بیگ بنگ: اخترشناسان ِ رصدخانه پرتو ایکس چاندار، شاهد انتشار پرتو ایکس از سوی محبوب‌ترین سیاره کوتوله جهان،‌ یعنی پلوتو بودند. این اولین‌ باری است که یکی از اجرام کمربند کویپر چنین رفتاری از خود نشان می‌دهد.

به گزارش بیگ بنگ به نقل از همشهری، اين كشف عجيب مي‌تواند به محققان در درك بهتر ساختار اتمسفر پلوتو و اتمسفر ديگر اجرام در حاشيه سامانه خورشيدي كمك كند. كري لز دانشمند ارشد رصد‌خانه چاندرا از دانشگاه جانز هاپكينز مي‌گويد براي اولين‌بار شاهد انتشار پرتو ايكس از سوي يكي از اجرام سامانه خورشيدي بوديم و دريافتيم پلوتو با بادهاي خورشيدي به شكلي غيرمنتظره و پرانرژي در تعامل است. مي‌توان انتظار داشت كه ديگر اجرام كمربند كويپر نيز چنين رفتاري از خود نشان دهند.

محققان در طول ماموريت افق‌هاي نو در سال 2015 متوجه تابش پرتو ايكس از سوي پلوتو شدند. زماني كه فضاپيماي افق‌هاي نو به بخش دوردست سياره کوتوله پلوتو رفت، يعني فاصله‌اي در حدود 7.5 ميليارد كيلومتر دورتر از زمين، اخترشناسان چاندرا چهار بار پلوتو را در حال درخشش پرتو ايكس مشاهده كردند. اين كشف از آن رو شگفت‌انگيز است كه پلوتو برخلاف زمين و ديگر اجرام سامانه خورشيدي فاقد ميدان مغناطيسي است، و فاصله بسيار زيادي تا خورشيد دارد، دو عاملي كه تابش پرتو ايكس را غير ممكن مي‌سازد.

به گفته اسكات ولك از مركز اختر فیزیک هاروارد اسميتسونيان، پيش از اين رصد دانشمندان بر اين باور بودند كه احتمال مشاهده پرتو ايكس از سوي پلوتو تقريبا غيرممكن است. تا پيش از اين، دورافتاده‌ترين جرم سامانه خورشيدي كه از خود پرتو ايكس ايجاد مي‌كرد،‌ حلقه‌ها و صفحه سياره مشتري بوده‌ است. با وجود ترديد‌هايي كه از گذشته وجود داشت، محققان براساس مطالعات پيشين مي‌دانستند كه گازهايي كه يك جرم كيهاني را احاطه كرده‌ است، مي‌تواند با ذرات موجود در بادهاي خورشيدي تعامل برقرار كرده و پرتو ايكس ايجاد كنند،‌ فرضيه‌اي كه اكنون يافته‌هاي چاندرا آن را تاييد مي‌كند.

دانشمندان سه فرضیه را برای پرتوهای ایکس منتشر شده از سیاره کوتوله پلوتو ارائه کرده‌اند. اول اینکه احتمالا گاز بسیار بیشتری از میزان کشف شده توسط فضاپیمای افق های نو در اطراف پلوتو وجود دارد. دوم اینکه میدان‌های مغناطیسی میان‌سیاره‌ای، ‌ذرات بیشتری از باد خورشیدی را در منطقه اطراف پلوتو متمرکز می‌کنند. احتمال آخر این است که تراکم کم باد خورشیدی در منطقه بیرونی منظومه شمسی ممکن است به شکل‌گیری حلقه‌ای از گاز خنثی در مدار پلوتو کمک کرده باشد. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریه ی Icarus منتشر شده است.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: NASA