14 اسفند 1391 0

ناگفته‌هاي تازه از پروژه منهتن ( قسمت سوم)

نگاهي ديگر به تاريخ شكل‌گيري پروژه منهتن نقش آلبرت انیشتين در برنامه اتمي آمريكا – قسمت دوم انیشتين از اين فكر كه شكافت هسته‌اي در بمب اتمي به كار گرفته شود، مبهوت شد. اين واكنش بسياري از مفسرات را شگفت‌زده كرد. چطور ممكن بود مردي با بينش و توانايي بي‌همتا مانند انیشتين، متوجه توان بالقوه…

12 اسفند 1391 0

ناگفته‌هاي تازه از پروژه منهتن ( قسمت دوم)

نگاهي ديگر به تاريخ شكل‌گيري پروژه منهتن نقش آلبرت انیشتين در برنامه اتمي آمريكا – قسمت اول آلبرت انیشتين براي فرو نشاندن غم و اندوه خود از فقدان همسرش ليزا و شايد از روي عادت، از سال 1936 تلاش‌هاي خود را براي يافتن راهي از ميان پيچ و خم‌هاي نسبيت و مكانيك كوانتومي در جهت…

8 اسفند 1391 4

گرانش، از نيوتن تا اينشتين – قسمت اول

از مجموعه مقالات تاريخ علم نظريه‌ي نسبيت خاص، فقط براي وضعيت‌هايي خاص كاربرد دارد، يعني وضعيت‌هايي كه در آن‌ها همه‌ي اجسام با سرعت ثابت در حركت هستند. به سخن ديگر، اين نظريه‌ براي جسمي كه داراي شتاب باشد، كاربردي ندارد. در نتيجه، اينشتين سعي كرد تا نظريه‌اش را دوباره بازسازي كند، به‌گونه‌اي كه نظريه‌ي جديد…

6 اسفند 1391 5

عجايب دنياي كوانتوم – انتگرال مسير فاينمن

بعد از جنگ جهاني دوم، ريچارد فايمن يكي از شاگردان ويلر به ساده‌ترين اما در عين حال عميق‌ترين روش براي خلاصه‌سازي پيچيدگي‌هاي نظريه كوانتوم دست يافت كه در سال 1965 يكي از نتايج اين ايده، براي او جايزه نوبل را به ارمغان آورد. فرض كنيد كه مي‌خواهيد عرض اتاق را بپيماييد. از نظر نيوتون بسيار…

2 اسفند 1391 2

سخنان بزرگان علم

آلبرت اينشتين: احساسات شديد من در مورد عدالت اجتماعى و مسئوليت اجتماعى هميشه به نحو عجيبى در تقابل با فقدان نياز براى ارتباط مستقيم با انسان هاى ديگر و جوامع انسانى است. من حقيقتاً «مسافر تنها» هستم و هيچ گاه با تمام قلبم به کشورم، خانه ام، دوستانم و حتى خانواده درجه يک خودم، تعلق…

29 بهمن 1391 0

نسبيت خاص و زمان – قسمت سوم

تئوري نسبيت خاص با همين روش‌هاي متزلزل بر ديگر جوانب فيزيك، به‌طور يكسان تأثير مي‌گذارد. اينشتين ثابت كرد كه هم‌چنان‌كه آليس نزديك مي‌شود، باب در مي‌يابد كه او در راستاي مسير حركت قطار به طرفش، انقباض مي‌يابد. به بيان ديگر اين‌كه آليس دو متر قد داشته باشد و فاصله‌ي جلو و تا عقب او بيست‌…

26 بهمن 1391 3

عجایب دنیای کوانتوم – وابستگی کوانتومی – قسمت سوم

در دو قسمت قبل گفتيم كه وابستگي كوانتومي يا در هم‌تنیدگی کوانتومی به زبان ساده جفت‌شدن خواص مکانیکی دو ذره است، ذراتی که پیش‌تر با یکدیگر در اندرکنش بوده و سپس از یکدیگر جدا شده‌اند. بر اساس تفسیر کپنهاگی از مکانیک کوانتومی، حالت دو ذره جفت شده تا زمان مشاهده نامعین باقی می‌ماند. با انجام…

