بیگ بنگ: اکنون باید به مضرات و عوارض جانبی نگران‌کننده ناشی از استعمال سیگار یک مورد دیگر را نیز اضافه کرد. سیگار کشیدن ممکن است باعث از بین رفتن کروموزوم Y در سلول‌های خونی مردان شود؛ Y همان کروموزوم جنسی آقایان است که در سلول‌های خونی خانم‌ها وجود ندارد.

به گزاش جام جم، مطالعات جدید نشان می‌دهد مردانی که سیگار می‌کشند نسبت به افراد غیر سیگاری بیشتر در معرض از دست دادن کروموزوم‌های Y در سلول‌های خونی خود هستند و این میزان در افرادی که بشدت سیگار می‌کشند بیشتر از دیگر افراد سیگاری است. این از دست دادن کروموزوم‌ها می‌تواند علتی برای پاسخ به این پرسش قدیمی باشد که چرا احتمال ابتلا به سرطان در مردان سیگاری بیشتر از زنان سیگاری است.

لارس فورس برگ از گروه ایمونولوژی، ژنتیک و پاتولوژی دانشگاه اویسالا سوئد می‌گوید: سلول‌هایی که کروموزوم Y را از دست می‌دهند نمی‌میرند. ما معتقدیم این سلول‌ها دچار یک عملکرد ژنتیکی مختل شده می‌شوند. از آنجا که سلول‌های ایمنی در خون افراد به‌طور خاص وظیفه مبارزه با سرطان را به‌عهده دارند ممکن است از بین رفتن کروموزوم Y در آنها موجب اختلال در عملکرد این سلول‌ها شود.

کروموزوم Y یکی از دو کروموزوم تعیین‌کننده جنسیت در مردان است که شامل یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y است. زنان دارای دو کروموزوم X هستند. معمولا در طی تقسیم سلولی یک کپی از تمام کروموزوم‌ها ایجاد و در داخل دو سلول دختری جدید وارد می‌شود. اما در طول این فرآیند پیچیده گاهی کروموزوم‌ها گم می‌شوند. معمولا فقدان یک کروموزوم می‌تواند منجر به مرگ سلول جدید شود؛ اما سلول‌ها می‌توانند بدون کروموزوم Y زنده بمانند. حدود نیم قرن دانشمندان تصور می‌کردند که کروموزوم Y می‌تواند ناپدید شود. فقدان آن در مردان مسن‌تر بیش از مردان جوان شایع است. فورسبرگ و همکارانش در مجله Nature Genetics نشان دادند از دست دادن کروموزوم Y در سلول‌های خون با افزایش خطر ابتلا به سرطان در مردان مرتبط است.

پس از آن او و همکارانش به‌دنبال آن بودند تا بفهمند چه عاملی باعث از دست رفتن کروموزوم Y می‌شود. آنها پس از جمع‌آوری اطلاعات بهداشتی در مورد 6000 مرد که تحت سه مطالعه مختلف اپیدمیولوژیک در سوئد قرار گرفته بودند از آنها سوالاتی در خصوص عواملی مانند ورزش، فشار خون، مصرف الکل و سیگار پرسیدند. به‌ طوری که محققان توانستند میزان شیوع و نفوذ کروموزوم Y را در نمونه خونی آنها آزمایش کنند. از آنجا که سلول‌های قرمز خون هیچ DNA را حمل نمی‌کنند، نتایج فقط در مورد گلبول‌های سفید یا سلول‌های ایمنی که در خون گردش می‌کنند اعمال شد. نتایج نشان می‌داد از دست دادن کروموزوم Y در مردان بسیار شایع است.

سن افراد شرکت‌کننده در دو مطالعه بین 70 تا 80 سال بود. در گروه اول 12.6 درصد و در گروه دوم 15.6 درصد کروموزوم Y را از دست داده بودند. در گروه سوم که سنی بین 48 تا 93 سال داشتند فقط 7.8 درصد کروموزومY را از دست داده بودند. نتایج به‌دست آمده از این گروه نشان می داد در میان افراد بالای 70 سال 15.4 درصد فاقد کروموزوم Y بودند، در حالی که این میزان در میان افراد کمتر از 70 سال 4.1 درصد بود و نتایج نشان از تاثیر سن روی این موضوع داشت.

با مقایسه نتایج به‌دست آمده از هر سه گروه محققان دریافتند به غیر از سن، تنها عاملی که با از دست دادن کروموزوم Y مرتبط بود کشیدن سیگار بود. خطر از دست دادن کروموزوم Y در مردان سیگاری دو تا چهار برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری است. اگر برخی از کدهای ژنتیکی حمل شده توسط کروموزوم Y به عملکرد مبارزه با سرطان کمک می‌کنند پس فقدان آن در خون می‌تواند بدن را بیشتر در معرض تومورهای سرطانی قرار دهد. نتیجه این تحقیقات را می توانید در  sciencemag مشاهده کنید.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: Live science – مترجم: آتنا حسن‌آبادی