بیگ بنگ:  شايد شما هم در گذشته اخبارهاي هيجان انگيزي در مورد يوفوها ، فرا زميني ها و … شنيده باشيد. البته يافتن موجودات فرا زميني به شرط اينكه ارتباط دوستانه اي با ما داشته باشند، مي تواند بسيار هيجان انگيز باشد.

به گزارش بیگ بنگ، طبعا چون بسياري از ما هيجان را به واقعيت ترجيح مي دهيم، به چنين موجوداتي باور داريم، البته دانشمنداني نيز وجود دارند كه به شيوه اي علمي و از طريق امواج راديويي به دنبال سرنخي از آنها هستند. با اين حال طي چندين سال كه از اين جستجو مي گذرد، حتي به لطف امواج راديويي كه در هر ثانيه فاصله زمين تا ماه را در مي نوردند، هيچگونه نشانه اي از موجودات هوشمند فضايي به دست نيامده است. مستنداتي مانند “ما و فرازميني ها” ساخته شده اند كه عليرغم برخي اطلاعات مفيد، بر بنياني عجيب و غير علمي بنا شده اند و قصد دارند نشانه هايي از آنها را بر روي زمين ثابت كنند. اينكه تمدني هايي چنين پيشرفته و هوشمند به زمين بيايند و با گذاشتن چند نشانه كه به زحمت قابل رديابي است، زمين را ترك كنند، حتي به درد داستانهاي تخيلي نيز نمي خورد!

بياييد يك بار به شيوه اي علمي و عقلاني به اين موضوع بپردازيم كه آيا خارج از زمين، حيات و موجودات هوشمند وجود دارند؟ براي اين منظور بايد فرض كنيم كه مسير تشكيل حيات، تمدن و هوشمندي در ساير نقاط كيهان شبيه ماست. هر فرض ديگري شما را به چالش سختي خواهد كشيد. چالشي بسيار پيچيده براي اثبات اينكه حيات و هوش به شيوه ديگري مي تواند ظهور پيدا كند. مثلا تيتان بزرگترين قمر زحل تا حدودي شبيه زمين و داراي اتمسفري سرشار از نيتروژن است. اين سياره شبيه زمين داراي ابر، مه، باران، رود و صدها درياچه است. البته با اين تفاوت كه همه اينها از متان و اتان تشكيل شده است! تمامي نفت و گاز زمين حتي بخش كوچكي از ذخاير هيدروكربني تيتان را نيز شامل نمي شود. اين قمر آب نيز دارد، اما به صورت كوهها و تكه هاي يخ، دماي آن حدود 180 – درجه است. بدين ترتيب وجود حيات از نوع زميني امكان ندارد، اما دانشمندان احتمال نوع ديگري از آن را منتفي نمي دانند. مثلا جانداراني كه به جاي اكسيژن، هيدروژن تنفس كرده و به جاي دي اكسيد كربن متان را بازدم مي كنند، براي تامين انرژي خود به جاي قند از استيلن استفاده مي كنند.

كوچكترين مدركي براي اين تخيلات علمي وجود ندارد. حتي با قبول تشكيل حيات در چنين سيارات و اقماری ، راهي بس طولاني تا هوشمندي باقي است. بنابراين براي محاسباتمان، بهتر است ذهن را از وجود حيات به گونه اي غير زميني پاك كنيم. بهترين فرمول براي محاسبه چگالي تمدنهاي كهكشان خودمان را اخترشناس آمريکايی فرانک دريک طراحي كرده است. معادله دريک عبارت است از : N = R* . fp . ne . fl . fi . fc . L

N : تعداد تمدن‌های فرازمينی که می‌توانيم با آنها تماس برقرار کنيم.
R* : سرعت متوسط تشكيل ستاره ها در كهكشان ما.
fp :كسري از اين ستاره هاست كه داراي سياره مي باشند.
ne :تعداد متوسط سياراتي است در ستاره هايي داراي سياره، كه پتانسيل شكل گيري حيات در آنها وجود دارد.
fl :كسري از سيارات داراي پتانسيل حيات كه زندگي تشكيل شده بر روي آنها مي تواند ادامه پيدا كند.
fi : كسري از سيارات داراي زندگي كه قابليت توسعه هوش و تمدن را دارا هستند.
fc :كسري از سيارات داراي تمدن كه به تكنولوژي ارتباط راديويي يا علائم الكترومغناطيسي مجهز شده اند.
L : مدت زماني كه اين تمدنها، علايم الكترومغناطيسي قابل رديابي ارسال مي كنند.