26 بهمن 1391 1

نسبيت خاص و زمان – قسمت دوم

فرمول رياضي اينشتين توضيح مي‌داد كه هر مشاهده‌كننده‌اي هنگامي‌كه يك ساعتِ در حال كاركردن را مي‌نگرد، چگونه به درستي درمي‌يابد كه زمان به كندي مي‌گرايد. اين پديده‌اي است كه با عنوان «انبساط زماني» شناخته شده است. (Time Dilation) و اين مورد به قدري روشن و گويا، غلط به نظر مي‌رسد كه چهار سوال را بلافاصله…

24 بهمن 1391 5

نسبيت خاص و زمان – قسمت اول

يكي از شگفت‌آورترين نتايج نظريه‌ي مخصوص نسبيت اينشتين اين است كه تصور آشناي ما از مقوله‌ي زمان اساساً غلط مي‌باشد. دانشمندان و افراد عادي همواره زمان را همچون حركت يك نوع ساعت مخصوص ديواريِ زماني‌ِ جهاني كه بي‌رحمانه و رام‌نشدني، گذر زمان را با تيك‌تيك خود نشان مي‌دهد،‌ يا مانند ضربان قلب كيهاني و يا…

19 بهمن 1391 0

عجایب دنیای کوانتوم – وابستگی کوانتومی – قسمت دوم

وابستگي كوانتومي (Quantum Entanglement) پارادوكس EPR – قسمت دوم اوايل دهه 1980، آلن اَسپِكت و همكارانش در فرانسه آزمايش EPR را با استفاده از دو آشكارساز، با فاصله 13 متر از يكديگر، ترتيب دادند. در اين آزمايش اسپين فوتون‌هاي منتشر شده از اتم‌هاي كلسيم، مورد اندازه‌گيري قرار گرفت. در سال 1997، آزمايش EPR با كمك…

18 بهمن 1391 4

مقايسه جرم لختي و گرانش

مقايسه‌ي جرم لختي و گرانش اينشتين با نظريه‌ي نسبيت عام خود در 1915 نيروي گرانش را توسط جفت‌شدن هندسه فضا-زمان و مواد محتوي جهان جايگزين نمود. او يادآور شد كه نيوتون جرم را از طريق دو عمليات متفاوت تعريف نمود: 1) قانون دوم نيوتون 2) قانون گرانش تصور كنيد كه نيروي معيني را به يك…

14 بهمن 1391 7

عجايب دنياي كوانتوم – وابستگي كوانتومي – قسمت اول

وابستگي كوانتومي (Quantum Entanglement) پارادوكس EPR – قسمت اول فرض كنيد انفجاري رخ مي‌دهد و دو الكترون در جهات مخالف و تقريباً نزديك به سرعت نور، پرتاب مي‌شوند. از آنجايي كه الكترون‌ها مي‌توانند دور خود بچرخند يا اسپين داشته باشند، فرض كنيد كه اسپين آن‌ها به هم وابسته باشد. يعني اگر يكي از الكترون‌ها جهت…

10 بهمن 1391 4

نسبيت و جهان بدون اتر – قسمت دوم

نسبيت از ديدگاه گاليله و اينشتين و جهان بدون اتر: در اين‌جا يك چيز مي‌بايست به كنار رود، يا اين‌كه اصل نسبيت گاليله درست نبود و يا تجربه‌ي ذهني اينشتين نقض مي‌شد. سرانجام اينشتين دريافت كه تجربه‌ي ذهني‌اش خطا بود. زيرا آن تجربه بر اساس يك جهان پر از اتر بود. براي اينكه‌ اين تضاد…

7 بهمن 1391 1

اسرار جهان‌هاي موازي ( قسمت دوم )

نشانه‌هاي آغاز عالم در سال 1915، آلبرت اينشتين نظريه نسبيت عام را كه مهمترين كار تمام عمرش بود، منتشر كرد. اين نظريه زيبا كه حاصل ده سال تلاش براي درك مفهوم نيروي گرانش بود، از بنيان‌هاي رياضي قوي بهره مي‌برد و معادلات آن مي‌توانست از حركت يك سياره به دور ستاره‌اش تا مسير پرتوهاي نور…