بیگ بنگ: دیرین‌شناسان معتقدند که برخورد سیارک چیکشلوب احتمالأ همراه با فعالیت آتشفشانی شدید در دکان تراپس هند، دایناسورهای غیرپرنده(تمام دایناسورها بجز پرندگان) را در پایان دورۀ کرتاسه یعنی تقریبأ 66 میلیون سال پیش منقرض کرده است. اکنون یک مطالعه بر روی تغییرات زیست محیطی و توزیع گونه‌های دایناسوری در آمریکای شمالی، نشان می دهد که دایناسورها احتمالأ قبل از برخورد سیارک چیکشلوب رو به افول نبودند، بلکه به دلیل برخورد سیارکی به زمین از بین رفتند.

به گزارش بیگ بنگ، آلساندرو چیارنزا، دانشجوی دکتری در کالج امپریال لندن گفت:«این احتمال وجود دارد که دایناسورها تا انتهای دورۀ کرتاسه منقرض نشده باشند، یعنی درست تا زمانی که سیارکی عظیم به زمین برخورد کرد و باعث پایان عمر دایناسورها و باقی ماندن حیواناتی مانند پستانداران، مارمولک‌ها و یک گروه ِ کوچک از دایناسورها شد.»

نتایج مطالعات جدید نشان می دهد که دایناسورها حیوانات کاملا منعطفی بودند، آنها قادر بودند با تغییرات محیطی و نوسانات شدید آب و هوایی که طی چند میلیون سال اخیر در دوره کرتاسه رخ داده بود مقابله کنند. بنابراین تغییرات آب و هوایی طولانی مدت باعث نابودی دایناسورها در آخرین مراحل این دوره نشده است.

در واقع تغییر شرایط فسیل‌سازی مشاهده شده نشان می دهند که در تجزیه و تحلیل‌های قبلی، تعداد گونه‌های موجود در پایان ِ دوره کرتاسه دست کم گرفته‌ شده است. چیارنزا و همکارانشان مطالعه خود را در آمریکای شمالی انجام دادند جایی که در آن فسیل‌های زیادی از دایناسورهای دورۀ کرتاسه حفظ شده است.

در طول این دوره، این قاره در اثر فرایندهای زمین‌شناختی به دو نیم تقسیم شد. در نیمۀ غربی، رسوبات تازه شکل گرفته کوه‌های راکی شرایط ِ مناسبی را برای حفظ فسیل دایناسورها در همان روز مرگشان فراهم آوردند. اما در نیمه شرقی این قاره به واسطه شرایط نامناسب، فسیلی چندانی یافت نشد.

این بدان معناست که فسیل دایناسورها بیشتر در نیمه غربی یافت شده‌اند و این سوابق فسیلی اغلب برای اثبات این ادعا به کار گرفته می شوند که جمعیت دایناسورها در چند میلیون سال قبل از برخورد سیارکی در حال کاهش بود. دکتر فیلیپ منیون، یکی از دیرینه‌شناسان دانشگاه کالج لندن، در این خصوص گفت:« بیشتر آنچه که ما در مورد دایناسورهای دورۀ کرتاسه شمال امریکا می دانیم، از منطقه کوچکی به دست آمده که یک سوم قاره کنونی است، اما ما می دانیم که دایناسورها در سرتاسر آمریکای شمالی از آلاسکا تا نیوجرسی و مکزیک زندگی می کردند.»

بنابراین به تازگی محققان به جای استفاده از این سوابق شناخته شده از “مدل‌سازی زیست محیطی” استفاده کردند. این مدل رویکردی شرایط محیطی، مانند دما و میزان بارندگی را که هرگونه برای بقا بدان نیاز داشت، مشخص می کند. پس از آن دانشمندان به بررسی این امر پرداختند که این شرایط  در کجا و در طول چه دوره‌ای شروع به تغییر کرد.

این امر آنها را قادر اخت تا دریابند که گونه‌های مختلف دایناسورها بر حسب شرایط محیطی در کدام مناطق می توانستند زندگی کنند، و لذا سبب شد که آنها منطقه‌ای فراتر از جایی که فسیل‌ها در آن یافت شده‌اند را بعنوان منطقه سکونت دایناسورها مشخص نمایند. این گروه، زیستگاه‌هایی را یافتند که گروه‌های مختلفی از دایناسورها میتوانستند در آنها زندگی کنند؛ در واقع در پایان دوره کرتاسه جمعیت دایناسورها گسترده‌تر از قبل بود اما این مناطق از شرایط لازم برای حفظ ِ فسیل‌ها برخوردار نبودند. همچنین، این مناطق ِ دایناسور خیز بسیار کوچک بودند و همین امر احتمال ِ یافتن فسیل دایناسورها را در هر یک از این بخش‌ها کاهش می دهد. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Nature Communications منتشر شده است.

ترجمه: سهیلا دوست پژوه/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sci-news.com