بیگ بنگ: داستان از آنجا آغاز شد كه… فرداي آن روز منظره اي مشاهده مي شود كه كمتر كسي در دنيا قادر به شكار آن خواهد بود! يالهاي منجمد و پوشيده از يخ ريزه هاي يك هزار اسب در ميان درياچه زير نور آفتاب مي درخشد!

تنديسهاي طبيعي و يخ زده سرهاي يك گله اسب كه از درياچه منجمد بيرون زده، به راستي هر بيننده اي را در مورد واقعي بودن آن به شك مي اندازد! موضوع با عقل و منطق جور نيست. احتمالا برخي فرقه ها كه به دلايل خرافي دست به خود كشي گروهي ميزنند، با ديدن اين منظره، اسبها را به كيش خود مي پنداشتند. اما اگر اسبها اقدام به خودكشي گروهي نكرده اند، پس چه اتفاقي افتاده است؟!… علم چه توضيحي دارد؟

در زمستان 1942 ، جنگلي در نزديكي درياچه لادوگاي روسيه بمباران مي شود. جنگل آتش مي گيرد و يك گله اسب به ناچار به درياچه پناه مي برند. اسبها قصد داشتند شنا كنان با سرهاي بيرون زده از آب به سمت ساحل مقابل فرار كنند. اما ناگهان … اَبر سرمايش. آب اگر به تدريج و آرام سرد شود، در صفر درجه يخ مي زند، اما اگر همانند درياچه لادوگا در آن شب به سرعت سرد شود اتفاق ديگري مي افتد! در اين حالت يخ زدن آب به تاخير مي افتد و در دماي زير صفر درجه نيز به صورت مايع باقي ميماند. اين يعني ابر سرمايش، حالتي كه بدون شك ناپايدار است و براي هر سيستم ناپايدار بايد منتظر يك اتفاق غير منتظره بود! آب در حالت ابر سرمايش تنها نياز به يك نطفه بلورين دارد تا گسترش يافته و كاملا يخ بزند.

حتما حدس زده ايد كه چه بلايي بر سر اسبها آمده است. يال يا دم اسبها حامل ذرات ريز يخ بوده كه نقش نطفه بلورين را بازي كرده اند و با ورود آنها به درياچه … ناگهان صدايي بزرگ در منطقه مي پيچد و درياچه يخ مي زند! آنچه باقي مي ماند گورستاني براي اسبهاست. انجماد آب كه برف را توليد مي كند، همانند ميعان آن كه باران مي آفريند، نياز به نطفه دارد و ناخالصيها مي توانند خالق اين نطفه ها باشند.آب بسيار خالص مدتها مي تواند در حالت ابر سرمايش باقي بماند. اكنون اجازه دهيد چند پرسش در اين رابطه بيان كنيم.
– چرا در ميان ميليونها بلور برف هيچكدامشان به يكديگر شبيه نيست؟
– نوشابه اي را از فريزر خارج مي كنيد و همين كه سعي داريد درب آن را باز كنيد، ناگهان يخ زده و گاهي حتي شيشه آن مي شكند! چرا؟
– پديده فوق جوش و بخار اشباع چيست؟ چه ارتباطي با اتاق ابر ويلسون كه اختراع آن جايزه نوبل را برايش همراه داشت، وجود دارد؟
– احتمالا شنيده ايد كه بايدمواظب داغ كردن آب در مايكروويو باشيد! چرا؟

نويسنده : احمد مصدر – عضو پیوسته بیگ بنگ

منابع بیشتر:

ساعت سرمستي، هيوبرت ريوز، ترجمه رضا فرنود و سيروس سهامي، چاپ اول ، نشر قطره، ص 122
youtube , Frozen horses , spontex