بیگ بنگ: تلسکوپ فضایی جیمز وب بار دیگر شگفتی آفرید. این تلسکوپ قدرتمند کهکشانی را رصد کرد که تنها ۲۸۰ میلیون سال پس از بیگ بنگ وجود داشت. این دورترین کهکشانی است که تاکنون شناسایی شده است.
به گزارش بیگ بنگ، کهکشان تازه کشف شده MoM-z۱۴ نام دارد. این یافته تعجب‌آور است زیرا اخترشناسان انتظار داشتند در چنین فواصل دوری، تعداد بسیار کمی کهکشان پیدا شود. این کشف، افق دید انسان به آغاز جهان را بیش از پیش گسترش داده و یک گام مهم در شناخت دوران نوزادی کیهان به شمار می‌رود. این کشف در مقاله‌ای با عنوان «یک معجزه کیهانی: کهکشانی درخشان و شگفت‌انگیز با انتقال‌به‌سرخ z=14.44 توسط تلسکوپ جیمز وب تأییدشده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیشتر نور ساطع‌شده از کهکشان MoM-z14 از ستاره‌های آن سرچشمه می‌گیرد، نه از یک هسته فعال کهکشانی. این نکته مهم است، چراکه هسته‌های درخشان معمولاً توسط سیاه‌چاله‌های ابرپرجرم تغذیه می‌شوند که ماده اطراف را به درون خود می‌کشند. بنابراین، احتمالاً این کهکشان میزبان گروهی از ستارگان بسیار پرجرم و درخشان است؛ چیزی که با پیش‌بینی‌های نظریه‌های شکل‌گیری جهان اولیه همخوانی دارد.
در تحلیل طیفی این کهکشان، نسبت نیتروژن به کربن بیشتر از آن چیزی است که در خورشید مشاهده می‌شود. این ترکیب شیمیایی شباهت چشمگیری با خوشه‌های کروی باستانی دارد که درون کهکشان راه شیری وجود دارند و نشان می‌دهد ستاره‌های این کهکشان در محیط‌هایی شبیه به همان خوشه‌های ستاره‌ای قدیمی و تحت تأثیر آلودگی‌های فلزی ناشی از نسل‌های پیشین ستارگان شکل گرفته‌اند.
این شباهت‌های شیمیایی، که در میان کهن‌ترین ستارگان راه شیری نیز دیده می‌شود، احتمال وجود یک فرآیند مشترک در شکل‌گیری ستارگان در محیط‌های متراکم را تقویت می‌کند، فرآیندی که می‌تواند زنجیره‌ای از ارتباطات میان مراحل مختلف تکامل کهکشانی در کل تاریخ کیهانی را ایجاد کرده باشد.
همچنین این کشف جدید نه‌تنها پرده‌ای از گذشتۀ کیهان را کنار زده، بلکه پلی میان ستارگان نخستین و ساختارهای امروزی کیهان ایجاد کرده است. پیش از جیمز وب، تلسکوپ‌های فروسرخ با آینه‌هایی به‌اندازه کافی بزرگ برای تشخیص نور کهکشان‌های نخستین وجود نداشتند. تلسکوپ هابل توانایی دیدن نور فروسرخ نزدیک را دارد اما تنها یک آینه ۲.۴ متری دارد و فقط یک کهکشان را از دورۀ ۵۰۰ میلیون سالگی کیهان یافت. تلسکوپ اسپیتزر نیز که مخصوص فروسرخ بود، تنها آینه‌ای به قطر ۸۵ سانتی‌متر داشت و نمی‌توانست کهکشان‌های بسیار کهن را رصد نماید.
اما جیمز وب نه تنها آینه‌ای بسیار بزرگ‌تر دارد، بلکه فناوری آشکارسازها نیز تا حدی پیشرفت کرده که اکنون پرده‌ی ابهام از چهره کیهان نخستین کنار می‌رود. یکی از اهداف اصلی علمی جیمز وب، بررسی «فرایند شکل‌گیری کهکشان‌ها» است. برای درک چگونگی شکل‌گیری و تکامل کهکشان‌ها، نیاز داریم که نخستین نمونه‌های آن‌ها را مشاهده کنیم.
به گفتۀ نویسندگان: «این جمعیت غیرمنتظره، جامعه علمی را شگفت‌زده کرده و پرسش‌های بنیادینی درباره شکل‌گیری کهکشان‌ها در ۵۰۰ میلیون سال نخست کیهان برانگیخته است. جیمز وب جمعیتی خیره‌کننده از کهکشان‌های درخشان را در دوران‌های بسیار اولیه (z > 10) آشکار کرده، جایی که انتظار نمی‌رفت چنین منابعی وجود داشته باشند.» با انتقال‌به‌سرخ ۱۴.۴، این کهکشان «مرز مشاهداتی را تا تنها ۲۸۰ میلیون سال پس از بیگ بنگ گسترش می‌دهد.»
ستاره‌شناسان معتقدند اگر مأموریت‌های آینده مانند تلسکوپ فضایی رومن عملی شوند، ممکن است صدها کهکشان مانند MoM-z14 نیز کشف شوند. اما فعلاً، جیمز وب با این کشف تاریخی‌اش، توجه همه را به‌خود جلب کرده است. جزئیات بیشتر این پژوهش در arXiv منتشر شده است.
سایت علمی بیگ بنگ / منبع: sciencealert.com
لینک کوتاه نوشته : https://bigbangpage.com/?p=108962
(۸ نفر , میانگین : ۵,۰۰ از ۵)
