بیگ بنگ: برخي تحقيقات، نژاد آسيايي (چشم بادامي ها) را با هوش ترين معرفي مي كند. اين تحقيقات اگر چه خيلي معتبر نيست، اما براي شخص من پذيرفتني است. در يكي از مستندها سخت كوشي و مقاومت اين نژاد را در آخرين عصر يخبندان مي ستود. يكي از يادگارهاي اين مقاومت، لايه اي از چربي به دور چشمهاي ايشان براي محافظت در مقابل سرماست كه باعث شده ما آنها را چشم تنگ ببينيم!

از طرفي شرايط سخت محيطي در روند فرگشت، باعث انتخاب باهوش ترينها مي شود. شايد بتوان اينها را به هم ربط داد و به عنوان دليلي براي هوش بيشتر اين نژاد مطرح نمود. البته به نظرم اين نژاد شايد به دلايل ژنتيكي از هوش ويژه اي براي كار گروهي و تيمي از نوع بچگانه برخور دار هستند. اين افراد به راحتي در تيم حل شده و نسبتا از خود برتر بيني به دورند. ايشان نشان داده اند كه تحت حكومتهاي دموكرات ( مانند ژاپن و كره) قادرند در توليد و صنعت از نژاد قفقازي (مانند آمريكا و اروپا) نيز پيشي بگيرند، با اين حساب به نظرم مي توان آينده اقتصاد جهان را در دست چينيها دانست، اگر حكومت چين تنها كمي دموكرات شود، سرعت رسيدن به اين برتري خيلي بيشتر خواهد شد.

كار گروهي كه در شكل پيشرفته آن به كار تيمي تبديل مي شود، از سلولها آغاز شده است. از زماني كه تك سلوليها پس از تقسيم در كنار هم ماندند، جامعه سلولي رو به تكامل گذاشت. حتي در جلبكها كه تك سلوليها مستقل از همديگر زندگي مي كنند، همين در كنار هم بودنشان نفعي هر چند اندك برايشان به همراه دارد. در جانوران پيشرفته، سلولها به تنهايي قادر به زندگي نخواهند بود و هر كدام در اين جامعه سلولي وظيفه اي تخصصي به عهده دارند. زندگي اجتماعي و كار تيمي ريشه در غرايز ما و برخي جانوران دارد. مورچه، زنبور و موريانه كه در اين زمينه شهره اند. مشاهده مستندهاي زيبا در مورد زندگي گروهي شيرها، ميركتها، كفتارها ، بوفالوها، ميمونها و … كه در برخي موارد آنها را به كار گروهي و حتي تيمي وا مي دارد، بسيار زيبا و آموزنده است.

پرواز گروهي سارها يا شناي گروهي ماهي هاي ساردين براي گيج كردن دشمن كه در كمال تعجب بدون رهبر و تنها با چند قانون ساده انجام مي گيرد، يا مهاجرت و پرواز تيمي و V شكل غازها براي حفظ آئروديناميك لازم و خستگي كمتر و … مثالهايي در اين موردند. با اين حال يك مثال قوي ، شفاف و بسيار ضروري از كار گروهي و تيمي مربوط به تنها پرنده اي است كه قادر است چندين هفته در سرماي كشنده قطب جنوب دوام بياورد!

فرگشت پنگوئنهاي قطب جنوب (به ويژه پنگوئن امپراطور) از لحاظ بدني آنها را به راهكارهاي مهمي براي مقابله با سرما مجهز كرده است : مانند پرهاي متراكم، چربي زير پوستي، ساز و كار فوق مهندسي كف پاها، متابوليسم ويژه و …! بدين ترتيب اين پرندگان در سرماي زير صفر كه آدمي چند ساعت بيشتر دوام نمي آورد، به راحتي زندگي مي كنند. با اين حال پنگوئن‌ها برای محافظت از خود در برابر سرماي شديد زمستان قطب كه دما به 40 – درجه و حتي كمتر رسيده و بادهاي آن با سرعت بيش از 100 كيلومتر براي هر موجود زنده اي كشندهاست، راهبردی گروهی نيز دارند: آنها به شکل يک كلوني بزرگ دايره شكل در کنار هم جمع می‌شوند و هر يک به پنگوئن کناری خود می‌چسبد. آنهايی که در بيرون دايره بيشتر در معرض سرما هستند، پس از مدتی به آرامی به لايه‌های درونی دايره می‌آيند و اين باعث ايجاد جنبشی با سرعت کم اما دائمی ميان پرندگانی می‌شود که می‌خواهند برای در امان ماندن از سوز بادهای سرد به درون كلوني بروند.

در کل همه پنگوئن‌ها تجربه بيرون و درون كلونيرا به صورت عادلانه اي خواهند داشت و اين به سود همه آنهاست. بدون اين راهكار گروهي، حتي پنگوئنها نيز در سرماي شديد زمستان قطب جنوب تلف خواهند شد. راستي چرا پنگوئن ها براي محافظت از سرما، كلونيشان را به شكل دايره تشكيل مي دهند؟ اگر مجبور بودند اين كلوني را در فضاي سه بعدي ايجاد كنند، كدام شكل منطقي تر بود و چرا؟ در فضاي دو بعدي كدام شكل هندسي كمترين محيط را نسبت به مساحت واحد دارد؟ در فضاي سه بعدي كدام شكل هندسي كمترين مساحت را نسبت به حجم واحد دارد؟ چرا اجرام آسماني به شكل كره اند؟ چرا يك قطره جيوه به شكل كره در مي آيد؟ اگر نيروي جاذبه نبود، آب درياها به چه شكل در مي آمد؟

پایان

نویسنده: احمد مصدر/ بیگ بنگ

منابع بیشتر: youtube , discoverwildlife , Emperor penguin , youtube1 , youtube2 , PLANET EARTH
اسرار مغز آدمي ، ايزاك آسيموف ، ترجمه محمود بهزاد، شركت انتشارات علمي و فرهنگي

بخش اول مقاله