منشا دردهای لگن، شانه و زانو ممکن است تکاملی باشد!
بیگ بنگ: دانشمندان می گویند شاید تکامل بتواند توضیح دهد چرا بشر امروزی این قدر دچار دردهای لگن، شانه و زانو میشود. پژوهشگران دانشگاه آکسفورد که این تحقیق را انجام دادهاند پیش بینی میکنند بشر در آینده حتی بیشتر از امروز مبتلا به چنین دردهایی شود.
به گزارش بیگ بنگ به نقل از BBC، دکتر پل مانک که این تحقیق را در بخش ارتوپدی، روماتولوژی و علوم عضلات و استخوان نافیلد انجام داده زمانی به موضوع علاقمند شد که دید بسیاری از بیمارانی که به او مراجعه میکنند مشکلات مشابهی دارند:« ما از خود سوال میکردیم چگونه استخوانها و مفاصل ما چنین آرایش عجیبی دارد که باعث این همه مشکل برای افراد میشود. این به ذهن ما خطور کرد که راه جواب دادن به این سوال این است که از منظر تکامل به گذشته نگاه کنیم.»
آنها میخواستند ببینند در طی میلیونها سال استخوانها چه تغییراتی کردهاند، تغییراتی که زمانی آغاز شد که اجداد بشر قامت راست کردند و بر دو پا ایستادند. پیش از این محققان دیگر هم تاثیر تکامل را در انسان خاطر نشان کرده بودند؛ مثلا این که برخی افراد بیشتر مستعد کمردرد هستند ممکن است به این دلیل باشد که شکل ستون فقرات آنها به نزدیکترین گونه نخستیها به انسان یعنی شامپانزهها بیشتر شباهت دارد.
برای این پژوهش، محققان سیصد استخوان گونههای مختلف مربوط به یک دوره زمانی چهارصد میلیون ساله را که در موزههای آکسفورد، اسمیتسونین واشنگتن و موزه تاریخ طبیعی بریتانیا در لندن نگهداری میشوند با سیتیاسکن تصویربرداری کردند. پس از اسکن، محققان از این استخوانها مدلهای سهبعدی کامپیوتری تهیه و یک بانک اطلاعاتی از تغییر شکل استخوانها در طول میلیونها سال ایجاد کردند.
آنها به این نتیجه رسیدند که وقتی راه رفتن چهار دست و پا به راست ایستادن و راه رفتن روی دو پا تکامل یافت، گردن استخوان ران باید پهنتر میشد تا وزن اضافهای را که به آن وارد می شد تحمل کند. بررسیها نشان میدهد هر چه گردن استخوان ران پهنتر باشد بیشتر مستعد ابتلا به آرتروز است، بنابراین میتواند توضیح دهد که چرا درد لگن اینقدر شایع است.
این محققان همچنین سعی کردند با استفاده از این یافتهها حدس بزنند که استخوانهای بشر در آینده، چهار هزار سال دیگر، چه شکلی خواهد داشت. آنها البته اذعان دارند که بسیاری از عوامل تاثیرگذار در آینده را نمیتوانستند مد نظر قرار دهند اما به گفته دکتر مانک « استخوان ران در آینده گردنی پهنتر دارد که این به معنای آرتروز بیشتر و بیشتر است.»
در مورد استخوان شانه محققان متوجه تغییر در اندازه یک شکاف کوچک شدند. تاندونها و رگها از این شکاف عبور میکنند و این شکاف در گذر زمان کوچکتر و کوچکتر شده است. وقتی این فضا کوچکتر شود تاندونها جای کمتری برای حرکت دارند و شاید این توضیح دهد چرا افراد زیادی وقتی دستشان را بالای سرشان میبرند درد پیدا میکنند.
پژوهشگران میگویند پیشبینی شکل استخوانها در آینده نشان میدهد که برای ساخت مفاصل مصنوعی باید با این تغییرات تکاملی را هم مد نظر قرار داد. با این حال پژوهشگران دانشگاه آکسفورد یک خبر خوب هم دارند، فیزیوتراپی مناسب و حفظ وضعیت درست بدن، کمر و مفاصل میتواند عوارض نقص طراحی بدن آدمی را کم کند.
سایت علمی بیگ بنگ / منبع: BBC