بیگ بنگ: همه چیز در کیهان یک نقطه پایان دارد و روزی می‌میرد؛ حتی کهکشان‌ها؛ اما مرگ کهکشان‌ها چطور اتفاق می‌افتد؟ نابودی کهکشان راه شیری و کهکشان های دیگر چگونه است؟

تصویری هنری از کهکشان راه شیری
تصویری هنری از کهکشان راه شیری

اگر کهکشان‌ها را به عنوان مجموعه ای از ستاره‌ها در نظر بگیریم برخی از ستاره‌های آن شبیه خورشید و برخی دیگر کاملاً متفاوت هستند. خورشید سوخت مصرف می‌کند و از طریق همجوشی هسته ای، هیدوژن را به هلیوم تبدیل می کند. این فرایند ۵ میلیارد سال جریان داشته و احتمالاً قبل از اینکه به یک غول سرخ تبدیل شود و لایه های بیرونی اش رو به بیرون پرتاب کند تا 5 میلیارد سال دیگر ادامه خواهد داشت و در نهایت به کوتوله ی سفید تبدیل می شود.

با مرگ آخرین ستاره ها در هر کهکشان مرگ کهکشان هم فرا میرسد و اما همانطور که می‌دانید کهکشان‌ها فقط از ستاره‌ها تشکیل نمی‌شوند و ابرهای عظیم گاز و غبار هم در آنها وجود دارد. برخی از هیدروژنی که در این ابرها وجود دارد از اولین روزهای تولد کیهان – حدود ۱۳٫۸ میلیارد سال پیش – در کهکشان‌ها باقی مانده اند. تمام ستاره‌های کهکشان راه شیری از این هیدروژن باستانی ساخته شده اند. کهکشان راه شیری و کهکشان‌های هم اندازه آن هر سال، ۷ ستاره جوان تولید می‌کنند.

در واقع کهکشان راه شیری وقتی می‌میرد که از تمام گاز مورد نیاز برای تولید ستاره استفاده کند؛ یعنی وقتی تمام ستاره‌هایی که اکنون داریم و تمام ستاره‌هایی که در آینده متولد می‌شوند بمیرند. ستاره‌هایی مثل خورشید فقط می‌توانند ۱۰ میلیارد سال یا بیشتر دوام بیاورند اما کوتوله‌های سرخ و کوچک چند تریلیون سال عمر می‌کنند. این نقطه پایان عمر هر کهکشانی است؛ وقتی همه گازها استفاده شوند و همه ستاره‌ها بمیرند.

کهکشان آندرومدا ۲٫۵ میلیون سال نوری از کهکشان راه شیری فاصله دارد و با سرعت ۴۰۰ هزار کیلومتر بر ساعت به آن نزدیک میشود و در نهایت در ۴ میلیارد سال دیگر با هم ادغام و تبدیل به یک کهکشان میشوند.
کهکشان آندرومدا ۲٫۵ میلیون سال نوری از کهکشان راه شیری فاصله دارد و با سرعت ۴۰۰ هزار کیلومتر بر ساعت به آن نزدیک میشود و در نهایت در ۴ میلیارد سال دیگر با هم ادغام و تبدیل به یک کهکشان میشوند.

خوشبختانه کهکشان ما با چندین کهکشان کوتوله محاصره شده که بیشتر آنها با کهکشان راه شیری ادغام شده اند. هر ادغام کهکشانی موجب می شود، چند ستاره جدید متولد شده و حجم هیدروژن آن کهکشان هم افزایش پیدا کند. البته در اطراف کهکشان ما کهکشان‌های بزرگ هم وجود دارند و احتمال ادغام کهکشان ما در آنها وجود دارد. کهکشان آندرومدا یکی از بزرگترین همسایه‌های کهکشان راه شیری است که کهکشان ما را به سمت خود میکشد و در چند میلیارد سال آینده با راه شیری برخورد خواهد کرد. وقتی این دو کهکشان با هم ادغام شوند، گازهای زیادی ایجاد شده و باعث تولد ستاره های زیادی می شوند.

روند ادغام کهکشان‌ها در یکدیگر یک روند فراگیر است و آنقدر ادامه پیدا میکند که در سرتاسر کیهان تنها یک کهکشان بیضوی غول پیکر وجود داشته باشد. همین الان هم می‌توانید نمونه‌هایی از این کهکشان‌ها را ببینید؛ M49 یکی از بزرگترین کهکشان‌های بیضوی است که از حاصل برخورد و ادغام چند کهکشان مارپیچی بزرگ پدید آمده است.

