بیگ بنگ: در یکی از داستانهای شرلوک هولمز گیاهی به نام ” ریشه پای شیطان”(devil’s foot root) معرفی می شود! به نظر می رسد که دود این گیاه از طریق تحریک ناحیه ترس در مغز، آدمی را به مرز جنون رسانده و یا می کشد. البته چنین گیاهی وجود خارجی ندارد، با این حال در این داستان سر آرتور کنان دویل به خوبی از فرآیند ترس در مغز استفاده می کند.
به گزارش بیگ بنگ، فیزیولوژی بدن فوق العاده پیچیده است! به حدی ساز و کارهای بدن برای حفظ خود و ادامه زندگی پیچیده است که وقتی بخشی از آن را مطالعه می کنید علاوه بر حیرت فراوان، استرس آدمی را فرا می گیرد! چرا؟ چون متوجه می شوید که با کوچکترین اختلالی در هر قسمت از بدن چه اتفاقات خطرناکی می تواند برای آدمی روی دهد. در ادامه تنها اشاره ای می شود به یکی فرآیندهای فیزیولوژیک هیجانهای مربوط به فعالیت شاخه سمپاتیک اعصاب یعنی ترس که امروزه از احساسات نادر زندگی ماست! ترس توسط تحریک چند ناحیه در مغز صورت می گیرد. اگر چه این تحریک با عوامل خارجی پدید می آید، اما گاهی آدمی با شرطی شدن یا خیالات واهی، خود باعث تحریک آن و در نتیجه ایجاد ترس بدون عامل خارجی می شود! لازم به ذکر است که ترس با فوبیا، استرس و اضطراب تفاوت دارد. شوک ترس که باعث افزایش هورمون آدرنالین خون میشود، گاهی حتی می تواند برای شخص مفید باشد، در حالیکه استرس مضر است.
احساس ترس و عکس العملهای آن بین انسان و بسیاری از جانوران مشترک است، در حالیکه استرس و اضطراب جنبه روانی داشته و معمولا ویژه آدمی است ( از این لحاظ هر چه به حیوانات شبیه شویم به نفعمان است! نیچه راست می گفت که شرط اول برای هر شخص محترمی آن است که حیوان کاملی باشد). البته در گفتگوها معمولا همه این حالات با ترس بیان می شود. ترس با واقعیتها سر و کار دارد، اما استرس یا فوبیا نوعی ترس فانتزی است. واقع بینی و علم آموزی کمک موثری برای ناپدید کردن ترسهای فانتزی یا واهی است! ترس به تصمیم گیری شما کمک می کند. مثلا باعث انتخاب مسیر ایمن تر می شود، در حالیکه اضطراب آدمی را از تمام مسیرها باز می دارد! آموزش و تمرین برای روبرو شدن با ترسهای فانتزی را باید جدی گرفت. گاهی رویارویی با یک ترس فانتزی که سالها همراهتان بوده ، آن را دود کرده و برای همیشه ناپدید می کند. این موضوع را پائولو کوئلیو نویسنده مشهور برزیلی به زبانی هنری در کتاب خاطرات یک مغ توضیح می دهد.
اما هنگام ترس چه اتفاقاتی در بدن می افتد؟ ضربان قلب برای رساندن خون بیشتر به ماهیچه ها جهت مقابله با خطر و درگیری شدت می یابد. رگهای سطح بدن منقبض شده و در نتیجه فشار خون برای احتیاجات ضروری زیاد می شود! عرق سرد به صورت پیش درآمد فعالیت شدید ماهیچه ها ظاهر می شود. معمولا بدن به لرزش در آمده و موهای بدن برای حفظ گرمای بدن در مقابل تهدید سرمای ناشی از انقباض رگهای سطحی راست می ایستد! تنفس عمیق تر و تندتر می شود تا اکسیژن کافی در دسترس بدن قرار گیرد. مردمک چشمها بازتر می شود تا درک خطر بهتر انجام پذیرد! از کبد، قند به صورت گلیکوژن آزاد می شود تا انرژی لازم برای درگیری و دفاع بدن را فراهم آورد. یک نوع ترکیب ویژه وارد خون می شود تا انعقاد آن را هنگام زخمی شدن بدن سریعتر نماید! در همین حال فعالیت شاخه پارا سمپاتیک برای هدر نرفتن انرژی متوقف می شود.
مثلا هضم غذا صورت نمی گیرد. ترشح غدد بزاقی نیز کم شده و معمولا دهان خشک می شود. به موازات آن شیره های معده نیز ترشح نمی شوند. ماهیچه های صاف آلت تناسلی منقبض شده و احساس دفع ادرار به بدن دست می دهد که در برخی موارد این دفع صورت می گیرد! ای بار که ترسیدید، دقت کنید ببینید کدام یک از این موارد یاد شده در بدن شما رخ می دهد؟!
نویسنده: احمد مصدر / سایت علمی بیگ بنگ
اطلاعات بیشتر: Fear , asriran , huffingtonpost , kingofpoisons
اصول روانشناسی عمومی ، دکتر سیروس عظیمی ، نشر دهخدا، چاپ دوازدهم
اسرار مغز آدمی ، آیزاک آسیموف؛ ترجمه محمود بهزاد ، انتشار : تهران، ۱۳۷۲
لینک کوتاه نوشته : https://bigbangpage.com/?p=33658
(۲۲ نفر , میانگین : ۴,۷۷ از ۵)
ایول