بیگ بنگ: پژوهشگران دانشگاه‌ فن‌آوری سوینبرن و دانشگاه کمبریج تایید کرده‌اند که نیروی الکترومغناطیس -یکی از نیروهای بنیادی طبیعت- در یک کهکشان دوردست تفاوتی با نیروی آن روی زمین ندارد و با آن برابر است.

ستاره شناسان نور یک اختروش -یک ابرسیاهچاله‌ی بی‌اندازه درخشان و پرانرژی- که پشت کهکشانی در فاصله‌ی 8.5 میلیارد سال نوری زمین بود را بررسی کردند. نور اختروش در مسیرش به سوی زمین از درون این کهکشان می‌گذرد و بخشی از آن توسط گازهای کهکشان جذب می‌شود. این باعث شده که بر رنگ‌های بسیار ویژه‌ای در نور اختروش، سایه بیفتد.

سرجن کتوش، نویسنده‌ی اصلی پژوهش و نامزد پی‌اچ‌دی در دانشگاه سوینبرن می‌گوید: «این الگوی رنگ‌ها به ما شدت نیروی الکترومغناطیس در این کهکشان را می‌گوید، و از آنجایی که آن اختروش یکی از درخشان‌ترین اختروش‌های شناخته شده است، ما توانستیم دقیق‌ترین اندازه‌گیری‌ها تا به امروز را انجام دهیم.» وی افزود: «ما دریافتیم که شدت نیروی الکترومغناطیس در آن کهکشان با دقت یک جزء در میلیون به اندازه‌ی شدت آن روی زمین است– این دقت به اندازه‌ی قطر تار موی انسان در برابر یک ورزشگاه است.»

نیروی الکترومغناطیس یکی از چهار نیروی بنیادی شناخته شده‌ی طبیعت است. مایکل مورفی، استاد دانشگاه سونبرن و یکی از نویسندگان این پژوهش می‌گوید: «الکترومغناطیس تقریبا همه چیز درباره‌ی دنیای روزمره‌ی ما را تعیین می‌کند: این که چگونه نوری که از خورشید دریافت می‌کنیم را می‌بینیم، صدا چگونه در هوا جابجا می‌شود، اندازه‌ی اتم‌ها و چگونگی برهمکنش آنها.»«ولی هیچ کس نمی‌داند که نیروی الکترومغناطیس از چیست، اگر ثابت است یا متغیر است، دلیلش چیست؟»

بیشتر تلاش‌هایی که در گذشته برای سنجش الکترومغناطیس انجام شده بود تنها بر کمک دستگاه‌هایی به نام طیف‌نگار تکیه داشتند- این”خط‌کش‌های نوری” برای سنجش الگوی سایه‌ها در رنگین‌کمانِ نور اختروش هم به کار رفت. پژوهشگران مشاهدات خود را با بهره از طیف‌نگارهای تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی) در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا و تلسکوپ ۳.۶ متریِ آن در شیلی انجام دادند. در ویدئوی زیر جزئیات بیشتر را ببینید:

کتوش می‌گوید «طیف‌نگار وی‌ال‌تی کمی نادقیق است: برای سنجش نور یک خط‌کش با کیفیت است ولی شماره‌های روی این خط‌کش کمی انحراف دارند و جابجا هستند. به همین دلیل ما برای انجام بهترین سنجش‌ها، از طیف‌نگار تلسکوپ ۳.۶ متری هم بهره گرفتیم تا خط‌کشی با شماره‌های بسیار دقیق به دست آوریم.» پرفسور مورفی می‌گوید: «برای من، پی بردن به این که نیروی الکترومغناطیس در درازنای زمانی بیش از نصف عمر کیهان ثابت بوده تنها راز و رمز را ژرف‌تر می‌کند- چرا این گونه است؟ هنوز نمی‌دانیم.»

«این نکته‌ی مهمی است که کهکشان‌های دوردست امکان چنین بررسی دقیقی برای یک پرسش بنیادی را به ما می‌دهند. در آینده‌ی نزدیک، به کمک تلسکوپ‌های بزرگ‌تری که در دست ساخت است می‌توانیم سنجش‌هایی از این هم دقیق‌تر انجام دهیم.» جزئیات بیشتر این پژوهش در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده است.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: sciencedaily.com ، برگردان: ۱star7sky.com