پنج واقعیت دربارۀ تلسكوپ فضایی جيمز وب
بیگ بنگ: تلسكوپ فضايی جيمز وب، قدرتمندترين رصدخانه فضايی كه تاكنون ساخته شده، سرانجام پس از دهها سال انتظار در روز چهارم دی 1400 به فضا پرتاب میشود.
به گزارش بیگ بنگ، “بیل نلسون”، رئیس ناسا تایید کرد که تلسکوپ جیمز وب در روز جمعه 25 دسامبر(چهارم دی) در ساعت 15:50 به وقت ایران به فضا پرتاب میشود. اين شاهكار مهندسی كمک خواهد كرد تا با خيره شدن به 13 ميليارد سال قبل، به پرسشهای اساسی دربارۀ کیهان پاسخ دهيم. در ادامه پنج واقعيت را درباره اين تلسكوپ با هم مرور میكنيم:
1- آينه طلايی غولپيكر
بخش مركزی تلسكوپ شامل آينه اصلی غولپيكری با ساختار مقعر است كه 6.5 متر قطر دارد و از 18 آينه شش ضلعي كوچکتر تشكيل شده است. اين آينهها از بريليوم ساخته شدهاند و روکشی از طلا دارند كه برای گردآوری “نور فروسرخ” از دوردستهای كيهان بسیار ایدهآل هستند.
همچنين اين رصدخانه فضايی چهار ابزار علمی را حمل میكند كه دو هدف اصلی را دنبال میكنند: تصويربرداری از اجرام كيهانی و طيفسنجی – تفكيك نور به طول موجهای مجزا برای مطالعۀ خواص فيزيكی و شيميايی مواد كيهانی. آينه و ابزارها توسط يک سپر خورشيدی پنج لايه محافظت میشوند كه شبيه يک بادبادک است و وقتی از هم باز شود فضايي به اندازۀ يک زمين تنيس را پوشش ميدهد.
غشاء اين سپر خورشيدی از «كپتون» ساخته شده كه مقاومت حرارتی بالايی دارد و در گسترۀ دمايی زياد، پايداری خوبی از خود نشان میدهد. هر دوی اين مشخصهها حياتیاند، چون طرفی از سپر كه رو به خورشيد است تا 110 درجه سلسيوس داغ میشود، و طرف ديگر تا 394- درجه فارنهايت خنک میشود.
تلسكوپ جيمز وب که به اندازۀ یک اتوبوس است، محفظۀ فضاپيمايی دارد كه تجهيزات مربوط نیروی الکتریکی، سیستم پیشرانه، ارتباطات، جهتیابی، گرمایش و پردازش اطلاعات را حمل میكند.
2- سفر 1.5 ميليون كيلومتری
تلسكوپ جيمز وب در مداری به فاصلۀ 1.5 ميليون كيلومتر دورتر از زمين مستقر خواهد شد كه تقریبا 4 برابر دورتر از فاصلۀ زمين تا ماه است. برخلاف هابل كه برترين تلسكوپ فضايی امروزی است و به دور سیارۀ زمين میچرخد، تلسكوپ جيمز وب در مداری به دور خورشيد خواهد گشت.
جيمز وب از خط ديد خورشيد مستقيماً در پشت زمين باقي خواهد ماند و اين ويژگی اجازه میدهد تا این تلسکوپ در طرف شب سيارۀ ما قرار گيرد. سپر خورشيدی جیمز وب هميشه بين آينۀ تلسكوپ و ستارۀ ما قرار میگیرد.
تقريباً يك ماه طول میكشد تا تلسكوپ فضايی به اين ناحيه در فضا برسد كه به دومين نقطۀ لاگرانژی (L2) معروف است. با وجود آنكه فضانوردان برای تعمير هابل عازم فضا شدند، هيچ انسانی تاكنون مسافت دوری را كه وب قرار است در آن مستقر شود طی نكرده است. (به اين معنی كه اگر جيمز وب مانند هابل دچار نقص فنی شود، اعزام فضانوردان برای تعمير آن فعلاً امكانپذير نخواهد بود – م ).
3- اريگامی پيشرفته
از آنجايی كه تلسكوپ جيمز وب در حالت عملياتی بسيار غولپيكر بوده و در محفظه دماغه موشک جا نمیشود، بايد مانند اريگامی به صورت تا شده به فضا پرتاب شود. باز شدن اين اريگامی غولپيكر كار بسيار دشواری است و میتوان گفت پیچیدهترین وظيفهای است كه ناسا باید انجام دهد.
تقريباً 30 دقيقه پس از پرتاب، آنتنهای ارتباطی و پنلهای خورشيدی كه انرژی تلسكوپ را تأمين خواهد کرد، فعال میشوند. سپس در آغاز روز ششم، نوبت به باز شدن سپرهای خورشيدی میرسد كه تا آن لحظه مانند آكاردئون روی هم جمع شدهاند. غشاء نازک سپرها از طريق مكانيسم پيچيدهای متشكل از 400 قرقره و 400 متر كابل از هم باز میشوند تا سپرها در جای خود مستقر شوند.
