بیگ بنگ: تصاویری که مدارگرد روزتا به زمین مخابره کرده کاوشگر فیله را بر سطح دنباله‌دار ۶۷پی/چوریوموف-گراسیمنکو نشان می‌دهد. مقامات سازمان فضایی اروپا (ESA) گفتند “مثل روز روشن است” که فیله پیدا شده و دانشمندان در این باره تردیدی ندارند.

به گزارش BBC، کاوشگر فیله نخستین کاوشگری است که انسان با موفقیت روی یک دنباله دار فرود آورده است. سازمان فضایی اروپا اسفند سال ۱۳۸۲ (مارس ۲۰۰۴) پروژه روزتا را راه‌اندازی کرد و پس از ده سال مطالعه و بررسی، روزتا آبان ماه سال ۹۳ در مدار دنباله‌دار قرار گرفت. پس از آنکه مدارگرد روزتا در مدار دنباله دار قرار گرفت، کاوشگر فیله از آن جدا شد و بر سطح دنباله دار فرود آمد.

اما شصت ساعت بعد فیله از کار افتاد و دانشمندان حدس زدند فیله در سایه صخره‌ای قرار گرفته باشد و به همین دلیل باتری‌های خورشیدی‌اش شارژ نشده‌اند. با اینکه فیله پیش از اینکه از کار بیفتد تصاویر و اطلاعات مربوط به محل فرود خود را مخابره کرده بود اما محل فرود آن برای دانشمندان نامعلوم باقی ماند. هفت ماه بعد، خرداد سال گذشته، با تغییر موقعیت دنباله دار، فیله که اندکی نور خورشید دریافت کرده بود دوباره مدت کوتاهی به کار افتاد اما بهمن سال گذشته مرکز کنترل فیله اعلام کرد که از ارتباط مجدد با این کاوشگر قطع امید کرده؛ فیله از گرد و غبار پوشیده شده و سردتر از آن است که بتواند دوباره به کار بیفتد.

اکنون تصاویر جدید که مدارگرد روزتا مخابره کرده حدس قبلی را تایید می کنند که فیله واقعا زیر بر آمدگی یک صخره قرار گرفته است. کارشناسان ناسا می‌گویند که عمق میدان تصاویر جدید و تغییر فصل در دنباله‌دار ۶۷پی باعث شده فضای تاریک زیر تخته سنگ روشن‌تر شود و بتوان با قطعیت گفت که فیله دیده شده است. فیله در حالی یافت شد که دانشمندان قصد داشتند در چند هفته آینده به ماموریت روزتا پایان دهند و این مدارگرد پس از سقوط روی سطح دنباله‌دار به پایان عمر عملیاتی‌اش برسد.

پائلو فری، مدیر عملیات سازمان فضایی اروپا گفت: «ما در جستجوی فیله بودیم به ویژه طی شش ماه گذشته این جستجو فشرده و سخت در جریان بود. اما نتوانسته بودیم آن را پیدا کنیم. حال ناگهان به تصویری از فیله برخوردیم؛ تصویر خوب و قابل تشخیص که این کاوشگر را از فاصله تقریبا دو کیلومتری نشان می دهد.»

سسیلیا توبیانا یکی از متخصصان دوربین مدارگرد روزتا می‌گوید: «ما خیلی خوشحالیم که فقط یک ماه مانده به پایان ماموریت روزتا، توانستیم بالاخره عکس فیله را بگیریم.» با اینکه امیدی به بازیافت کاوشگر فیله وجود ندارد و برخی از دستگاه‌های آن در سرما از کار افتاده‌اند، اینکه محل دقیق آن مشخص شده به دانشمندان در تجزیه و تحلیل بهتر اطلاعاتی که این کاوشگر ارسال کرده کمک می‌کند. چندی پیش نیز ارتباط کاوشگر فیله با فضاپیمای روزتا، برای همیشه قطع شد. با غیر فعال شدن این سیستم، دیگر هیچ راه ارتباطی میان این دو کاوشگر فضایی وجود نخواهد داشت. مدارگرد روزتا نیز در سپتامبر ۲۰۱۶ ارتباطش با ایستگاه زمینی قطع می شود و به ماموریت خود پایان می دهد.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: BBC

اطلاعات بیشتر: esa.int