احتمالا در اعماق پلوتو، اقیانوس مایع وجود دارد!
بیگ بنگ: بر اساس یک تحلیل جدید، اقیانوسی مایع و عمیق در سیاره کوتولۀ پلوتو، بهترین توضیح برای تصاویر انتشار یافته توسط فضاپیمای “افق های نو” ناسا محسوب میشود. این ایده که پلوتو اقیانوسی زیر سطحی دارد، ایده ی جدیدی نیست ولی مطالعه ی حاضر به بررسی مفصل نقش احتمالی آن در تکامل ویژگی های کلیدی می پردازد که از جملۀ آنها می توان به صحرای پهناور اسپوتنيک پلانیوم اشاره کرد.
به گزارش بیگ بنگ، اسپوتنيک پلانیوم که یک بخش از تصویر قلبی شکل معروف را تشکیل میدهد، احتمالا تطابق فراوانی با محور جزرومدی پلوتو دارد. فرانسیس نيمو ، پروفسور علوم زمینی و سیاره ای در دانشگاه کالیفرنیا- سانتا کروز و نخستین نویسنده مقاله پیرامون یافته های جدید گفت: وزن اضافی باید جایی در زیر سطح مخفی شده باشد و اقیانوس راهی طبیعی برای حصول آن به شمار میرود. مقاله ای دیگر در خصوص همین موضوع که تحت رهبری جیمز کین از دانشگاه آریزونا قرار دارد به مسئله جهت گیری مجدد پرداخته و به شکستگی های روی سطح پلوتو بعنوان مدارکی دال بر وقوع چنین رویدادی اشاره می کند.
به مانند بسیاری دیگر از دهانه های برخوردی در منظومه شمسی، اسپوتنيک پلانیوم احتمالا در اثر برخورد شهاب سنگی بزرگ شکل گرفت و حجم عظیمی از پوسته یخی پلوتو را شکل داد. به دلیل وجود یک اقیانوس زیر سطحی، واکنش ها نسبت به این می توانست نوعی فوران آب از پوسته ی ضعیف و نازک یخی پلوتو باشد. آب چگال تر از یخ است، و همین عامل می تواند دهانه ی نسبتا عمیقی با پوسته ای از یخ در حجم فوران آب بر جای بگذارد.
نيمو افزود: در آن نقطه، هیچ جرم اضافی در اسپوتنيک پلانیوم وجود ندارد. آنچه که اتفاق می افتد، سخت تر و سردتر شدن توده یخی است و درياچال با یخ نیتروژن پُر می شود. در واقع نیتروژن نشان از جرم اضافی دارد. محاسبات نیمو و همکارانش نشان داد که این دهانه برخوردی به لایه ای ژرف از نیتروژن نياز دارد که ضخامتی بیش از 40 کیلومتر داشته باشد. آنان دریافتند که لایه نیتروژنی با ضخامت 7 کیلومتر در بالای اقیانوس زیر سطحی می تواند جرم کافی برای ایجاد “ناهنجاری گرانشی مثبت” سازگار با مشاهدات فراهم آورد. ما برای رسیدن به ناهنجاری گرانشی مثبت، راه های مختلفی را مورد بررسی قرار دادیم ولی هیچکدام شبیه یک اقیانوس زیر سطحی عمل نکردهاند.
محققی به نام داگلاس همیلتون از دانشگاه مریلند فرضیه ای دیگر مطرح نمود و نيمو هم گسترش سناریوی اقیانوس زیر سطحی را در دستور کار خویش قرار داد. سناریوی فوق با آنچه که در ماه قمر زمین رخ داده، مطابقت دارد، جایی که ناهنجاری های گرانشی مثبت در دهانه های بزرگ این قمر مورد اندازه گیری و بررسی قرار گرفته اند. به جای اقیانوس زیر سطحی، ماده ی گوشتی چگال و متراکم زیر پوسته ی ماه فشاری بر پوسته نازک دهانه وارد آورده است. سپس، جریان گدازه ها بر دهانه ها هجوم آورده و حجم اضافی را بر جای گذاشتند.
اما در اینجا دهانه های روی سطح یخی پلوتو از نیتروژن ِ منجمد پُر شده اند. مقدار زیادی نیتروژن در اتمسفر پلوتو نیز وجود دارد که یا ترجيحاً در این دهانه های تحتانی یخ می بندد یا در نواحی پیرامون آنها دچار انجماد می شوند و سپس در قالب یخچال جاری می گردند. تصاویر بدست آمده از فضاپیمای افق های نو نشان می دهد که یخچال های نیتروژنی در خارج از دامنه کوهستانی پیرامون اسپوتنيک پلانیوم جریان می یابند. اجرام بزرگتری در کمربند کويپر وجود دارد که به لحاظ اندازه و چگالی به پلوتو شباهت دارند. این اجرام شاید جالب توجه باشند، اما گلولههای برفی منجمد نیستند. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریه ی Nature منتشر شده است.
منبع: astronomynow.com