در طول هفتۀ دوم سرانجام آينهها باز میشوند. هنگامی كه چيدمان آينهها تكميل شد، لازم است ابزارها خنک شده و كاليبره گردند و در نهایت آينهها به طور دقيق تنظيم شوند. پس از 6 ماه تلسكوپ آماده است تا شروع به كار كند.
4- جستجوی حيات، بررسی کیهان و همه چيز
“تلسکوپ جيمز وب” دو مأموريت علمی دارد كه 50 درصد از زمان رصدی اين تلسكوپ را اشغال میكنند. نخست، با نگاه به گذشتهای كه تنها چند صد ميليون سال پس از بيگ بنگ را در بر ميگيرد، مراحل اوليۀ تاريخچه كيهان را كاوش میكند. اخترشناسان دوست دارند بدانند كه نخستين ستارگان و كهكشانها چگونه شكل گرفتند و در طول زمان تكامل يافتند.
دومين مأموريت مهم جيمز وب، كشف سيارات فراخورشيدی يا سياراتی است كه در خارج از منظومه شمسی قرار دارند. علاوه بر اين، جيمز وب با مطالعۀ اتمسفر اين سيارات احتمال وجود حيات در آنها را بررسی خواهد كرد. مزيت اصلی جيمز وب ظرفيت “فروسرخ” آن است.
برخلاف نور فرابنفش و مرئی كه تلسكوپ هابل بيشتر با آنها كار میكرد، طول موجهای بلندترِ نور فروسرخ میتواند به آسانی در گرد و غبار نفوذ كند و بنابراين کیهان نخستينی كه با ابرهای گرد و غبار احاطه شده را بهتر ببیند.
علاوه بر اين، نور فروسرخ به خاطر پديدهای بنام «انتقال به سرخ» به دانشمندان کمک میکند تا بتوانند گذشتۀ دورتری را كاوش نمایند. نور اجرامی كه از دوردست به زمين میرسد با انبساط کیهان كش میآيد و به سمت انتهای قرمز طیف جابهجا میشود. همچنين جيمز وب برای رصدهای نزديکتر مريخ و قمر يخزدۀ مشتری، اروپا، در منظومه شمسی نيز برنامهريزی شده است.
5- دهها سال زمان برای ساخت جیمز وب
اخترشناسان بحث دربارۀ تلسكوپی را كه بايد جايگزين هابل ميشد در دهۀ 1990 شروع كردند و ساخت تلسكوپ جیمز وب در سال 2004 آغاز شد. پرتاب تلسكوپ جيمز وب چندينبار به تاخیر افتاد؛ ابتدا قرار بود در سال 2007 پرتاب شود و سپس در سال 2018 … و اين تأخير بيشتر به خاطر موانعی بود كه در مسير توسعۀ فناوری آن وجود داشت.
ساخت اين رصدخانۀ فضايی نتيجه یک همكاری بينالمللی است و ابزارهای كانادايی و اروپايی را يكپارچه میكند. بيش از 10 هزار نفر در اين پروژه مشاركت داشتند و بودجۀ اين پروژه سرانجام تا 10 ميليارد دلار افزايش يافت. اين مأموريت حداقل برای 5 سال برنامهريزی شده است، اما اميدواريم تا 10 سال يا بيشتر دوام يابد.
ترجمه: محمد نوده فراهانی/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: phys.org
نتایج بررسی های جیمز وب ممکنه پایه های فیزیک رو عوض کنه: مثلا بفهمیم اصلا بیگ بندگی در کار نبوده و … یا اینکه بفهمیم اکثر ستاره های اطراف قابل حیات هستند و … یا بفهمیم حیات بجز پایه کربن بر پایه سیلیس یا آهن، یا حتی اورانیوم هم وجود داره ….
تا شروع “دوران تازه ” فقط چند ساعت باقی مانده!
هیجان انگیزه…منتظر کشفیات بزرگ باشیم
آخ آخ دارم لحظه شماری میکنم واسش خدا کنه سالم برسه به مقصد و مطمئنن که چیزای شگفت انگیزی کشف میکنه به به😍😍
دانه فلفل سیاه و خال مهرویان سیاه /
هر دو جانسوزند ؛ اما این کجا و آن کجا !!!!
این رو در کنار ماهواره ای بگذارید که با پول این ملت هوا کردند اما معلوم نیست دوربین اش در حال رصد کدام نقطه از هستی ست !!! جالب اینکه مسئولین مربوطه اون رو موفقیت قلمداد میکنند . اگه اون دوربین چرخان موفقیتی هست پس جیمز وب چیه ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
جهان در انتظار توست…. ظهور کن
خیلی هیجان انگیز میشه، احتمالا مطالبی که تو سایتتون ارائه میدهید هم بعد از اکتشافات جیمز وب بسیار بیشتر خواهد شد.