در سال 1961 دريك و همكارانش با شواهد موجود به تخمين اين پارامترها پرداخته و به نتايج زير رسيدند:

R* = 1/Year ، يعني هر سال يك ستاره متولد مي شود.
fp = 0.2 – 0.5 ، يعني يك پنجم تا نيمي از ستاره هاي متولد شده ، سياره دارند.
ne = 1 – 5 ، يعني 1 تا 5 سياره در ستاره هاي داراي سياره قابليت توسعه حيات دارند.
fl = 1، يعني در 100 % اين سيارات حيات تشكيل مي شود.
fi = 1، يعني به احتمال 100 % در اين سيارات موجودات با هوش تشكيل مي شوند.
fc = 0.1 – 0.2، 10 تا 20% اين تمدنها قادر به ارتباط هستند.
L = 1000 – 100,000,000، يعني اين تمدنها بين 1000 تا 100 ميليون سال علامت مي فرستند.

با قرار دادن اين مقادير در فرمول،N که برابر تعداد تمدن‌های فرازمينی است بين 20 تمدن تا 50 ميليون تغيير مي كند كه براي دانشمندان خوشايند نيست. بزرگترين متغير اين فرمول L است. امروزه معلوم شده كه سالانه 7 ستاره متولد مي شود. براي ديگر پارامترها دقت كمتر مي شود. با اين حال با اصلاحاتي كه در اين فرمول و ارقام انجام شده است، رقمهاي معقول N از حدود 50 تا 5000 به دست مي آيد. با توجه به اينكه قطر كهكشان ما صد هزار سال نوري است در حالت خوشبينانه، يك تمدن هوشمند بيش از 1000 سال نوري از ما فاصله دارد. يعني پاسخ يك سلام 2000 سال طول مي كشد. حتي ارتباط راديويي با چنين تمدنهايي كه سازمان SETI در پي آن است، بسيار مشكل است چه رسد به ارتباط فيزيكي و هجوم ايشان به سياره ما. البته ممكن است استدلال شود كه برخي از اين تمدنها چنان پيشرفت كرده اند كه مثلا روش استفاده از كرمچاله و ميان بر زدن فضا زمان را آموخته و به سياره ما آمده يا مي آيند.

به نظرم اين بحث نيز بسي عجيب است. اول اينكه كرمچاله هنوز در حد يك تئوري محض است. دوم اينكه احتمال يافتن ردپاي راديويي يك تمدن بسيار بيشتر است و با تمام هزينه و تلاشي كه در اين زمينه انجام شده، هنوز كوچكترين سیگنالی از فضا دریافت نشده است. بياييد فرض كنيم تمدن يا تمدنهاي بسيار پيشرفته، تكنولوژي رفت و آمد به زمين را در اختيار دارند و قبلا اين كار را انجام داده اند. پرسش اين است كه چنين موجودات بسيار با هوشي چه هدفي براي آمدن به زمين داشته اند؟

پاسخ اول نابودي زمين و انسانهاست كه منطقا با هدف از ميان بردن يك رقيب احتمالا خطرناك در آينده است. همين كه ما زنده ايم، نشان دهنده غلط بودن اين پاسخ است. جواب دوم ارتباط دوستانه با آدمي است. اگر چنين منظوري داشته اند، با آن همه قدرت و تكنولوژي ، چرا آن را عملي نكرده اند؟ آيا چنين تمدنهاي پيشرفته اي اينقدر بيكارند كه با آدمها موش و گربه بازي كنند؟ به زمين بيايند و با به جا گذاشتن يك سري علائم كاملا مشكوك، اينجا را ترك كنند؟ تمدني كه كرمچاله را عملياتي كرده است، نمي تواند چنان علامتي از خود باقي بگذارد كه جاي شك و ترديد براي كسي نماند؟ اصولا چرا فقط بايد علامت گذاشت؟ اگر شما قصد ارتباط دوستانه با كسي را داشته باشيد، اينگونه عمل مي كنيد؟

حتي مي توان به اين موضوع نيز انديشيد كه اگر تمدن هاي فرا زميني بسياري وجود دارند كه ميليونها سال دوام آورده اند، اما هنوز با ما ارتباط فيزيكي برقرار نكرده اند، بنابراين بحث كرمچاله، تخيلي بيش نيست. فقط بايد به ارتباط راديويي و به عبارت دقيق تر، يافتن علايم راديويي ديگر تمدنها توسط خودمان دلخوش باشيم. نكته ديگر اين است كه هر تمدني شبيه انسانها در ابتدا براي ارتباط با موجودات فضايي از طريق علائم راديويي عمل مي كند و شايد چند ميليون سال بعد به تكنولوژي كرمچاله دست يابد. بنابراين ديدن يك يوفو يا موجود فضايي بر روي زمين قبل از ارتباط راديويي با ايشان از اساس با اصول علمي منافات دارد، با اين حال شكي ندارم كه يافتن علايم راديويي هر نوع تمدن فرا زميني، يكي از هيجان انگيزترين لحظات تاريخ بشر خواهد بود.

نويسنده : احمد مصدر – بیگ بنگ

منابع بیشتر در: news.discovery , Drake equation