کهن سال ترین موجود زندهٔ حال حاضر چیست؟
بیگ بنگ: پیرترین موجود روی زمین کدام است؟ خب، قدری بحث برانگیز است. پی بردن به کهن ترین موجود زنده به ارائه تعریفی از “زنده” نیاز دارد. اگر میخواهید در پیدا کردن کهن سال ترین موجود زنده دقت زیادی به خرج دهید، باید دنبال موجودات زنده ای باشید که در تمام طول عمر خود زنده و فعال بوده اند؛ یعنی بطور مداوم در حال سوخت و ساز بوده اند.
به گزارش بیگ بنگ، تعریف غیر دقیق می تواند شما را به سمت دانه ها، بذرها یا باکتری هایی سوق دهد که به مدت سالهای عدیدهای غیرفعال بوده اند، ولی امکان احیای آنها وجود دارد. شما همچنین باید تعریف شایستهای از یک موجود زنده ارائه کنید. شاید میخواهید در این کار با دقت عمل و سختگیری بیشتری عمل کرده و جست وجویتان را به افراد باستانی محدود کنید.
در این راستا، می توانيد موجودات حاصل از تولید مثل غیر جنسی مثل کلنی های قارچ و گیاهان مشخصی را بررسی کرده و بشمارید. اینها از رسته های نسبتاً جوانی تشکیل یافته اند ولی بخشی از موجودات دارای زندگی پیوسته به شمار می آیند. اگر این هنوز ابهاماتی را در خود نهفته دارد، مقاله حاضر هم بر آن نیست که آدرس تحویل بزرگترین کیک تولد جهان را در اختیار تان قرار دهد. اما تلاش می کند تا از چند نامزد احتمالی که شاید عنوان پیرترین موجود زنده روی زمین را به یدک می کشند، نام ببرد.
کاج زبره قدیمی
علاقمندان به تصحیح طول عمر این کاج زبره را ارج خواهند نهاد. کاج ها جزٔ موجودات زنده ای هستند که به طرز باورنکردنی از عمر طولانی برخوردارند. بر اساس OLDLIST، پایگاه داده مربوط به درختان کهن، پیرترین کاج زبره شناخته شده درختی با قدمت 5062 سال واقع در کوه های سفید کالیفرنیا است. محل این درخت با جزئیات دقیق اعلام نشده است تا از دست افراد کنجکاو در امن مانده و دچار آسیب نشود. زمانی که این درخت در 3050 سال قبل از میلاد مسیح جوانه زد، انسان ها در حال ساخت استون هنج (در انگلیس) بودند.
صنوبر قدیمی تر
اگر موجودات زنده وابسته به تولید مثل غیر جنسی را در مسابقه برای یافتن قدیمی ترین موجود مورد پذیرش قرار دهید، پای فراتر از اُستان دلارنا در سوئد نگذارید. این استان میزبان صنوبر باریک است که به مدت 9550 سال خودش را کُلون کرده است. به گزارش محققان در سال 2008، این درخت در حال حاضر نیز به رویش و جوانه زنی اش ادامه میدهد، اما به لحاظ ژنتیکی به درخت زیر آن که قدمتی بالغ بر 9550 سال دارد، شبیه است. آنچه که باعث جالب توجه شدن صنوبر دلارنا می شود این است که این درخت تا دههی 1940 میلادی در قالب بته های هرزه رشد میکرد؛ تا اینکه گرمایش هوای زمین تنه آن را شاخ کرده و به سمت بالا کشید. اکنون درخت صنوبر دارای قامتی راست و بلند می باشد.
جالوت در حال نابودی
این موجود زنده وابسته به تولید مثل غیر جنسی که قدمتی طولانی تر دارد، در جنوب مرکزی اوتا یافت می شود. پاندو صنوبر لرزانی است که انتظار می رود به مدت تقریبا 80 هزار سال درختانی را به بار می آورده که ویژگی های ژنتیکی یکسانی داشتهاند. بنا به پژوهش انجام شده در سال 2008، پاندو در حدود 43.6 هکتار را در بر می گیرد و بر طبق تخمینی که در سال 1992 زده شد، وزنی بيش از شش میلیون کیلوگرم دارد. متاسفانه، خدمات جنگل داری آمریکا گزارش کرده است که پاندو در حال انقراض است زیرا دیگر گیاهان جوان جایگزین گیاهان قدیمی نمی شوند. دلیل این عدم جایگزینی را به تغییرات آب و هوایی، خشکسالی و هجوم حشرات نسبت میدهند.
