بیگ بنگ: این روزها، پانزدهمین سالگرد فرود مریخ‌نورد فرصت(Opportunity) ناسا، به مریخ است. سالگردی که البته امسال طعم تلخ دارد. در 24 ژانویه 2004، این ربات کاوشگر خورشیدی ناسا، در منطقه “مریدیانی پلانوم” سیارۀ سرخ فرود آمد تا ماموریت 90 روزه‌ای را آغاز کند، اما این ماموریت یک دهه و نیم طول کشید. متاسفانه، این کاوشگر، از 10 ژوئن 2018، زمانی که در طوفانی از گرد و غبار گرفتار شد، هیچ سیگنال رادیویی به ما ارسال نکرده‌ و این سکوت، همچنان ادامه دارد.

به گزارش بیگ بنگ، فرصت، یکی از دو کاوشگری بود که ناسا به طور جداگانه از پایگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال در سال 2003، به فضا فرستاد. ابتدا کاوشگر اسپریت، که البته اکنون از کار افتاده، در تاریخ 4 ژانویه 2004 روی سطح مریخ فرود آمد و سپس مریخ‌نورد فرصت، 21 روز بعد، روی این سیاره فرود آمد. در اصل، برنامه‌ریزی به این صورت بود که ماموریت آنها، 90 روز ِ مریخی، باشد و طول مسافرت آن‌ها در حدود 1006 متر باشد. اما به نظر می‌رسد که این فرصت برای برنامه‌ای بیشتر از این هم مهندسی شده که تا کنون، مسافتی بیش از 45 کیلومتر را طی کرده است.

تعداد روزها، هفته‌ها، ماه‌ها یا سال‌هایی که ماموریت طول خواهد کشید، تبدیل به مساله‌ای در حد حدس و گمان شده‌؛ چرا که ناسا هنوز مطمئن نیست که فرصت از کار افتاده یا صرفا زیر خرواری از خاک و تکه‌های مواد، مدفون شده‌ است. سیاره سرخ، در می 2018 درگیر طوفان گرد و غبار سراسری بود و همین امر موجب شد نور خورشید به پنل‌های خورشیدی فرصت نرسد، و این کاوشگر بدون منبع تغذیه ماند. در 10 ژوئن تمام تماس‌های رادیویی این کاوشگر با زمین قطع شد که ممکن است به دلیل خاموش شدن کاوشگر به علت تمام شدن باطری آن بوده باشد. مهندسان ِ ناسا امیدوار بودند در ماه سپتامبر با تابش نور خورشید، این مریخ‌نورد مجددا شروع به کار کند، اما فرصت همچنان در سکوت ِ رادیویی است.

ناسا از این مساله نگران است که فرصت به حدی از خالی شدن انرژی رسیده باشد که قطعات الکترونیکی بورد آن یخ زده باشد یا باطری آن به حدی خالی شده باشد که نتواند خودش را شارژ کند. با این حال، امید می‌رود که روی پنل‌های خورشیدی خاک نشسته باشد و طوفان بعدی بتوانند آن را پاک کند. متاسفانه، نیمکره شمالی مریخ، از فصل پاک کردن گرد و غبار خارج می‌شود و هیچ نتیجه‌ای برای کاوشگر ما نداشته است. اما ناسا هم‌چنان به طور متناوب دستور راه‌اندازی را برای کاوشگر ارسال می‌کند و منتظر شنیدن سیگنالی از مریخ است. این آژانس فضایی اعلام کرد، اگر در این مرحله ناکام بماند، قبل از تصمیم‌گیری برای اقدام‌ بعدی، ارزیابی جدیدی در مورد وضعیت انجام خواهد داد.

“جان کالاس”، مدیر پروژه فرصت در آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا در پاسادنا کالیفرنیا، گفت: «پانزده سال بودن در سطح مریخ، دستاوردی است که نه‌ تنها متعلق به کاوشگری با شکوه است، بلکه به تیمی متعهد و با استعداد بر می‌گردد که به ما اجازه گسترش اکتشافات در فضای سیاره سرخ داده است.» هرچند این سالگرد نمی‌تواند کمکی کند اما کمی تلخ است که نمی‌دانیم کاوشگر در چه وضعیتی است. ما هرکاری را برای برقراری ارتباط با کاوشگر انجام می‌دهیم، اما هر چقدر که بیشتر زمان می‌گذرد، احتمال برقراری ارتباط موفق با فرصت، کاهش پیدا می‌کند.

ترجمه: محبوبه معصوم نیا/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: newatlas.com