخاب خوب برای این امر خواهد بود. استقرار تلسکوپ بر روی ماه ایده جدیدی نیست. قبلاً ناسا کمک مالی اکتشافی را برای تلسکوپ رادیویی دهانه ماه(LCRT) تأمین کرده است. در طول ماموریت‌های آپولو نیز فضانوردان بازتابنده‌هایی را روی ماه قرار دادند تا اخترشناسان بتوانند فاصلۀ زمین تا ماه را با دقت چند میلی‌متر اندازه‌گیری کنند.

اکنون در این مطالعه جدید، پژوهشگران چندین ایده شناخته شده را خلاصه می‌کنند و همچنین مفهوم جدیدی را معرفی می‌کنند که آن را «هایپرتلسکوپ» می‌نامند.

در حالی که تلسکوپ‌ رادیویی بزرگ در سمت دور ماه مانند LCRT شاید محبوب‌ترین پیشنهاد باشد، مورد دیگر شامل تلسکوپ کشف حیات در قطب‌های قمری(LFTALP) است. این تلسکوپ شامل مجموعه‌ای از تلسکوپ‌های ۶.۵ متری است که بر روی جو سیاره‌های فراخورشیدی در هنگام عبور از مقابل ستاره میزبان خود تمرکز می‌کند.

سپس کاوشگر نور فرابنفش ماه(LOUVE) وجود دارد که بر روی اجرام فرابنفش درخشان تمرکز می‌کند. حتی پیشنهادهایی برای رصدخانه امواج گرانشی مشابه با LIGO نیز وجود دارد. مشکل همه‌ی این پیشنهادها این است که آنها نیاز به ساخت و ساز در سطح فنی دارند که حتی روی زمین نیز چالش برانگیز است.

ایده‌ی ساختن رصدخانه‌های آرایه‌ای و مانند آن بر روی ماه یک هدف عالی است، اما در حال حاضر بسیار فراتر از توانایی‌های فنی ما انسان‌هاست. بنابراین نویسندگان ایده‌ی کمی ساده‌تری را پیشنهاد می‌کنند و آن، یک تلسکوپ نوری ابتدایی است که از سطح ماه بهره می‌برد. قدرت یک تلسکوپ نوری تا حد زیادی به اندازه آینه اولیه و فاصله کانونی تلسکوپ بستگی دارد. در زمین، فاصله کانونی را می‌توان با داشتن چندین آینه افزایش داد.

یک هایپرتلسکوپ می‌تواند از مجموعه‌ای از آینه‌ها به عنوان آینه اصلی که در امتداد یک دهانه برخوردی در سطح ماه قرار می گیرند، استفاده کند. پس از آن، آشکارسازهای تلسکوپ را می‌توان با یک کابل معلق کرد، شبیه به روشی که آشکارسازهای رصدخانه آرِسیبو در بالای یک صفحه مشبک آویزان شدند.

از آنجایی که این آینه‌ها نیازی به بزرگ بودن ندارند، ساخت آنها بسیار ساده‌تر خواهد بود و شکل ذاتی دهانه‌های برخوردی کار را نسبت به روی زمین، راحت‌تر می‌کنند. یک وجه از این ایده، قرار دادن آینه در یک طرف دهانه و ابزار آن در طرف دیگر است. این کار اجازه می‌دهد تا فاصله کانونی بسیار بزرگی وجود داشته باشد، اما محدوده رصدی چنین تلسکوپی محدود می‌شود.

همه‌ی این ایده‌ها هنوز در مراحل اولیه خود هستند و چالش‌های جدی وجود دارد که فراتر از ساخت آنها باید بر آنها غلبه کرد. به عنوان مثال گرد و غبار به مرور زمان روی آینه‌ها جمع می‌شود که باید پاک شود. همچنین اگرچه ماه فعالیت لرزه‌ای بسیار کمتری نسبت به زمین دارد، اما همچنان می‌تواند روی همسویی آینه‌ها و آشکارسازها تأثیر بگذارد. اما چیزی که واضح است این است که ما به ماه باز خواهیم گشت و انسان‌ها بالاخره در آنجا تلسکوپ خواهند ساخت. مسئله فقط زمان انجام این کار است.

وجود یک تلسکوپ رادیویی بزرگ روی ماه می‌تواند مزایای بسیاری داشته باشد که یکی از آنها هم‌پوشانی بیشتر تلسکوپ‌های مداری و زمینی است. اگر رویای تلسکوپ روی ماه ناسا روزی به حقیقت بپیوندد، روبات‌های سازنده در ساخت آن نقش خواهند داشت. این تلسکوپ در سمت دور از زمین یا بخش پنهان ماه ساخته خواهد شد.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: phys.org