تصویری از کهکشان بیضوی M49
تصویری از کهکشان بیضوی M49

کهکشان‌های بیضوی درست مثل یک مرده متحرک در کیهان هستند. این کهکشان‌ها از همه گازهای ذخیره شان استفاده کرده اند و تنها چیزی که در آنها باقی مانده ستاره‌های کهنسال هستند. با گذشت زمان این ستاره‌ها هم یکی بعد از دیگر خاموش می‌شوند و تنها چیزی که باقی می‌ماند به دمای تابش پس زمینه کیهانی خواهد رسید. تا وقتی که کهکشان‌ها گاز مورد نیاز برای تولید ستاره‌های جدید داشته باشند می‌توانند به حیات خود ادامه دهند، اما وقتی این گاز تمام شود یا کهکشان با کهکشان‌های بزرگتر ادغام شود، زمان مرگ کهکشان فرا خواهد رسید.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: universetoday

پاسخ دادن به cute cat لغو پاسخ

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

6 دیدگاه

  1. وقتی همه کهکشانها بمیرند، درفضا ‌ستاره های مرده و کهکشانهای مرده باقی میمانند؟سیاه چاله ها چه می‌شوند؟ آیا ممکن نخواهد بود که بعدها حادثه ی مثل بینگ بنگ رخ بدهد؟ این حالیست که در کاینات فضا ومکان هستند و اجرام ‌یا انرژی پنهان در سیاه چاله ها هستند.

  2. سلام ما نفهمیدیم بالاخره کهکشان ها دارن به هم نزدیک میشن و ادغام میشن یا داران با سرعت خیلی زیاد از هم دور میشن …. مقالاتتون با هم تناقض داره !

      1. ممنون از لینک
        راستی واقعا خسته نباشید من خودم دو سال پیش مجله شش و بش رو مدیریت میکردم و به صورت پی دی اف منتشر میکردم ولی چون تعدادمون کم بود کم اوردیم واقعا کار بسیار سختی هستش …. مخصوصا که هر روز هم دو تا چهار مقاله جدید ترجمه میکنید …. امیدوارم همیشه پایدار باشه این مجله عالی

  3. یعنی در نهایت یه کهکشان باقی میمانه که اونم خالی از هیدروژن؟ در اخر چه اتفاقی میافته؟میشه یکم توضیح بدید

    1. درود، بسته به متوسط چگالی کیهان و رفتار آینده ی انرژی تاریک کیهان چند سرنوشت محتمل متفاوت خواهد داشت که در اینجا به اختصار دو مورد را شرح می دهم. در واقع کهکشان ها میل دارند با کشش گرانشی متقابل در خوشه های کهکشانی به سمت هم جذب و ادغام شوند، این ادغام کهکشان های همسایه می تواند طی چندین میلیارد سال طول بکشد، البته یک موضوع دیگر مطرح هست، گرانش کهکشان ها را جذب میکند و به ابر کهکشان های بیضوی تبدیل میکند که این کهکشان ها در نهایت با اتمام سوخت ستاره ای به پایان عمر خود می رسند، اما انرژی تاریک نیز دارد فاصله ی کهکشان ها را از هم زیاد میکند که در این صورت به مرور زمان با کیهانی سرد، عاری از ستاره و پر از سیاهچاله روبرو می شویم که در بیگ فریز به پایان خود می رسد. در مورد بعد هم باید عرض شود که براساس رویکردی معکوس بیگ بنگ، روند اوج گیری می تواند به تدریج آهسته شود و در مسیر فروپاشی قرار گیرد. در این سناریو، آغاز فروپاشی با کاهش سرعت شتابگیری انبساط کیهان همراه می گردد، نهایتاً انبساط کیهان متوقف شده و با رسیدن به یک نقطه بازگشت، شروع به جمع شدن تا میزان حداکثری بنام بیگ کرانچ می کند. البته مشاهدات و داده های فعلی نشان می دهد که کیهان با سرعت زیادی در حال انبساط است و انرژی تاریک بر گرانش غلبه کرده است. این نکته را هم باید یاداور شوم که انبساط کیهان فقط در مقیاسهای بزرگ قابل تشخیص است و در خوشه ها و کهکشانهای نزدیک به هم تاثیر چندانی روی حرکت و ادغام کهکشانها نخواهد داشت. برای اطلاعات بیشتر می توانید این مقاله را مطالعه کنید: سرنوشت نهایی کیهان
      بزودی یک مطلب کامل در این مورد منتشر می کنیم.