بیگ بنگ: پیشرفت در مطالعه و پژوهش روی سیاره کوتوله سرس شواهد بیشتری از وجود یخ روی سطح این سیاره در اختیار دانشمندان قرار داده است.دانشمندان ناسا برای اولین‌بار شواهدی قاطع مبنی بر وجود شکلی مرموز از آتشفشانی یخی روی سطح سیاره‌ای کوتوله به نام سرس واقع در کمربند سیارکی به دست آورده‌اند.
به گزارش بیگ بنگ به نقل از همشهری، در دهه ۱۸۰۰ سرس به عنوان سیاره‌ای کوچک شناخته می‌شد، اما یک قرن بعد دانشمندان به تفاوت ساختار میان سیارک‌ها و سیاره‌های واقعی پی بردند و پس از ۵ دهه سرس از مقام سیاره‌ای به سیارکی تنزل رتبه یافت. اما در سال ۲۰۰۶ سرس باری دیگر دچار تغییر در دسته‌بندی نجومی شد و در نهایت به عنوان سیاره کوتوله معرفی شد، یعنی نه کاملا سیاره بود و نه کاملا یک سیارک.
سرس اکنون با وسعتی حدود ۹۶۴ کیلومتر یکی از کوچکترین سیاره‌های کوتوله در سامانه خورشیدی به شمار می‌رود. اما این موضوع نتوانسته سرس را از خودنمایی و خبرسازی دور نگه‌دارد زیرا لکه‌های سفیدی که در سطح این سیاره کوتوله مشاهده می‌شوند، همواره برای دانشمندان در حد معما باقی مانده بود. دانشمندان به تازگی دریافته‌اند یکی از این لکه‌های سفید آتشفشانی یخی به نام کوه آهونا مونس(Ahuna Mons) است که آب شور و گرم به بیرون فوران می‌کند. دانشمندان ناسا در مقاله‌ای که به تازگی در نشریه ساینس منتشر کرده‌اند ادعا کرده‌اند که این کوه یخی مهم‌ترین سند از وجود آتشفشان‌های یخی روی سرس است. دانشمندان این اطلاعات را از کاوشگر داون به دست آورده‌اند که برای تحقیق به کمربند سیارکی فرستاده‌‌اند.
آتشفشان آهونا مونز کوهی هرمی و غول‌آسا است که ارتفاعی برابر ۳۹۶۲ متر دارد و وسعت دامنه آن ۱۷.۷ کیلومتر محاسبه شده است، یعنی نیمی از وسعت دامنه کوه اورست.این درحالی است که چنین کوهی روی سیاره‌ای قرار گرفته که وسعت آن بیشتر از ایالت تگزاس نیست و همین موضوع دانشمندان را در شگفتی فرو برده است که چگونه کوهی به این عظمت روی سیاره‌ای کوتوله ایجاد شده است.
نکته جالب توجه دیگر درباره این کوه یخی سن آن است زیرا این کوه چند میلیون ساله نسبت به سن آتشفشان‌های مریخ و ماه بسیار جوان به حساب می‌آید. عجیب‌تر از ابعاد و سن،موادی است که این آْتشفشان از آن ساخته شده‌است، یخ. دانشمندان از گذشته نسبت به وجود آتشفشان‌های یخی روی پلوتو، سرس و حتی قمر تیتان مشکوک بوده‌اند، اما کوه آهونا اولین مدرک وجود چنین آتشفشان‌هایی در جهان به شمار می‌رود. این آتشفشان‌ها به جای آتش ترکیبی از آب و نمک را به بیرون فوران می‌کنند و در سرس، پس از فوران این مایع منجمد شده و گنبدی یخی روی کوه ایجاد کرده‌است و همین یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های یخی بودن این آتشفشان است.
به گفته دانشمندان تنها فرایندی که ممکن است به ساخته شدن چنین کوهی منجر شود فعالیت‌های آتشفشانی است. محققان پس از مطالعه مدل‌های سه‌بعدی این کوه ساختار آن را با دیگر آتشفشان‌ها مقایسه کردند و دریافتند ساختار آن شباهت زیادی به آتشفشان‌های زمین، ماه و مریخ دارد. دانشمندان امیدوارند بررسی‌های بیشتر کاوشگر داون از سیاره کوتوله سرس بتواند اطلاعات بیشتری درباره روند تکامل این سیاره در اختیار آنها قرار دهد. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریه ی Science منتشر شده است.
سایت علمی بیگ بنگ / منبع: newatlas.com
لینک کوتاه نوشته : https://bigbangpage.com/?p=55317
(۱۱ نفر , میانگین : ۵,۰۰ از ۵)
