بیگ بنگ: تیتان قمر غبارآلود زحل، زمین و مریخ همگی در طول تاریخ دارای رودخانه بوده اند. اخترشناسان دانشگاه شهر نیویورک (CUNY) به تجزیه و تحلیل الگوهای حوزه آبگیر رودخانه در سه جرم پرداختند تا درباره ساختار گذشتۀ آنها اطلاعات جدیدی بدست آورند.

تصویر هنری بارش باران متان در تیتان قمر زحل

به گزارش بیگ بنگ، چشم اندازهای تیتان شباهت زیادی به آنچه که در زمین می بینیم، دارند. ولی آیا این شباهت سطحی است؟ دکتر بنجامين بلک استادیار علوم زمین و اتمسفری در دانشگاه شهر نیویورک و همکارانش دریافتند که منشأ توپوگرافی در تیتان و مریخ قدری با توپوگرافی زمین فرق دارد. محققان بیان کردند: شبکه های رودخانه روزنهٔ تازه ای را به روی تاریخ یک سیاره می گشایند. اکثر توپوگرافی در زمین نتیجهٔ صفحات تکتونيکى است که دامنه کوه ها را پدید می آورد. این کوه ها در کنار رودخانه هایی که به سمت اقیانوس ها جاری می شوند، با برآمدگی ها و انحرافاتی قرار گرفته ‌اند.

هیچکس نمی تواند با قطعیت بگوید که چه چیزی سبب ایجاد توپوگرافی در تیتان شد، اما اکتشافات حاکی از آن است که رودخانه ها با تغییر جهت مشابه با زمین روبرو نشده اند. قضیه قدری فرق می کند. لذا شواهد و قرائن نشان از این دارد که تاریخ توپوگرافی در تیتان با تاریخ توپوگرافی مریخ مشابه است. زیرا مریخ فاقد صفحات تکتونيکى بود و بزرگترین توپوگرافی پس از شکل گیری سیاره سرخ حاصل آمد. تیم پژوهشی از نقشه برداری، تجزیه و تحلیل داده های فضاپیما و مدل سازی عددی برای دستیابی به سرنخ هایی از شبکه رودخانه ها استفاده کرد.

عکس غبارآلود تیتان قمر زحل که کاوشگر کاسینی ثبت کرده است.

دکتر بنجامين بلک در ادامه گفت: آنچه که می توانیم از سطح تیتان ببینیم به شکل عجیبی آشناست؛ حداقل در نگاه اول که خیلی آشنا به نظر می رسد. اما اطلاعات ما در خصوص گذشتهٔ این قمر بسیار محدود است. آشفتگی صفحات تکتونيکى در زمین منجر به انحراف رودخانه ها می شود. ما زمانی که الگوهای رودخانه را در زمین با الگوهای مورد نظر در مریخ و تیتان مقایسه کردیم، به تفاوت های قابل توجهی دست یافتیم. نحوه ايجاد توپوگرافی مریخ و تیتان تفاوت زیادی با زمین دارد. شاید بگوئید که تاریخ هر سیاره در رودخانه های آن نوشته شده است. از زمان تصدیق نظریه صفحات تکتونيکى در دهه 1960 میلادی، این مسئله ذهن محققان را به خود مشغول ساخته که اگر سیاره خودمان فاقد صفحات تکتونيکى بود، سطح زمین به چه شکلی در می آمد.

دکتر “کن فرير” محقق جورجیا تک گفت: یکی از نکته های جالب درباره مطالعه حاضر این است که شواهدی مبنی بر متفاوت بودن کمّى توپوگرافی زمین با مریخ و تیتان ارائه می دهد. این دو سیاره فاقد صفحات تکتونيکى اند. شواهد یاد شده در در دل شبکه رودخانه ها جای دارد. دکتر بلک و همکارانش بر این باورند که شبکه رودخانه های زمین، مریخ و تیتان می توانند به اخترشناسان و محققان سیارات کمک کنند تا اثر تکتونيکى را بر توپوگرافی مشخص سازند. جزئیات بیشتر این پژوهش در مجله Science منتشر شده است.

منصور نقی لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sci-news.com

پاسخ دادن به شهرام لغو پاسخ

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

1 دیدگاه