فيزيك هسته‌اي و فيزيك ذرات بنيادي، دو شاخه بسيار خويشاوند در حوزه‌ي علم فيزيك هستند كه علاوه بر كاربردهاي فراوان، تأثير به‌سزايي در فهم ساير شاخ‌هاي علم فيزيك مثل اختر فيزيك و كيهان‌شناسي دارند. كتاب خاضر كه يكي از كتاب‌هاي جذاب و مقدماتي با پوشش وسيع در اين شاخه است و توسط يكي از برجستگان به رشته تحرير درآمده، بدون ترديد مي‌تواند براي آشنايي اوليه دانشجويان و علاقه‌مندان رشته فيزيك مفيد واقع شود. همانگونه كه خوانندگان قضاوت خواهند كرد، در اين كتاب نه تنها به مفاهيم نظري و پايه اشاره شده، بلكه جنبه‌هاي تجربي و كابردي اين دانش نيز مورد توجه خاص بوده است.

ترجمه‌ به گونه‌اي بوده كه مفاهيم حتي‌الامكان به روشني بيان شده و از به كارگيري ادبيات غامض و واژه‌هاي نامأنوس تا حد امكان اجتناب شده است.

مقدمه‌اي بر فيزيك هسته‌اي و ذرات بنيادي

An Introduction To Nuclear and Particle Physics

نويسنده: بي. آ. مارتين

Brian Robert Martin

ترجمه: دكتر نعمت‌اله رياضي، عبداله محمدي

انتشارات: دانشگاه شيراز

موضوع: فيزيك ذرات بنيادي

موضوع: فيزيك هسته‌اي

چاپ اول، 1389

تعداد صفحه: 450 به همراه جدول و نمودار

قيمت: 85000 ريال

فهرست مطالب

پيش‌گفتار مؤلف

پيش‌گفتار مترجمين

فصل اول: مفاهيم اوليه

—————————–

تاريخچه

خاستگاه فيزيك هسته‌اي

ظهور فيزيك ذرات: مدل استاندارد هادرون‌ها

نسبيت و پادذرات

تقارن‌ها و قوانين پايستگي

پاريته

هميوغ بار

برهمكنش‌ها و نمودارهاي فاينمن

برهمكنش‌ها

نمودارهاي فاينمن

تبادل ذرات: نيروها و پتانسيل‌ها

برد نيروها

پتانسيل يوكاوا

كميت‌هاي مشاهده‌پذير: سطح مقطع و آهنگ واپاشي

دامنه‌ها

سطح مقطع

حالات ناپايدار

واحدها: طول و جرم و انرژي

مسائل

فصل دوم: پديده‌شناسي هسته‌اي

—————————————–

طيف‌نگاري جرمي و انرژي‌هاي وابستگي

شكل و اندازه‌ي هسته‌ها

توزيع بار

توزيع ماده

ناپايداري هسته‌اي

واپاشي راديواكتيو

فرمول نيمه‌تجربي جرم: مدل قطره مايع

پديده‌شناسي واپاشي بتا

هسته‌هاي با عدد جرمي فرد

هسته‌هاي با عدد جرمي زوج

شكافت

واپاشي گاما

واكنش‌هاي هسته‌اي

مسائل

فصل سوم: پديده‌شناسي ذرات

————————————-

لپتون‌ها

چندتايي‌هاي لپتوني و اعداد لپتوني

نوترينوها

اختلاط و نوسان نوترينوها

جرم نوترينوها

برهمكنش‌هاي جهاني لپتون‌ها – تعداد انواع نوترينو

پراكندگي لپتوني

توليد جت

نسل‌هاي كواركي و اعداد كواركي

هادرون‌ها

استقلال از طعم و چندتايي‌هاي بار

طيف‌نگاري كواركي

جرم و ممان مغناطيسي هادرون‌ها

مسائل

فصل چهارم:  روش‌هاي تجربي

———————————–

نگاه كلي

شتاب‌دهنده‌ها و باريكه‌ها

شتاب‌دهنده‌هاي DC

شتاب‌دهنده‌هاي AC

شتاب‌دهنده‌هاي خطي

شتاب‌دهنده‌هاي دوره‌اي

ماشين‌هاي هدف – ثابت و برخورددهنده‌ها

باريكه‌ي ذرات خنثي و ناپايدار

برهمكنش ذرات با ماده

برهمكنش‌هاي كوتاه برد با هسته‌ها

از دست‌ دادن انرژي از طريق يونش

از دست دادن انرژي از طريق تابش

برهمكنش‌هاي فوتون‌ در ماده

آشكارسازهاي ذرات

آشكارسازهاي گازي

محفظه‌ي يونش

شمارنده‌هاي تناسبي

فراتر از ناحيه‌ي تناسبي

شمارنده‌هاي سوسوزن

آشكارسازهاي نيمه‌هادي

تشخيص ذرات

اندازه‌گيري تكانه

زمان پرواز

شمارنده‌هاي چرنكوف

كالريمترها

بارش الكترومغناطيسي

بارش‌هاي هادروني

آشكارسازهاي لايه‌اي

مسائل

فصل پنجم: ديناميك كوارك‌ها: برهمكنش‌هاي قوي

———————————————————

رنگ

كروموديناميك كوانتومي (QQCD)

