بیگ بنگ: یک تیم بین‌المللی از دانشمندان مجموعه‌ای از ابزارآلات سنگی اولدوان (مربوط به فرهنگ پالئولیتیک آفریقا) 2.6 میلیون ساله را در منطقۀ بوکول دورا 1 (BD1) در اتیوپی کشف کردند. قبلأ قدیمی‌ترین شواهد مربوط به تولید و مصرف سیستماتیک ابزار سنگی انسان‌تباران به 2.58 تا 2.55 میلیون سال پیش برمی‌گشت. تحقیقات این تیم نشان می‌دهد که ممکن است قبل از اینکه ابزار سنگی به بخش حیاتی از زندگی بشر تبدیل شوند در برهه‌های زمانی مختلفی اختراع شده باشند.

به گزارش بیگ بنگ، دکتر کریس کمپیسانو، زمین‌شناس در دانشگاه دولتی آریزونا گفت: «در ابتدا چند محصول ساختگی در روی زمین پیدا کردیم، اما نمی‌دانستیم که از چه رسوباتی آمده‌اند. اما وقتی لبه‌ی یک صخرۀ کوچک را کندم، دیدم سنگ‌هایی در گل و لای چسبیده‌اند. با استفاده از چکش سنگی‌ام از پایین شروع به کندن کردم و دو ابزار سنگی زیبا را پیدا کردم. چند سال طول کشید تا متر به متر رسوبات را با دست حفاری کنیم و به یک لایۀ باستان‌شناختی از استخوان‌های حیوانات و صدها تکه سنگ تراش خورده برسیم، یعنی اولین شواهد از ساخت چاقوهای سنگی توسط اجداد مستقیم ما».

کشف اخیرِ ابزار سنگی چکش‌مانند در کنیا به 3.3 میلیون سال پیش برمی‌گردد و استخوان‌های قصابی شده در اتیوپی تاریخ عمیقِ اجداد ما در ساخت و استفاده از ابزار را نشان می‌دهند. دکتر کمپیسانو و همکارانش بررسی کردند که کشف ابزار BD1 چگونه می‌تواند با این تصویر به شدت پیچیده انطباق برقرار کند. چیزی که آنها کشف کردند به این معنی نبود که این ابزار جدید قدیمی‌ترین اشیاء ساخته شدۀ دوره اولدوان هستند (اسمی که پس از کشفیات اولدوایی جورج در تانزانیا گذاشته شد)، بلکه نشان می‌دهد که این ابزار با ابزارِ ساخته‌ی دست شامپانزه‌ها، میمون‌ها یا حتی اجداد انسان‌های نخستین فرق دارند.

نویسنده ویل آرچر از موسسه مکس پلانک برای انسان‌شناسی فرگشتی در لیپزیگ و دانشگاه کیپ تاون گفت: «انتظار داشتیم نشانه‌هایی از یک فرگشت از ابزار لومکویان به این ابزار اولدوان را ببینیم. با این حال، وقتی با دقت به الگوها نگاه کردیم، ارتباط بسیار کمی با مکان‌های باستان‌شناختی قدیمی‌تر یا ابزارهای ساختۀ دست پستانداران نخستین یافتیم».

اختلاف عمده به نظر در توانایی اجداد ما برای تراشیدن سیستماتیک ابزار لبه تیزِ کوچکتر از دانه‌های سنگ بزرگتر مشاهده می‌شود. شامپانزه‌ها و میمون‌ها اصولأ از ابزار برای فعالیت‌های ضربه زدن، چکش زدن و هم زدن غذاهایی مثل آجیل‌ها و حلزون‌های صدف‌دار استفاده می‌کردند که به نظر می‌رسد ابزار لومکویانِ 3.3 میلیون ساله نیز چنین کاربردهایی داشتند.

یک چیز در 2.6 میلیون سال پیش تغییر کرد و اجداد ما در کندن لبه‌های سنگ‌ها برای ساخت ابزار دقیق‌تر و ماهرتر شدند. به نظر می‌رسد این تغییر در ساخت ابزار همان زمانی رخ داده باشد که دندان‌های اجداد ما شروع به تغییر کردند. این مسئله در LD 350-1، یک بخش از فک 2.8 میلیون سالۀ انسان خردمند نخستین از لدی-گرارو، مشخص است.

همانطور که اجداد ما شروع به فرآوری غذا با استفاده از ابزار سنگی قبل از خوردن کردند، شاهد یک کاهش در اندازۀ دندان‌های آنها هستیم. تکنولوژی و زیست‌شناسی ما در هم تنیده شده‌اند، حتی در 2.6 میلیون سال پیش. کمبود ارتباطات واضح با تکنولوژی ابزار سنگی نشان می‌دهد که استفاده از ابزار چندین بار در گذشته ابداع شده است.

دکتر دیوید براون، باستان‌شناس در دانشگاه جورج واشنگتن گفت: «با توجه به اینکه گونه‌ها در سراسر دنیا معمولأ از چکش‌های سنگی برای ساخت ِ منابع جدید استفاده می‌کنند، این احتمال وجود دارد که در آفریقا اجداد مختلف انسان‌تباران روش‌های جدیدی برای استفاده از اشیاء سنگی به جهت استخراج منابع از محیط پیرامونشان یافت کرده باشند. اگر فرضیه‌مان درست باشد، آنگاه انتظار داریم نوعی تداوم در اشیاء ساخته شده 2.6 میلیون سال پیش یافت کنیم، اما نه قبل از این دورۀ زمانی. باید مکان‌های بیشتری را جستجو کنیم». جزئیات بیشتر این پژوهش در مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم منتشر شده است.

ترجمه: سحر  الله‌وردی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sci-news.com