بیگ بنگ: همه افراد این توانایی را ندارند که با بستن چشمان‌شان، تصاویر را در ذهن خود تجسم کنند و به چیزهای مختلف بیندیشند؛ در حالی که بسیاری از ما این توانایی را اصلاً جدی نمی‌گیریم. اگرچه این موضوع از دهه 1800 میلادی برملا شده، اما هیچگاه به صورت جامع مورد مطالعه قرار نگرفته است. این پدیده بتازگی آفانتازیا(aphantasia) نامگذاری شده است.

aphantasiaMessyMemoriesTooبه گزارش بیگ بنگ، تصور بر این است که عدم تصویرسازی بصری – ذهنی به صورت اختیاری در 2 الی 5 درصد از افراد وجود داشته باشد. بر اساس مطالعات اخیر، آفانتازیا به عدم تصویرسازی ذهنی اشاره می‌کند، نَه عدم آگاهی از داشتن تصویرسازی ذهنی درونی. برخی افراد این توانایی را پس از آسیب یا جراحات مختلف از دست می‌دهند. اکنون تحقیقات جدید گویای آن است که افراد مبتلا به آفانتازیا دارای سایر تفاوت‌های شناختی هم هستند.

“الکسی داوز”، عصب‌شناس از دانشگاه نیوساوث ولز استرالیا گفت: «ما دریافتیم که پدیدۀ آفانتازیا با فقط با عدم تصویرسازی ذهنی ارتباط ندارد، بلکه با طیف وسیعی از تغییرات در سایر فرایندهای شناختیِ مهم نیز گره خورده است. ما در تحقیقات خود، 667 نفر را در پرسشنامه آورده و سوالاتی از آنها پرسیدیم. این پرسشنامه به بررسی معیارهایی از قبیل تصویرسازی، حافظه، رویاپردازی و واکنش در برابر حمله روحی و غیره می‌پردازد.»

در این پرسشنامه، از مشارکین خواسته شد تا به میزان وضوح خاطرات از یک تا پنج امتیاز بدهند. افرادی که از آفانتازیا رنج می‌بردند، مشکل زیادی در به یاد آوردن گذشته، تصور آینده و حتی رویاپردازی داشتند. این نشان می‌دهد که تصویرسازی ذهنی می‌تواند نقش بسیار مهمی در فرایندهای حافظه داشته باشد. نه تنها افرادی که از آفانتازیا رنج می‌بردند، کمتر خواب می‌دیدند، بلکه خواب‌شان واضح نبود و جزئیات حسی کمتری می‌توانستند به خاطر بسپارند. “جو پیرسون”، مدیر آزمایشگاه UNSW Future Minds Lab گفت: «این نشان می‌دهد که هرگونه کارکرد شناختی که با جزء بصری – حسی در ارتباط باشد، چه اختیاری چه غیراختیاری، در اثر پدیده آفانتازیا روند کاهشی به خود گرفته و تضعیف می‌شود.»

aefceaedcdd xxbigمحققان در مقالۀ خود نوشتند: «داده‌های ما حکایت از این واقعیت دارد که افراد مبتلا به آفانتازیا نه تنها در تصویرسازی ذهنی با مشکل جدی روبرو هستند، بلکه در سایر الگوهای حسی هم عملکرد قابل قبولی نمی‌توانند داشته باشند؛ مِن جمله بخش‌های شنیداری، چشایی، گوارشی، احساسات، حرکت و غیره. همه این یافته‌ها مهر تاییدی بر تجارب افرادی که از این پدیده رنج می‌برند، می‌زند.»

یک فرد مبتلا به آفانتازیا به نام “آلان کندل”، تجربه خود را این چنین نشان می‌دهد: «وقتی متوجه شدم همه می‌توانند در ذهن خود موسیقی مورد علاقه‌شان را به خاطر آورند و زمزمه کنند، حس خوبی نداشتم. در ابتدا اصلاً نمی‌توانستم این مسئله را درک کنم؛ توان زمزمه موسیقی در ذهن برای من خارق‌العاده بود؛ شبیه به ترفند یا شعبده‌بازی در تلویزیون.»

اما همۀ افرادی که از آفانتازیا بصری رنج می‌بردند، با مشکل تصور حسی مواجه نبودند؛ پس این نشان می‌دهد که افراد مختلف تجربه متفاوتی در ذهن درونی‌شان دارند. محققان اعلام کردند که چون مطالعه‌شان روی موارد خودگزارشی استوار بوده، احتمال دارد نتایج مطالعه تحت تاثیر سوگیری‌های مختلف قرار گرفته باشد. شاید افراد در برخی موارد به طور صادقانه از پاسخگویی به سوالات امتناع ورزیده باشند. “داوز” در پایان گفت: «ما در حال پی‌بردن به این مسئله هستیم که افراد مبتلا به آفانتازیا چه تجارب متفاوتی دارند و دنیایشان چگونه است. هنوز مسائل زیادی وجود دارد که باید بررسی‌شان کنیم.» جزئیات این مقاله در مجله Scientific Reports منتشر شده است.

ترجمه: منصور نقی‌لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sciencealert.com

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

1 دیدگاه

  1. به نظر میاد چنین اختلال هایی با استفاده از تمرین های مخصوص تقویت قدرت بینایی شنوایی ادراکی و مهمتر حافظه حل میشه.