بیگ بنگ: محققان در گذشته تصور می‌کردند نئاندرتال‌ها چندان باهوش نیستند، اما مطالعات جدید نشان می‌دهد آنها غذا می‌پختند و با فناوری روشن کردن آتش آشنا بودند، قطعات تزئینی می‌ساختند و مردگان خود را دفن می‌کردند. این نشانه‌ها شاید گوشه‌ای از هوشمندی آنها را نشان دهد.

به گزارش بیگ بنگ، وقتی زمین‌شناس «ویلیام کینگ» در سال 1864 گونه جدیدی از انسان به نام «انسان نئاندرتال» را در جامعه علمی اروپا معرفی کرد، محققان اعتنای چندانی به خویشاوندان منقرض شده ما نداشتند. کینگ پس از معاینه و بررسی چندین باره جمجمه‌ای که در دره «Neander» آلمان پیدا شده بود، این طور نتیجه‌گیری کرد: «من معتقدم که افکار و خواسته‌هایی که زمانی در این موجود بود، هرگز از این سطح فراتر نرفت و خوی وحشی‌گری همواره در او حفظ شد.»

این برداشتِ نه چندان مطلوب از نئاندرتال‌ها برای مدتی هوادار داشت. نئاندرتال‌ها نه تنها بعنوان یک گونه جدید شناخته شدند، بلکه یک عبارت با بار معنایی منفی هم به شمار می‌رفتند. با این حال، محققان از آن زمان به بعد گام‌های موثری برداشته‌اند و دیگر آن فضای محدود و منفی از نئاندرتال‌ها وجود ندارد. خب بر اساس شواهد و اطلاعاتی که تاکنون بدست آورده‌ایم، باید این سوال در جامعه علمی مطرح شود که نئاندرتال‌ها چقدر باهوش بودند؟

«ژوآئو زیلیائو» استاد دانشگاه بارسلونا در موسسه تحقیقات و مطالعات پیشرفته کاتالان اظهار داشت: «برداشت و ادراک اولیۀ انسان‌شناسان از نئاندرتال‌ها تا حدود زیادی ریشه در این ایدئولوژی نژادپرستانه قرار داشت که هوش یا انسانیت یک نفر میتواند از شکل جمجمه آن مورد ارزیابی قرار بگیرد. بسیاری از آن دانشمندان به صورت مشترک بر این دیدگاه تکیه داشتند که فرگشت با پیشرفت معنی میشود؛ و گونه های اجدادی انسان از قبیل نئاندرتال ها ابتدایی‌تر از انسان های امروزی بودند.

البته این گونه توصیف‌ها و برداشت‌ها دیگر جایگاهی در جامعه علمی ندارد و منسوخ شده است. دستاوردها و اکتشافات اخیر در طول دهه‌های گذشته باعث احیایِ شهرت نئاندرتال‌ها شده و حالا می‌دانیم که آنها شباهت بسیار زیادی به ما داشتند. تنها راه برای ارزیابی هوشِ نئاندرتال‌ها این است که ببینیم آنها چه کار کردند. یافته‌های ما حاکی از آن است که نئاندرتال‌ها قادر به انجام کارهایی بودند که تصور می‌شد این کارها را فقط انسان امروزی می‌تواند انجام دهد.»

آنها بر روی سنگ‌ها حکاکی می‌کردند؛ استخوان‌ها را به ابزارهای مفیدی تبدیل می‌کردند و بسیار شبیه به انسان‌های امروزی، وسایل تزئینی می‌ساختند. نئاندرتال‌ها تقریبا 40000 تا 400000 سال پیش در اروپا و جنوب غرب آسیا سکونت داشتند. آنها موفق به ساخت چسب از برخی از مواد شدند تا مواد چوبی را به سنگ‌ها بچسبانند. آنها از چنگال عقاب، گردن‌بندهایی را درست می‌کردند. نئاندرتال‌ها از آتش برای پخت و پز غذا استفاده می‌کردند. تحقیقات جدید پیرامون ابزارهای سنگی نشان میدهد که نئاندرتال‌ها از فناوری لازم برای تولید جرقه نیز برخوردار بودند. به عبارت دیگر، نیازی نبود در هنگام اصابت صاعقه به دنبال خاکستر گرم باشند تا سکونت‌گاه‌های خود را روشن نگه دارند و گرما ببخشند.

برخی از شواهد گویای آن است که نئاندرتال‌ها مراسم‌های معنوی خاص خود را در طول سال برگزار می‌کردند. مقبره‌های کشف شده در لاچاپل آکس سنت در جنوب غرب فرانسه نشان می‌دهد که این انسان‌های باستانی، مرده‌های خود را دفن می‌کردند. محققان در محلی دیگر در فرانسه کشف کردند که آنها در 176000 سال قبل به درون غارهای ژرفی نفوذ پیدا کرده و شکل‌های دایره‌ای سنگی از استالاگمیت‌ها می‌ساختند.

میزان قابلیت‌های نمادین نئاندرتال‌ها هنوز در میان دانشمندان محل بحث است؛ آنها در دوره‌ای زندگی می‌کردند که انسان‌های امروزی مشغول تولید آثار هنری نمادین و انتزاعی در غارها و سایر مکان‌ها بودند؛ آثار هنری اندکی به این افراد نسبت داده شده است. با این حال، محققان در سال 2018 طی گزارشی اعلام کردند که نقاشی‌های انتزاعیِ متعلق به 65000 سال پیش در غارهای اسپانیا باید توسط نئاندرتال‌ها ایجاد شده باشد. دانشمندان بر این باورند که انسان‌های امروزی تا 42000 سال پیش به غرب اروپا مهاجرت نکردند.

بر اساس استخوان‌های متعلق به نئاندرتال‌ها، میدانیم که این انسان‌های باستانی توان تولید اصوات پیچیده را داشتند. سخت است این قضیه به تایید برسد که نئاندرتال‌ها زبان داشتند، چرا که هیچ نوشته‌ای از آنها به جا نمانده است. اما برخی دیگر از محققان نیز گفته‌اند که شاید نئاندرتال‌ها شیوه‌های پیچیده‌ای برای برقراری ارتباط داشتند. بسیاری از ما انسان‌ها هنوز 1 تا 2 درصد از DNA نئاندرتال‌ها را داریم؛ یافته‌ها نشان می‌دهد که انسان‌های مدرنی که با این افراد مواجه شدند، آنها را انسان‌های عادی تلقی می‌کردند و حتی در مواردی با آنها رابطه جنسی داشته‌اند.

ترجمه: منصور نقی‌لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: livescience.com