بیگ بنگ: دو تیم از ستارهشناسان با استفاده از آرایهی تلسکوپی آلما موفق به شناسایی اکسیژن در دورترین کهکشان شناختهشده شدند. این کهکشان که ۱۳/۴ میلیارد سال نوری از ما فاصله دارد، زمانی دیده میشود که کیهان کمتر از ۳۰۰ میلیون سال سن داشته است.
به گزارش بیگ بنگ، این کشف رکوردشکن، دانشمندان را شگفتزده کرده زیرا نشان میدهد کهکشانها بسیار سریعتر از آنچه تصور میشد، شکل گرفته و تکامل یافتهاند. مطالعات نشان میدهد که کهکشان JADES-GS-z14-0 حدود ۱۰ برابر بیشتر از حد انتظار عناصر سنگین دارد و اندازهگیری دقیق فاصلهی آن، اطلاعات ارزشمندی دربارهی نخستین کهکشانهای کیهان ارائه میدهد. این یافته که با همکاری تلسکوپ جیمز وب و آلما تأیید شده، دیدگاه جدیدی دربارهی تکامل کهکشانها در جهان اولیه ارائه میدهد.
کهکشان JADES-GS-z14-0 که سال گذشته کشف شد، دورترین کهکشان تأییدشدهای است که تاکنون شناسایی شده است. این کهکشان آنقدر دور است که نور آن ۱۳.۴ میلیارد سال طول کشیده تا به ما برسد. این بدان معناست که ما آن را در حالتی میبینیم که جهان کمتر از ۳۰۰ میلیون سال عمر داشته است—یعنی در حدود ۲ درصد از سن کنونیاش. کشف جدید اکسیژن با استفاده از آلما نشان میدهد که این کهکشان از نظر شیمیایی بسیار بالغتر از آن چیزی است که پیشبینی میشد.
“ساندر شوس” دانشجوی دکتری در رصدخانه لایدن در هلند و نویسنده اصلی مطالعهای که تحت هدایت محققان هلندی انجام شده گفت: « این کشف مانند آن است که یک نوجوان را در جایی بیابید که تنها انتظار دیدن نوزادان را داشتید! نتایج نشان میدهند که این کهکشان بسیار سریع شکل گرفته و بهسرعت نیز بالغ شده است. این یافتهها به مجموعه رو به رشدی از شواهد اضافه میشود که نشان میدهد تشکیل کهکشانها بسیار سریعتر از آن چیزی که انتظار میرفت، رخ داده است.»
کهکشانها معمولاً عمر خود را با ستارگان جوانی آغاز میکنند که بیشتر از عناصر سبکی مانند هیدروژن و هلیوم تشکیل شدهاند. با تکامل این ستارگان، عناصر سنگینتری مانند اکسیژن تولید میشوند و پس از مرگ ستارگان، این عناصر در سراسر کهکشان پراکنده میشوند. پیشتر دانشمندان تصور میکردند که در ۳۰۰ میلیون سال اول عمر جهان، هنوز کهکشانهایی با میزان بالای عناصر سنگین وجود نداشتهاند. با اینحال، پژوهشهای جدید نشان میدهند که کهکشان JADES-GS-z14-0 حدود ۱۰ برابر بیشتر از حد انتظار، عناصر سنگین در خود دارد.
همچنین کشف اکسیژن به اخترشناسان کمک کرد تا فاصله این کهکشان را با دقت بیشتری اندازهگیری کنند. فاصلۀ این کهکشان با میزان عدم قطعیتی که تنها ۰.۰۰۵ درصد است، انجام شده. این سطح از دقت معادل اندازهگیری دقیق تا ۵ سانتیمتر در مسافتی یک کیلومتری است و به محققان کمک میکند تا درک خود از ویژگیهای کهکشانهای دوردست را بهبود ببخشند.
“ریچارد بوونس” استادیار و یکی از اعضای تیم رصدخانه لایدن، افزود: «در حالی که این کهکشان در ابتدا با تلسکوپ فضایی جیمز وب کشف شد، اما این آلما بود که توانست فاصله عظیم آن را تأیید کرده و بهطور دقیق اندازهگیری کند. این کشف نشاندهنده همافزایی شگفتانگیز میان آلما و جیمز وب برای پردهبرداری از فرآیند شکلگیری و تکامل نخستین کهکشانها است.» ویدئوی زوم به این کهکشان را در زیر تماشا کنید:
“گرگو پوپینگ” ستارهشناس سازمان فصایی اروپا که در این مطالعات مشارکت نداشته گفت: «من واقعاً از این شناسایی واضح اکسیژن در کهکشان JADES-GS-z14-0 شگفتزده شدم. این یافته نشان میدهد که کهکشانها میتوانند پس از بیگ بنگ بسیار سریعتر از آنچه قبلاً تصور میشد، شکل بگیرند. این نتیجه اهمیت حیاتی آرایه تلکوپی آلما را در کشف شرایطی که نخستین کهکشانهای جهان ما در آن شکل گرفتهاند، نشان میدهد.»
آرایه تلسکوپ میلیمتری بزرگ آتاکاما(ALMA) شامل ۶۶ گیرنده رادیویی است و در کشور شیلی قرار دارد. این آرایه بزرگترین پروژه اخترشناسی در جهان است. ناسا هم از آن با عنوان قدرتمندترین رصدخانه تاریخ در زمین نام برده است. آرایه تلسکوپی آلما، جهان را با طول موجهای رادیویی مشخصی مطالعه میکند و میتواند بسیاری از چیزهایی را که دیدنشان در طول موجهای مرئی دشوار است، بررسی نماید.
سایت علمی بیگ بنگ / منبع: ESO
لینک کوتاه نوشته : https://bigbangpage.com/?p=108831