بیگ بنگ: جنگل‌های بارانی آمازون در برزیل در چنگال آتش گیر افتاده است؛ برخی از آن بعنوان شدیدترین آتش‌سوزی در طول یک دهه گذشته یاد کرده‌اند.

به گزارش بیگ بنگ، ایالات شمالی روریما، ایکر، روندونیا و آمازوناس به شدت از این آتش‌سوزی تاثیر پذیرفته‌اند. اما عکس‌های منتشر شده که با هشتگ #PrayforAmazonia قابل دسترسی است، به چند دهه پیش تعلق داشته و یا حتی مربوط به برزیل نیستند. پس دقیقا چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟ در این مقاله برآنیم تا وخامت شرایط را در آمازون بررسی کنیم.

امسال آتش‌سوزی‌های زیادی گزارش شده است. براساس داده‌های آژانس فضایی برزیل، این کشور در تعداد آتش‌سوزی‌های سال 2019 رکورد تازه‌ای به ثبت رسانده است. بنا به اعلام موسسه ملی تحقیقات فضایی، داده‌های ماهواره‌ای حاکی از افزایش 85 درصدیِ آتش‌سوزی‌ها در مقایسه با مدت مشابه پارسال می‌باشد. مقامات می‌گویند که بیش از 75000 مورد آتش‌سوزی جنگل در هشت ماه نخست سال در برزیل ثبت شده است؛ که بالاترین مقدار از سال 2013 می‌باشد.

سال 2018 در همین بازه زمانی، 40000 مورد آتش‌سوزی در جنگل‌های این کشور رخ داده بود. آتش‌سوزی جنگل‌های آمازون در فصل خشک (از ماه جولای تا اکتبر) امری متداول است. رویدادهای طبیعی از قبیل اصابت صاعقه می‌تواند در بروز این آتش‌سوزی‌ها نقش داشته باشد. اما کشاورزان و چوب‌بُرها هم می‌توانند به این فاجعه کمک کنند.

بنا به اعلام فعالان محیط زیست، سخنان ضدزیست محیطی رئیس جمهور برزیل «جاییر بولسونارو» باعث افزایش فعالیت‌های قطع درختان شده است. اما در پاسخ، رئیس جمهور سازمان‌های غیردولتی را مسبب آتش‌سوزی‌های گسترده دانست که درصدد آسیب رساندن به وجهه دولت او هستند.

او در ادامه گفت که دولت از منابع کافی برای مبارزه با آتش‌سوزی بی‌بهره است. بخش‌های شمالی برزیل به شدت تحت تاثیر این آتش‌سوزی گسترده قرار دارد. در مقایسه با متوسط آتش‌سوزی چهار سال گذشته (2015 تا 2018)، روریما، ایکر، روندونیا و آمازوناس با افزایش قابل توجه آتش‌سوزی روبرو شده‌اند.

درصد افزایش آتش‌سوزی به تفکیک استان‌های مختلف به صورت زیر است: روریما: 141%؛ ایکر: 138%؛ روندونیا: 115% و آمازوناس: 81%. آمازوناس، بزرگترین ایالت برزیل، وضعیت اضطراری اعلام کرده است. رئیس جمهور این کشور داده‌های جنگل زدایی را دروغ محض توصیف کرد. آتش‌سوزی جنگل باعث انتشار حجم قابل توجهی دود و کربن می‌شود.

دود ناشی از این آتش‌سوزی گسترده به منطقه آمازون و فراتر از آن هم رسیده است. بر اساس سرویس نظارت اتمسفر کوپرنیک اتحادیه اروپا(Cams)، دود این آتش‌سوزی تا ساحل اقیانوس اطلس هم رسیده است. آسمان سائوپائولو تیره شده و اوضاع خوبی حاکم نیست. در پی آتش‌سوزی‌ها، میزان بسیار زیادی کربن دی اکسید آزاد شده است؛ معادلِ 228 مگاتُن تا به الان در سال جاری. کربن مونوکسید هم در این رویداد وارد اتمسفر می‌شود؛ این گاز در هنگام سوختن چوب آزاد می‌شود.

حوضه آمازون که منزلگاه تقریبا سه میلیون گونه گیاهی، جانوری و یک میلیون مردم محلی است، نقشی حیاتی در تعدیل گرمایش جهانی دارد؛ جنگل‌های آمازون میلیون‌ها تُن انتشار کربن را هر ساله جذب می‌کنند. اما وقتی درختان قطع یا سوزانده می‌شوند، کربنی که ذخیره می‌کنند به اتمسفر آزاد شده و ظرفیت جنگل‌های بارانی برای جذب کربن رو به کاهش می‌گذارد.

چند کشور دیگر در حوضۀ آمازون هم سال جاری آتش‌سوزی‌های متعددی را تجربه کرده‌اند. ونزوئلا به بیش از 26000 آتش‌سوزی در رتبه دومِ بیشترین تعداد آتش‌سوزی‌ها قرار دارد. بولیوی هم با بیش از 17000 آتش‌سوزی در جایگاه سوم ایستاده است. دولت بولیوی از یک تانکر هوایی اطفای حریق برای مهار آتش‌سوزی‌های گسترده در شرق این کشور استفاده می‌کند. کارگران زیادی برای مهار آتش به محل اعزام شده‌اند؛ همچنین برای حیواناتی که از شعله‌های آتش گریخته‌اند، پناهگاه‌هایی در نظر گرفته شده است.

ترجمه: منصور نقی‌لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: BBC