حالت‌هاي مقيد كوارك‌هاي سنگين

ثابت جفتيدگي قوي و آزادي مجانبي

جت‌ها و گلوئون‌ها

شمارش رنگ‌ها

پراكندگي عميق ناكشسان و ساختار نوكلئون

مسائل

فصل ششم: برهمكنش‌هاي ضعيف

—————————————-

جريان‌هاي باردار و خنثي

تقارن‌هاي برهمكنش ضعيف

نوترينوها

ذرات جرم‌دار:  تك‌دستي (Chirality)

بوزون‌هاي W   و Z

برهمكنش‌هاي ضعيف هادرون‌ها

واپاشي نيمه‌ لپتوني

پراكندگي نوترينو

واپاشي مزون خنثي

نقض پايستگي CP

نوسانات طعم

جريان‌هاي خنثي و نظريه‌ي وحدت

مسائل

فصل هفتم:  مدل‌ها و نظريات فيزيك هسته‌اي

—————————————————-

پتانسيل نوكلئون – نوكلئون

مدل گاز فرمي

مدل لايه‌اي

ساختار لايه‌اي اتم‌ها

اعداد جادويي هسته‌اي

اسپين، پاريته، ممان دوقطبي هسته‌اي

حالات برانگيحته

هسته‌‌هاي غير كروي

ممان‌هاي چارقطبي الكتريكي

مدل جمعي

خلاصه‌اي از مدل‌هاي ساختار هسته‌اي

مدل قطره‌ مايعي

مدل گاز فرمي

مدل لايه‌اي

مدل جمعي

واپاشي آلفا

واپاشي بتا

نظريه‌ي فرمي

توزيع تكانه الكترون

نمودار كوري و جرم نوترينو

گسيل گاما و تبديل داخلي

قواعد انتخاب

 آهنگ‌هاي گذار

مسائل

فصل هشتم: كاربردهاي فيزيك هسته‌اي

———————————————-

شكافت

شكافت القايي – مواد شكافتي

واكنش‌هاي زنجيره‌اي شكافت

رآكتورهاي برق هسته‌اي

همجوشي

سد كولني

همجوشي خورشيدي

آهنگ واكنش‌هاي همجوشي

رآكتورهاي همجوشي

كاربردهاي زيست‌پزشكي

تأثيرات زيست‌شناسي پرتوي: پرتودرماني

تصويربرداري پزشكي با استفاده از تابش

تصويربرداري با استفاده از عكس تصويرشده

پرتونگاري محاسبه‌اي

تصويربرداري به روش تشديد مغناطيسي

مسائل

فصل نهم:  سؤالات بي پاسخ و چشم‌انداز آينده

——————————————————

فيزيك ذرات

بوزون هيگز

وحدت بزرگ

ابرتقارن

اخترفيزيك ذره‌اي

اخترفيزيك نوترينو

ماده تاريك

نامتقارني ماده – پادماده

فيزيك هسته‌اي

ساختار هادرون‌ها و هسته‌ها

پلاسماي كوارك گلوان: اخترفيزيك و كيهان‌شناسي

نقارن‌هاي و مدل استاندارد

پزشكي هسته‌اي

توليد برق و زباله‌هاي هسته‌اي

پيوست‌ها

————

پيوست الف: برخي نتايج در مكانيك كوانتومي

الف – 1 – نفوذ در سد

الف – 2 – چگالي حالات

الف – 3 – نظريه‌ي اختلال و دومين قاعده طلايي

پيوست ب:  سينماتيك نسبيتي

ب – 1 – تبديلات لورنتس و چهاربردارها

ب – 2 – چارچوب‌هاي مرجع

ب – 3 – ناوردايي

مسائل

پيوست پ:  پراكندگي رادرفورد

پ – 1 – فيزيك كلاسيك

پ – 2 – مكانيك كوانتومي

مسائل

پيوست ت:   پاسخ به مسائل فصول

كتابنامه

منابع و مأخذ