بیگ بنگ: ششمین چشم‌انداز جهانی زیست‌محیطی (GEO-6) که جامع‌ترین ارزیابی محیطی انجام شده توسط سازمان ملل در پنج سال گذشته بوده، هم خبرهای خوب و هم خبرهای بدی برای ما دارد.

به گزارش بیگ بنگ، از زمان انتشار اولین گزارش GEO-6 در سال 1997 تا کنون، محیط زیست همچنان در حال تخریب است و این تخریب، تأثیرات غیرقابل بازگشتی به همراه دارد. اما راه‌هایی هم برای تغییر قابل ملاحظه وجود دارد و هنوز هم آینده‌ای پایدار ممکن است. این گزارش 700 صفحه‌ای که در ماه مارس در چهارمین نشست مجمع محیط زیست سازمان ملل در نایروبی به آن پرداخته شد، شامل تقریباً دویست کارشناس جهانی بود که بیش از 18 ماه با هم همکاری داشتند.

این گزارش شامل مواردی از جمله هوا، گوناگونی زیستی، اقیانوس‌ها و سواحل، زمین‌ها و آب شیرین، تغییرات آب و هوایی، سلامت انسان و انرژی می‌باشد؛ که وضعیت محیط زیست جهانی، اثربخشی پاسخ‌های سیاست، و راه‌های ممکن برای دستیابی به اهداف زیست‌محیطی برنامۀ 2030 برای توسعه پایدار، را ارزیابی می‌کند.

خبرهای خوب

کمی اطلاعات منفی در GEO-6 وجود دارد که متأسفانه وضعیت کلیِ محیط زیست در سطح جهانی را نشان می‌دهد. اما فقط این مسائل منفی وجود ندارد؛ GEO-6 پیام‌های مثبت و حل‌کنندۀ بسیاری نیز دارد. GEO-6 توصیه می‌کند که راه‌ها و رویکردهایی برای تغییر سیستمیک وجود دارد که باید سریعاً اجرا شوند تا سیارۀ زمین از آیندۀ پایدارتری برخوردار شود.

ارتباط‌های قابل توجه بین سیاست‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی می‌تواند اهداف متعددی را بیان کند. بنابراین سیاست‌هایی که به کل سیستم‌ها می‌پردازند- مانند غذا، انرژی و زباله- به احتمال زیاد تأثیر مثبتی دارند. بعنوان مثال کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی می‌تواند با کاهش آلودگی هوای بیرون که باعث مرگ زودرس می‌شود، موجب مزایای سلامتی می‌شود؛ و تلاش برای ریشه‌کن کردن گرسنگی (مانند تغییرات در تولید محصولات کشاورزی) می‌تواند به بررسی تغییرات آب و هوایی، از بین رفتن گوناگونی زیستی، تخریب زمین و آلودگی شیمیایی کمک کند.

با توجه به سرعت و میزان بی‌سابقۀ تغییرات زیست‌محیطی، GEO-6 با سرعت بخشیدن به اقدامات به دنبال سیاست‌های بلندپروازانه‌تر و نوآورانه‌تر است. ما به تغییرات قابل توجهی نیاز داریم که موجب کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای، اقتصاد مدور، کشاورزی پایدار و سیستم‌های غذایی و سازگاریِ بهتر سیستم‌های اجتماعی- اقتصادی با تغییرات آب و هوایی شود.

خبرهای بد

این گزارش هشدار می‌دهد که وضعیت کلیِ محیط زیست جهانی همچنان در حال بدتر شدن و خراب شدن است و این اتفاق عمدتاً به دلیل رشد جمعیت، شهرنشینی، توسعۀ اقتصادی، تغییرات تکنولوژیکی و تغییرات آب و هوایی رخ می‌دهد.

