بیگ بنگ: دانشمندان در مطالعات اخیر خود متوجه شدند که گرد و غبار ستاره‌ای پیدا شده در زمین از خورشید هم باستانی‌تر بوده و قدمتی پنج میلیارد ساله دارند. ممکن است ذرات گرد و غبار میکروسکوپی یافت شده از یک شهاب‌سنگ حاصل انفجار بین ستاره‌ای باشد که مدت‌ها قبل از تولد خورشید رخ داده باشد.

دانشمندان گمان می‌کنند این ذرات، که به عنوان دانه ی پیش خورشیدی شناخته می‌شوند، از یک انفجار در سطح ستاره‌ای کوچک آمده باشد که تقریبا پنج میلیارد سال پیش روی داده و در واقع بخشی از سیستم دو ستاره ای در حال چرخش به دور یکدیگر هستند. این انفجار می‌توانست مواد ستاره‌ای را به صورت گاز و گرد و غبار به فضای بین ستاره‌ای در کهکشان پرتاب کند، برخی از این مواد در ایجاد سامانه ی خورشیدی ما نیز نقش داشته است.

کریستوفر رد، پروفسور فیزیک در دانشگاه میشیگان، در این‌باره می‌گوید: «در اینجا شاهد یک فرآیند بازیافت کهکشانی هستیم. وقتی که ستاره‌ها می‌میرند، مواد را در قالب گاز و گرد و غبار با فشار زیاد از خود خارج می‌کنند که این مواد در تولد نسل‌های آینده ستاره‌ها و سیارات بازیافت می‌شوند». برای بررسی این ایده، دانشمندان به ایجاد و مطالعه هسته‌های پرتوزای بیگانه پرداختند که در تولید ایزوتوپ‌های سیلیکون در چنین انفجارهایی، که با عنوان «نواختر» شناخته می‌شوند، بیشترین اثر ممکن را دارند.

مشخص شد که ذرات گرد و غبار ستاره حاوی مقادیر غیرمنتظره‌ای از ایزوتوپ سیلیکون 30 است که از 14 پروتون و 16 نوترون تشکیل می‌شود. سیلیکون 30 در سطح کره ی زمین بسیار نادر است؛ رایج‌ترین نوع سیلیکون در سیاره‌مان سیلیکون 28 است. پژوهشگران می‌دانند که سیلیکون 30 در نواخترهای کلاسیک تولید می‌شود اما به قدر کافی درباره نسبت واکنش‌های هسته‌ای اطلاعات ندارند که مطمئن شوند چه مقدار سیلیکون 30 به وجود آمده است و این امر باعث می‌شود منشا اصلی این ذرات نامشخص بماند.

کریستوفر رد در ادامه توضیح می‌دهد: «این ذرات خاص پیام آوران بالقوه‌ای از جانب نواخترهای کلاسیک هستند که به ما اجازه می‌دهند این پدیده‌ها را به روشی غیرمتعارف مورد بررسی و مطالعه قرار دهیم. به طور معمول در اینگونه موقعیت‌ها، تنها کاری که از دست ما برمی‌آید، تنظیم کردن تلسکوپ روی پدیده نواختر و خیره شده به نورهای حاصل از آن است. اما اگر قادر باشیم یک تکه از ستاره واقعی را به دست بگیریم، می‌توانیم به مطالعه تک تک جزئیات آن بپردازیم. این امر اطلاعات جدیدی را درباب چنین انفجارهای ستاره‌ای در اختیار انسان می‌گذارد و دریچه جدیدی از علم را به سوی ما باز می‌کند». جزئیات بیشتر این پژوهش در Physical Review Letters منتشر شده است.

سایت علمی بیگ بنگ

ترجمه: هانا حیدری منبع: futurity.org