کشف منشاء فورانهای خورشیدی
به گزارش بیگ بنگ به نقل از همشهری، محققان با استفاده از شبيهسازي هنرمندانهرايانهاي توانستند مدلي با جزئياتي دقيق از اين فورانهاي پلاسمايي كه اسپيكول ناميده ميشوند ارائه دهند. به گفته ناسا، هر پنجدقيقه يكبار اسپيكولها جرياني از پلاسماي داغ و سرخرنگي را با سرعتي برابر 150 كيلومتر بر ثانيه به لايه كرونا يا تاج خورشيدي ميفرستد. نكته عجيب درباره لايه كروناي خورشيد اين است كه درجه حرارت آن با مابقي بخشهاي خورشيد كاملا متضاد است.
با وجود اينكه كرونا فاصله بسياري تا مركز خورشيد دارد، اما ميليونها درجه داغتر از سطح خورشيد است و اين دماي بالا را مديون پلاسماي داغي است كه توسط اسپيكولها دريافت ميكند. اين اثر مانند تجربهاي است كه در كنار آتش داريد، از آتش فاصله داريد اما دماي بسيار شديدتري از دماي دروني آتش احساس ميكنيد. اكنون دانشمندان لاكهيدمارتين مدل رايانهاي ايجاد كردهاند كه ميتواند با شبيهسازي اين فورانهاي پلاسمايي قدرتمند امكان رديابي تفاوتهاي دمايي و ويژگيهاي فيزيكي در آنها را فراهم ميآورد. اين مدل عددي نشان داد شكلگيري اسپيكولها در سه مرحله مجزا رخ ميدهند.
اين فرايند از سطح خورشيد آغاز ميشود، جايي كه ذرات باردار با ميدان مغناطيسي درگير ميشوند و اين تعامل درگيري مغناطيسي شديدي را در نزديكي سطح خورشيد خلق ميكند. پس از آن ذرات خنثي و باردار در بالاي سطح خورشيد در فرايندي به نام گداخت امبيپولار با يكديگر تركيب شده و مسيري را براي فرار تنشهاي مغناطيسي ايجاد ميكنند. در نهايت تنشهاي مغناطيسي مانند تير از كمان جهيده و با سرعتي باورنكردني در فضا رها ميشود. سرعت اين فورانها به اندازهاي است كه ميتوانند طول ايالت كاليفرنيا را در چند دقيقه طي كنند. فورانها ميتوانند در عرض پنج تا ده دقيقه ارتفاع 10000 كيلومتري را كه هماندازه شعاع زمين است، بپيمايند.
محققان براي شبيهسازي از دادههاي طیفسنج تصویربرداری ناحیه رابط يا IRIS و تلسکوپ خورشیدی سوئد استفاده کردند. تیم علمی با استفاده از دادههای بدستآمده، شبیهسازی رایانهای دقیقی خلق کرد که فرآیند تولید آن یک سال طول کشید. این شبیهسازی نشان داد ذرات خنثی نقش مهمی در شکلگیری این جتهای خورشیدی ایفا میکنند؛ زیرا به میدان مغناطیسی امکان حرکت آزادانه از میان پلاسمای داغ خورشید را میدهند تا این میادین در نهایت بتوانند به کروموسفر برسند و در آنجا به جتهای خورشیدی ملحق شوند و انرژی لازم آنها را برای فوران تامین کنند. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Science منتشر شده است.
سایت علمی بیگ بنگ / منبع: sciencealert.com