در این کتاب، به بررسی اصولی و آکادمیک نجوم و اخترفیزیک پرداخته میشود.
با توجه به پیشرفتهای صورتگرفته در نجوم و اختر فیزیک از زمان ویرایش اول این کتاب (نزدیک به یازده سال)، سبب تغییرات عمدهای در کتاب شده است. این تغییرات سبب افزایش فصول،تغییر متن و همچنین ارائه دادههای جدید میشود. وجود تلسکوپهای جدید و ابزار دقیقتر نیز اطلاعات تازهتری را از اجرام سماوی در دسترس قرار دادهاند که نتیجه آنها در جداول کتاب منعکس شده است.
نجوم و اخترفیزیک مقدماتی (جلد دوم)
Introductory Astronomy & Astrophysic
نویسنده: مایکل زیلیک – استیون گریگوری
ترجمه: دکتر جمشید قنبری (استاد دانشگاه فردوسی مشهد)
انتشارات: دانشگاه امام رضا
موضوع: نجوم، فیزیک، فیزیک نجومی
ویرایش چهارم، چاپ هشتم، ۱۳۸۷
تعداد صفحه: ۸۴۳
جلد اول کتاب به بررسی سیارات، منظومهی شمسی و خورشید میپردازد و در جلد دوم، ویژگیهای ستارگان، کهکشانها و کیهان را بیان میکند.
با توجه با اینکه مطالب دو جلد طوری از هم جدا شدهاند که هر یک میتواند موضوع یک درس برای دانشجویان دوره کارشناسی فیزیک باشد و با اینکه به بررسی اصول مقدماتی نجوم پرداخته است، اما برای درک بهتر مفاهیم مطالب میبایست اطلاعات دقیقی از فیزیک کلاسیک به خصوص مکانیک داشته باشید که البته در بخش پیشگفتار به صورت اجمالی بررسی میشود.
به علت اینکه دو بخش پیشگفتار فیزیک و فهرست معانی و ضمایم در دو جلد مورد نیاز و مراجعه است، لذا این بخشها در هر دو جلد تکرار شده است.
البته عرضه مطالب به گونهای است که دیگر علاقهمندان نیز با مطالعه دو بخش اشاره شده و داشتن اطلاعاتی در زمینهی ریاضیات و فیزیک پایه میتوانند از مطالب هر دو جلد استفاده کاملی ببرند.
بخشهایی از این کتاب در نگارهای به نام نجوم و اخترفیزیک مقدماتی قابل مشاهده است.
فهرست مطالب
مقدمه مترجم
بخش پیشگفتار فیزیک
——————
۱) فصل یک پیشگفتار
مدارها در منظومهی شمسی
قوانین کپلر
قوانین نیوتون
بردارها
مشتقهای زمانی
مشتقهای فضایی
تکانه و انرژی
تکانه زاویهای
مسئله دو جسمی
مدارهای حقیقی
اصلاحات نسبیتی و دنیای واقعی
۲) فصل دو پیشگفتار
مدارها در خارج از منظومهی شمسی
سیستمهای گرانشی کروی
سرعتهای دایرهای و فرار
اولین الگوی یک کهکشان مارپیچی
تشدیدها
قضیهی ویریال
زمان واهلش
واهلش شدید
۳) فصل سه پیشگفتار
نسبیت خاص
آزمایش مایکلسون و مورلی
تبدیلات لورنتز و گالیله
انقباض طول و اتساع زمان
ناوردایی اسکالری فاصله فضا-زمان
جمع سرعتها
انتقال دوپلری نسبیتی
جرم، انرژی، تکانه
۴) فصل چهار پیشگفتار
ذرات و نیروها
مقدمه
بوزونها و فرمیونها
لپتونها
کوارکها
میانجیها و نیروها
هادرونها
۵) فصل پنج پیشگفتار
ستارگان
مقدمه
تعادل هیدرواستاتیکی
ستارگان نسبیتی و غیر نسبیتی
سقوط آزاد
منشأ ستارهای: فروریزش گرانشی
تخمینهای حالت درونی خورشید
اندرکنشهای هستهای
بررسی توان
چرخهی CNO
پخش تابش
نوترینوهای خورشیدی
غولهای سرخ
وضعیت الکترونها در ستارگان
معادلهی حالت
۶) فصل ششم پیشگفتار
فرآیندهای تابش
مقدمه
شدت
تابش پلانک
تابش سیلکوترونی
تابش همزمانی
۷) فصل هفتم پیشگفتار
کیهانشناسی
نسبیت عام
متریک رابرتسون – واکر و حلها
تاریخچهی حرارتی جهان
انحناء
بخش ۲ – ستارگان
————–
۱۱) فصل یازدهم – ستارگان: فواصل و قدرها
فواصل تا ستارگان
مقیاس قدر ستارهای
قدر مطلق و مدول فاصله
قدرها و طول موجهای مختلف
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
۱۲) فصل دوازدهم – ستارگان: سیستمهای دوتایی
ردهبندی سیستمهای دوتایی
دوتاییهای مرئی
دوتاییهای طیفسنج
دوتاییهای گرفتی