اینها چیزهایی است که باید با آن مقابله کنیم:

• در حال حاضر آلودگی هوا موجب شده سالانه در حدود 7 میلیون مرگ زودرس رخ بدهد.
• ممکن است شاهد ششمین انقراض وسیع گونه در تاریخ زمین باشیم.
• به دلیل مدیریت نادرست زبالۀ خانگی در نواحی ساحلی، سالانه هشت میلیون تن پلاستیک وارد اقیانوس‌ها می‌شود.
• گرم شدن آب‌های اقیانوسی موجب از بین رفتن عظیم صخره‌های مرجانی در مناطق ساحلی جهان می‌شود.
• 29٪ از تمام زمین‌ها به نواحی حساسِ فروسایش هستند.
• آب آشامیدنی آلوده و بیماری‌زا و بهداشت نامناسب سالانه موجب مرگ تقریباً 1.4 میلیون انسان و بیمار شدن میلیون‌ها نفر می‌شود..

این مسائل و سایر مسائلی که در GEO-6 گزارش شده، اگر فوراً و به طور مؤثری با آنها مقابله نشود، منجر به تأثیرات مداوم و غیرقابل برگشتی می‌شود. معمولاً تلاش‌های سیاست زیست‌محیطی بر پایة مسائل فردی، مانند آلودگی هوا، یا بخش‌های صنعتی می‌باشد. اما این رویکرد به پیچیدگی مشکلات زیست‌محیطی معاصر که نیاز به تلاش‌های سیستم‌گرا در مقیاسِ بزرگ دارد، نمی‌پردازد.

در سناریوهای سیاستِ فعلی دست یافتن به بُعد زیست‌محیطی اهداف توسعه پایدار و همچنین اهداف دیگری مانند توافق‌نامۀ پاریس بعید به نظر می‌رسد. GEO-6 خواستار اقدام فوری، جامع و پایدار از سوی دولت‌ها، کسب و کار و جامعه، متناسب با مقیاس و سرعتِ تغییرات زیست‌محیطی است.

خب برای استرالیا به چه معنی است؟

در استرالیا اقدامات مثبتی در سطح محلی و ایالتیِ دولت دولتی در حال انجام است که در آن، حمایت از اهداف بلندپروازانه عموماً قوی‌تر از سطح دولت استرالیا است. و بسیاری از بخش‌های جامعه و کسب و کار در حال تغییر به سوی شیوه‌های پایدارتر هستند. پانل‌های خورشیدی روی پشت بام‌ها و توسعة پروژه‌های بزرگ تجدیدپذیر نشان‌دهندۀ چنین تغییری است.

اما وقتی به سیاست‌های توسعۀ پایدار در سطح ملی می‌رسیم می‌بینیم که استرالیا نسبت به بیشتر کشورهای توسعه‌یافتۀ جهان عقب مانده است، به ویژه در رابطه با سیاست انرژی و تغییرات آب و هوایی. ما هنوز برای حمایت از پذیرش خودروهای الکتریکی، روی آوردن به انرژی‌های تجدیدپذیر، تصویب استانداردهای بهره‌ری سوخت، و محدود کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از صنایع تولیدی و منابع، چندان مطمئن نیستیم.

استراتژی‌های مؤثر برای جلوگیری از پاکسازی زمین هنوز دیده می‌شود و فقط همین اواخر بوده که استرالیا اصول اقتصاد مدور را در سیاست زبالۀ ملی تلفیق کرده است. اینها کمک نمی‌کند که استرالیا تعهدات خود را در برنامۀ 2030 برای توسعه پایدار و اهداف مربوطۀ توسعۀ پایدار انجام دهد. با در معرض خطر بودنِ ثباتِ بلندمدتِ زیست‌محیطی، سیاسی و اجتماعی- اقتصادی، اکنون زمانِ تعهد، رهبری و سیاست‌های قوی که بتواند فراتر از چرخۀ انتخاباتِ سه ساله دوام بیاورد، فرا رسیده است.

ترجمه: زهرا جهانبانی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: theconversation.com