اسرار جهان‌های موازی ( قسمت پنجم )

– پلانک قرن بیستم:

سوال اصلی اینجاست که آیا در طول ۱۴ میلیارد سالی که از بیگ بنگ جهان ما گذشته، برخوردی بین جهان ما و دیگر جهان‌‌های همسایه اتفاق افتاده است؟ اگر پاسخ مثبت باشد، این برخورد می‌بایست بسیار ملایم رخ داده باشد. چیزی در حد مالیده شدن یا تماس لحظه‌ای دو حباب صابون به یکدیگر. چرا که در غیر این صورت ما امروز نمی‌توانستیم وجود داشته باشیم.
در طول دو دهه اخیر، دو تلسکوپ فضایی کوبه و WMAP به نقشه‌برداری از تابش زمینه کیهانی مشغول بوده‌اند. کوبه نشان داد که تابش زمینه کیهانی بسیار یکنواخت است و نوسانات جزئی دما با پیش‌بینی‌های مدل تورمی از آغاز عالم سازگاری دارد. WMAP با رصدهای دقیق‌تر توانست نرخ انبساط عالم را با دقت اندازه‌گیری و مقدار ثابت هابل را ۷۰ کیلومتر بر ثانیه بر مگاپارسک تعیین کند. بر اساس اطلاعات WMAP بود که ما توانستیم با دقت تعیین کنیم که بیگ بنگ ۱۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون سال پیش اتفاق افتاده است. اما اکنون سه سال است که تلسکوپ بسیار ارزشمند آژانس فضایی اروپا در نقطه دوم لاگرانژی مدار زمین، تغییرات دمایی تابش زمینه کیهانی را با دقیق‌ترین آشکارسازهای فضایی ساخته شده در طول تاریخ نقشه‌برداری می‌کند.
شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای نشان داده‌اند، اگر برخوردی بین جهان ما و دیگر جهان‌ها اتفاق بیافتد، یکنواختی تابش زمینه کیهانی تحت تأثیر قرار خواهد گرفت و یک پالس انرژی، الگویی حلقوی ولی کم‌نور را در تابش زمینه کیهانی ایجاد می‌کند که شاید با آشکارسازهای پلانک قابل تشخیص باشد. البته تاکنون نشانه‌هایی در اطلاعات تحلیل‌شده از پلانک یافت نشده است. اما این تلسکوپ فضایی حجم زیادی از اطلاعات را تولید می‌کند و شاید سال‌ها طول می‌کشد تا همه آنها تحلیل شوند. ولی حتی اگر در آینده نزدیک هم نشانه‌ای از این برخوردهای احتمالی پیدا نشود، بدین معنا نیست که ایده چندجهانی نادرست است. بلکه می‌توان نتیجه گرفت فرضیاتی که شامل تعداد بسیار زیادی جهان‌های دیگر هستند و برخوردهای متعددی را پیش‌بینی می‌کنند، احتمالا درست نیستند.
برخی دیگر، نشانه‌های برخورد را در تغییر قطبش تابش زمینه کیهانی جست‌و‌جو می‌کنند.
به زبان ساده، قطبش یعنی جهت نوسان‌های فوتون‌های نور.
پیش‌بینی می‌شود طی برخورد دو جهان با یکدیگر، موجی گردابی از ماده که روانه جهان ما می‌شود تابش زمینه کیهانی را پراکنده کند. شبیه وقتی که پرتوهای نور از سطح مواج آب بازتاب می‌شوند و این باعث تغییر قطبش پرتوهای نور می‌شوند.

– جریان تاریک

اما تلسکوپ فضایی پلانک هم تنها ابزار ممکن برای یافتن شواهد جهان‌های دیگر نیست. شاید بتوان شواهدی مستقیم از چندجهانی را در پدیده‌‌ای موسوم به جریان تاریک (Dark Flow) پیدا کرد.
جریان تاریک به حرکت کشندی کل خوشه‌های کهکشانی گفته می‌شود که در اثر انبساط عالم خودمان اتفاق می‌افتد. پژوهشگران مرکز پروازهای فضایی گدارد ناسا متوجه شده‌اند که گویی نیرویی مرموز، کل این مجموعه‌ را با سرعتی بیش از یک میلیون کیلومتر بر ساعت به سوی صورت‌های فلکی قنطورس و بادبان می‌کشد.
البته برای مطمئن‌شدن از درستی این نتایج هنوز خیلی زود است. حتی برخی شک دارند که جریان تاریک وجود خارجی ندارد و این اثر عجیب و غریب ممکن است در نتیجه اشتباه در پردازش اطلاعات به‌دست آمده باشد. اما اگر این اطلاعات تأیید شوند و کماکان چنین اثری مشاهده شود، می‌توان بدان معنا باشد که جهان دیگری در جهت صورت‌های فلکی قنطورس و بادبان قرار دارد و گرانش آن ساختارهای ماده جهان ما را به سوی خود می‌کشد. این ساده‌ترین توضیح ممکن برای جریان تاریک است!
اما هستند فیزیک‌دانانی که امیدوارند نشانه‌های چندجهانی نه در پهنه کیهان و نه در آینده دور، که همین روزها و روی زمین یافت شود. در بزرگترین شتاب‌دهنده‌ ذرات بنیادی یعنی برخورددهنده بزرگ هادرون در آزمایشگاه هسته‌ای اروپا.
پروتون‌ها آن‌قدر شتاب می‌گیریند تا با انرژی جنبشی زیادی به هم برخورد کنند و مجبور شوند ساختار داخلی خود و ذرات بنیادی تشکیل‌دهنده‌شان را نشان دهند. به‌ تازگی نتایج دو آشکارساز اصلی ال‌اچ‌سی، مشاهده‌ ذره‌ای شبیه به بوزون هیگز را تأیید کرده است. اما گروهی از پژوهشگران دانشگاه کارولینای شمالی در حال بررسی تأثیر احتمالی جهان‌های دیگر بر بوزون‌ هیگز هستند. ذره‌ای که مسوول پدیدآمدن جرم ماده است.
تحقیقات این پژوهشگران نشان می‌دهد که منشأ ذره هیگز، ذره‌ای بسیار سنگین‌تر است که در چندجهانی وجود دارد و فقط با برخورددهنده‌های بسیار بسیار پرانرژی (خیلی بزرگ‌تر از ال‌اچ‌سی در سرن) قابل تشخیص است.
شاید اگر ال‌اچ‌سی اثبات کند که بوزون‌هیگز، پسرعموی کم‌انرژی یک ذره بنیادی بسیار پرانرژی‌تر باشد، به مدرکی دیگر از وجود جهان‌های موازی دست پیدا خواهیم کرد.

ادامه دارد …

لینک قسمت چهارم