قطرهای ستارهای تداخلسنجی و دماهای مؤثر
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
۱۳) فصل سیزدهم – ستارگان: نمودار هرتسپرونگ – راسل
جو ستارهای
ردهبندی طیفهای ستارهای
نمودارهای هرتسپرونگ – راسل
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
بخش ۳ – کهکشان راه شیری
———————-
۱۴) فصل چهاردهم – کهکشان خودی: یک پیش دوره
شکل کهکشان خودی
توزیع ستارگان
جمعیتهای ستارهای
دینامیک کهکشانی: اشکال مارپیچی
یک الگوی کهکشان خودی
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
۱۵) فصل پانزدهم – محیط بین ستارهای و تولد ستاره
غبار بین ستارهای
گازهای بین ستارهای
شکلگیری ستارهای
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
۱۶) فصل شانزدهم – تحول ستارگان
قوانین فیزیکی ساختار ستارهای
الگوهای ستارهای نظری
تحول ستارهای
تفسیر نمودارهای H-R خوشهها
ترکیب عناصر در ستارگان
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
۱۷) فصل هفدهم – مرگ ستارگان
کوتولههای سفید و کوتولههای قهوهای
ستارگان نوترونی
سیاهچالهها
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
۱۸) فصل هیجدهم – ستارگان متغیر و غیر طبیعی
نامگذاری ستارگان متغیر
ستارگان تپنده
متغیرهای غیر تپنده
جوهای ستارهای گسترده: کاهش جرم
متغیرهای کاتاکلیسمیک و پرتابکننده
منابع پرتو X دوتایی و متغیر
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
۱۹) فصل نوزدهم – چرخش کهکشانی: حرکتهای ستارهای
مؤلفههای حرکات ستارهای
استاندارد محلی سکون
خوشههای متحرک
چرخش کهکشانی
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
۲۰) فصل بیستم – تحول کهکشان خودی
ساختار کهکشان خودی از دید مطالعات رادیویی
توزیع ستارگان و گاز در کهکشان خودی
تحول ساختار کهکشان خودی
پرتوهای کیهانی و میدانهای مغناطیسی کهکشانی
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
بخش ۴ – جهان
————-
۲۱) فصل بیست و یکم – کهکشانهای ورای راه شیری
کهکشانها همانطور که در نور مرئی دیده میشوند
کهکشانها در طول موجهای رادیویی
مشاهدات فروسرخی کهکشانها
نشر پرتو X از کهکشانهای عادی
بعضی از بررسیهای نظری پایه
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
۲۲) فصل بیست و دوم – قانون هابل و مقیاس فاصله
رابطهی دورهی تناوب – تابندگی برای قیقاووسیها
قانون هابل
فواصل تا کهکشانها – مقیاس فاصله
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
۲۳) فصل بیست و سوم – ساختار بزرگ مقیاس در جهان
خوشههای کهکشانها
ابر خوشهها
چه چیزی در ورای منطقهی احتراز قرار دارد؟
مادهی بین کهکشانی
اجرام مرحلهی ۳: جرم گمشده؟
خلاصه
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
۲۴) فصل بیست و چهارم – کهکشانهای فعال و اختروشها
ساز و کارهای تابش
کهکشانهای فعال معتدل
هستههای کهکشانی فعال (AGN)
اختروشها: کشف و شرح
مسائل مربوط به اختروشها
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
۲۵) فصل بیست و پنجم – کیهانشناسی: انفجار بزرگ و ورای آن
گامهایی به سوی نسبیت عام
نظریهی نسبیت عام اینشتین
توپ آتشین اولیه
الگوی انفجار بزرگ استاندارد
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
۲۶) فصل بیست و ششم – کیهانشناسی جدید
مسائل مربوط به الگوی موجود
سنتزهای هستهای کیهانی
فیزیک ذرات
نظریهی تورم
شکلگیری کهکشانی
انتقال به قرمزهای غیر کیهانشناختی
تاریخچهی جهان
خلاصه
مفاهیم و معادلات کلیدی
مسائل
لینک کوتاه نوشته : https://bigbangpage.com/?p=1627