به گزارش بیگ بنگ، صخره های سراسر دنیا شکل های عجیبی به خود گرفته اند, از طاق های فاخر گرفته تا ستون های باریکی که به شکلی باورنکردنی سکوهای بزرگی را در هوا نگه می دارند. توضیح های متنوعی برای این پدیده پیشنهاد شده اند. می دانیم که صخره های نرم تر زودتر از انواع سخت تر آن فرسایش می یابند، پس آن ها پیشنهاد می کنند که لایه هایی از مخلوطی از انواع صخره ها می توانند به شکل های عجیبی فرساییده شوند.

توضیح رسمی برای ساختارهای ماسه سنگ ها در پارک ملی آرچز  در ایالت یوتا دوره های پی در پی یخبندان ذکر شده است؛ که می تواند باعث تخریب انبوهی از ماسه سنگ ها شود. حال بروسانس می گوید که خود ماسه سنگ کلید ماجراست. طاق ظریف و بسیاری از طاق های غول پیکر دیگر در ایالات متحده از یک ماده تشکیل شده اند و آن «شن محبوس» است، همانی که رگه های زاویه دار موجود در صخره ها می توانند روی یکدیگر ایجاد کنند.

تیم او روزنه هایی را روی توده های ماسه سنگ قرار داد که حد پایینی از فشار را درون ماسه سنگ ایجاد کرد و رگه ها را مجبور کرد که شروع به بهم پیوستن کنند. سپس آنها توده ها را درون آب فرو بردند تا فرسایش را شبیه سازی کنند. در این زمان پهلوها شروع به افتادن می کنند که یک ستون باریک ماسه سنگ را زیر نوک پهن و سنگین بالایی باقی می گذارند. این ستون باریک تر مجبور به تحمل کل فشار است و این باعث به هم پیوستگی بیشتر شن های باقی مانده می شود که این نیز خود باعث تقویت مرکز توده می شود. سرانجام، ستون بسیار باریک می شود و نوک آن نیز بسیار بزرگ که در نتیجه ماسه سنگ ضرورتا جامد و در برابر فرسایش بیشتر غیر قابل نفوذ می شود.

زمانی که تیم تحقیقاتی “بروسانس” شکاف ها و دیگر عیب ها را مقارن با توده ی اولیه قلم زدند و آزمایش را تکرار کردند، ستون ها، گودال ها و طاق ها بیرون آمدند. طاق های طبیعی هم چنین زمانی که توده ها روی راه آب های کوچک قرار می گیرند نیز شکل می گیرند: سپس فشار در بالای توده هم از جانب مرکز و هم کناره های توده حمایت می شود که در نهایت با یک باد ضعیف فرو می ریزد.

کریس پائولا  از دانشگاه مینه سوتا  در مینیاپولیس  – کسی که در این مطالعه شرکت نداشته است – می گوید: « این یک خود–سازمان دهی در بهترین شکل خود است.» . او این ایده را «یک ساختار زیبا و دلپذیر برای یک زمین چهر  زیبا و دلپذیر» توصیف کرد.

باز نشر: سایت بیگ بنگ /محسن کرمی – نشریه دانشمند – شماره ۶۱۶ – بهمن ۱۳۹۳

منبع: newscientist