کشف ردپای ۱۲۰ هزار ساله انسان باستانی در صحرای عربستان
نزدیک به ۱۲۰ هزار سال پیش در شمال عربستان سعودی فعلی گروه کوچکی از انسانهای خردمند یا «هومو ساپینس» برای نوشیدن آب و استراحت در اطراف دریاچه کمعمقی توقف کردند. شترها، بوفالوها و فیلهایی بزرگتر از هر جاندار امروزی نیز برای نوشیدن آب از این دریاچه استفاده میکردند. این گروه شاید پستاندار بزرگی را برای غذا شکار کرده باشند، با این حال مدت زمان زیادی را در اطراف دریاچه نگذراندند. در واقع این دریاچه تنها توقفگاهی در مسیر سفر طولانی آنها بوده است.
“ماتوی استوارت”، یکی از اعضای گروه تحقیق که عضو موسسه ماکس پلانک آلمان است در این خصوص میگوید برای نخستینبار سال ۲۰۱۷ در جریان تحقیقات دکترا این رد پاها را یافته است. او توضیح میدهد که رد پاهای انسانهای قدیمی پس از فرسایش رسوبات در مکانی که پیشتر یک دریاچه باستانی به نام الاثر در آن جاری بوده یافت شده است. این صحنه پرجزئیاتی است که توسط دانشمندان پس از کشف ردپای انسانها و حیوانات باستانی در صحرای نفود بازسازی شده است. این اثرات مسیر اجداد انسان امروزی را حین مهاجرت از آفریقا نشان میدهد.
به گفته محققان؛ هفت مورد از صدها ردپای کشفشده متعلق به انسانهای باستانی است. با توجه به سایز و الگوی راه رفتن این انسانهای باستانی، به نظر میرسد که ردپاها متعلق به دو یا سه نفر بودهاند که با هم سفر میکردهاند. در کنار ردپاهای انسانهای باستانی، ردپاهایی از حیوانات باستانی نیز کشف شده است. همچنین نزدیک به ۲۳۳ فسیل از حیوانات گوشتخور و گیاهخوار در این منطقه پیدا شده است.
عربستان سعودی امروزی پر از بیابانهای خشک و وسیعی است که به هیچ عنوان محلی مناسبی برای انسانهای اولیه و زندگی شکارچیمأبانه آنها نبوده است. با این حال تحقیقات علمی نشان میدهد که وضعیت آب و هوایی این کشور همیشه خشک و گرم نبود است. در واقع زمینهای باستانی که در حال حاضر عربستان سعودی در آن قرار دارند، سرسبزتر و مرطوبتر بوده است.
کشف این آثار سرنخهای تازهای از مسیر طی شده توسط اجداد قدیمی انسانها پس از خروج از قاره آفریقا پیش روی محققان قرار داده است. دانشمندان پیشتر بر این باور بودند که انسانهای نوین از آفریقا به سوی شام حرکت کرده و در این راه بیشتر مسیرهای ساحلی را برای مهاجرت در پیش گرفتهاند. این در حالی است که یافتههای جدید این فرضیه را تقویت کرده که انسانهای اولیه در دورهٔ پارینهسنگی و اوایل میانسنگی که به «آخرین عصر یخبندان» شهرت یافته برای مهاجرت دریاچهها و رودخانهها را دنبال میکردهاند.
محققان با تخمین بلندی قد، نحوه قدم زدن و وزن افرادی که ردپای آنها یافت شده متقاعد شدهاند که آثار مربوط به انسانهای خردمند بوده تا گونههای مشابه دیگر نظیر نئاندرتالها. آنها همچنین نتیجه گرفتند که چهار عدد از ردپاها از یک گروه دو یا سه نفری بوده که با هم سفر میکردند. غیر از آثار رد پای انسان و حیوانات، ردی از هیچ ابزاری در کنار محل دریاچه باستانی صحرای «نفود» یافت نشده؛ مسئلهای که نشان میدهد بشری در آن نزدیکی نمیزیسته اما برای استفاده از آب موجود در دریاچه به آن مراجعه شده است.
ماتوی استوارت، یکی از اعضای گروه تحقیق که عضو موسسه ماکس پلانک آلمان است و نخستینبار این ردپاها را یافته،تصریح کرد: «رد پاها نوعی منحصر به فرد از یافتههای فسیلی است که برههای از تاریخ با ترتیب زمانی ساعت و روز را نشان میدهد؛ ویژگیای که در دیگر یافتههای فسیلی کمتر دیده میشود.» دیرینهشناسی ردپاها با استفاده از تکنیکی به نام «تخمین برانگیخته نوری» یا «او اس ال» انجام شده است به نحوی که تاباندن نور به دانههای کوارتز و اندازهگیری انرژی ساطع شده از آنها امکان تاریخ گذاری برای آثار یافت شده را میسر میسازد. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Science Advances منتشر شده است.
سایت علمی بیگ بنگ / منابع بیشتر: sciencemag.org , nationalgeographic.com
بسیار جالب
ممنون از مطلب و ترجمه عالی