پر سن و سال های کوچک
گیاهان سهم قابل توجهی از سلطنت موجودات زنده قدیمی را به خود اختصاص می دهند، اما برخی باکتری ها تاج و تخت گیاهان را با تهدید مواجه می سازند. محققان در سال 2007 میلادی طی گزارشی در نشریه “اقدامات آکادمی ملی علوم” اعلام کردند که آثاری از باکتری 500 هزار ساله یافتهاند که در حال تعمیر و بازسازی DNA خود در طول دوره یخبندان طولانی بوده اند. این بدان معناست که باکتری ها خاموش و غیر فعال نبودند. آنها در حالتی آماده باش و فعال به سر می برده و منتظر شرایطی برای بهبود بودند تا دوباره شروع به تولید مثل نمایند.
زندگی در باند حرکت آهسته
لایه منجمد دائمی تنها جایی نیست که میتوان به آثاری از حیات قدیمی بالقوه دست یافت. محققان در سال 2013 طی برنامه جامع کاوش اقیانوس در کنفرانس سالانه گولدشميت ایتالیا گزارش کردند که میکروب هایی را در رسوبات صد میلیون ساله در کف دریای ژرف پیدا کردهاند. این میکروب ها هر 10 هزار سال یکبار اقدام به تولید مثل می کردند، آنقدر آهسته که دانشمندان در زنده نامیدن آنها دو دول و مردد شده بودند.
آیا بی تحرکی را باید به حساب آورد؟
دانه یا باکتری غیر فعال را نمیتوان در دسته موجودات زنده جاي داد. اما همچنان نمونه هایی باورنکردنی از موجودات بسیار بسیار قدیمی وجود دارند که پس از مدت های طولانی سکوت و عدم فعالیت به حیات باز گشته اند؛ بطوریکه تعجب عده کثیری را نیز به همراه داشته اند. محققانی به نام های رالف ريسر و پائول تاش در سال 1960 مدعی شدند که باکتری 200 میلیون ساله یافت شده در بلورهای نمک واقع در معدن نمک هاچينسون کانزاس را احیا کردهاند. آلودگی ناشی از تجهیزات مدرن همواره بعنوان یک احتمال در جستجو برای حیات قدیمی مطرح بوده است. قسمت اندکی از باکتری ريسر و تاش زیست پذیر بود. آنان خودشان به این مسئله اشاره کردند که نتایج شان الهام گر بود.
با این حال، محققان دانشگاه بينگهمتون نیویورک در سال 2011 در نشریه GSA Today اعلام کردند که باکتری 34 هزار ساله معروف به دوناليلا را احیا نمودهاند؛ این باکتری در رسوبات نمک “دره مرگ” کالیفرنیا یافت می شوند. تیم پژوهشی دیگری در سال 2009 طی گزارشی مدعی شد که میکروب های 120 هزار ساله موسوم به هرمينيموناس گلاسی واقع در سه کیلومتری زیر یخچالی در گرينلند را احیا کردهاند.
علاوه بر این، ویروس ها نیز واقعاً زنده نیستند، اما دانشمندان یک ویروس بزرگ ساکن لایه منجمد دائمی را پس از 30 هزار سال نهفتگی در سال 2014 احیا کردند. خوشبختانه، این ویروس میتوانست موجودات زنده تک سلولی را دچار عفونت کند. آیا باکتری ها حوصله تان را سر برده اند؟ گیاهان نیز می توانند وارد دوره نهفتگی طولانی شوند. محققان در سال 2008 گفتند که درخت خرمای متعلق به يک محل باستان شناسی در اسرائیل را پرورش دادهاند. این نهال قدیمی در 26 ماهگی 1.2 متر شده بود.
منصور نقی لو/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: livescience.com