29 آذر 1392 9

انرژی خلاء

بیگ بنگ: یک ظرف محتوای هوا را در نظر بگیرید. اگر هوای داخل ظرف را با یک پمپ خارج کنیم در ظرف چه چیزی باقی می ماند؟ تا قبل از شکل گیری نظریه کوانتومی در قرن بیستم فیزیکدان ها معتقد بودند که در این ظرف هیچ چیزی باقی نمی ماند اما نظریه کوانتومی نگاه فیزیکدان…

16 آذر 1392 2

سوال از فوتون‌ها: «کجا بودین؟!»

فیزیک‌پیشگان نسخه‌ی جدیدی از آزمایش معروف دو-شکاف را طراحی کرده‌اند. این آزمایش محققان را قادر می‌سازد پدیده‌ای را مشاهده کنند٬ که به نظر عجیب و غریب می‌رسد. این پژوهش‌گران آزمایش دو-شکافه‌ای ‌را در طول یکی از مسیرهای آزمایش دو-شکافه‌ی بزرگِ دیگر٬ تعبیه کرده و به نتیجه‌ی جالبی دست یافته‌اند: فوتون‌هایی که بخشی از این اسباب…

16 آذر 1392 11

مفهوم كوانتيده به زبان ساده

بیگ بنگ: در سال 1900، ماكس پلانك فيزيكدان آلماني، نظريه‌ي كوانتومي خود را ارائه نمود. بر اساس اين نظريه‌، پلانك فرض كرد كه نور نيز مانند ماده كوانتيده است. طبق نظریه مکانیک کوانتومی نور، که در دو دهه اول سده بیستم به وسیله پلانک و آلبرت اینشتین و بور برای اولین بار پیشنهاد شد، انرژی…

18 آبان 1392 0

نجات هایزنبرگ

اصل عدم قطعیت هایزنبرگ را همه می‌شناسند؛ آن طور که این اصل می‌گوید، اندازه‌گیری، ناگزیر خراب‌کار است. چیزی را دست‌کاری می‌کنیم تا مشاهده‌اش نماییم؛ و این گونه خطا به اندازه‌گیری‌‌مان راه می‌یابد. اما این روزها گفته می‌شود (اینجا را نظاره کنید) که خطایی، کم‌تر از حد هایزنبرگ دیده شده‌است. مقاله‌ای از Physical Review Letters، در…

27 مهر 1392 5

چه اتفاقی می افتد، وقتی سرتان را وارد شتاب دهنده ذرات کنید؟

چه اتفاقی می افتد وقتی سرتان را درون شتاب دهنده‌ی پر قدرت ذرات (LHC) قرار دهید؟ نخست سوراخی در صورتتان ایجاد می‌شود و بعد چند تای دیگر.نکته جالب درباره این اتفاق که به نظر کاملا علمی-تخیلی می آید، آن است که در حقیقت به وقوع پیوسته! به گزارش نارنجی، آناتولی پتروویچ بوگارسکی ، دانشمند روس،…

11 شهریور 1392 2

مشهورترین پارادوکس‌های تاریخ – قسمت يازدهم

پارادوكس‌هاي كوانتومي اصول و قواعد حاكمانه نظريه‌ي كوانتومي در نگاه نخست مضحك‌اند. ويژگي‌هاي ظاهراً عجيب و متناقص نور دليلي بر اين مدعايند. قدر مسلم،  اين اصول مستقيماً از رياضيات نظريه‌ي كوانتومي به دست مي‌آيند. نور تحت شرايطي خاص مانند ذره و تحت شرايطي ديگر مانند موج رفتار مي‌كند. كمي از خصوصيات هر كدام را داراست…

6 شهریور 1392 8

سریع تر از نور ( قسمت دوم )

3- تاکیون ها: گذشته از روش کم کردن سرعت نور برای سبقت گرفتن از آن- که منجر به پدیده شگفت انگیز تابش چرنکوف می شود- گزینه های دیگری هم برای حرکت با سرعت های فرا نوری در فیزیک مطرح است که یکی از جالب ترین آنها ذراتی به نام تاکیون ( Tachyon ) هستند. تاکیون…

22 مرداد 1392 0

مشهورترین پارادوکس‌های تاریخ – قسمت دهم

پارادوكس‌هاي كوانتومي اينشتين معماي فوتوالكتريك را از طريق به كارگيري فرضيه‌ي كوانتومي نور حل كرد. بر خلاف آنچه اكثر فيزيك‌دانان چند صد سال قبل از آن پنداشته بودند، اينشتين اين را مسلم فرض كرد كه نور موجي هموار و پيوسته نيست،  بلكه از ذراتي مجزا و ناگسسته‌ تشكيل شده كه امروزه آنها را فوتون مي‌ناميم….

7 مرداد 1392 6

دانشمندان نور را متوقف کردند!

آلبرت اینشتین معتقد بود هیچ چیز در جهان نمی‌تواند سریع‌تر از نور حرکت کند، اما چیزی درمورد اینکه شاید بتوان سریع‌ترین پدیده جهان را در مسیر حرکتش متوقف کرد، نگفته بود. براساس گزارش همشهری آنلاین، نور به عنوان سریع‌ترین پدیده جهان برای مدتی قابل توجه، یعنی برای یک‌دقیقه، در مسیر خود متوقف شده و رکوردی…

1 مرداد 1392 0

مشهورترین پارادوکس‌های تاریخ – قسمت نهم

پارادوكس‌هاي كوانتومي – الگوي تداخل داستان نظريه‌ي كوانتومي هم مانند نسبيت به آزمايش يانگ در 1801 باز مي‌گردد كه به نظر مي‌آمد به بحث و مناقشه درباره‌ي اين مسأله كه نور موج است يا ذره، خاتمه داده است. يانگ نشان داد كه وقتي باريكه‌ي نور از ميان صفحه‌اي با دو شكاف عبور كند، به طور…

26 تیر 1392 1

فوتون ها چگونه پایدار هستند؟

امکان واپاشی فوتون‌ها به ذرات سبک‌تر، یکی از جنجالی‌ترین موضوعات فیزیک نوین به شمار می‌رود که تا کنون تلاش‌های بسیاری برای اثبات آن صورت گرفته است. یولیان هیک آلمانی یکی از محققانی است که سعی می‌کند با استناد به طیف تابش میکروموج زمینه (CMB) نشان دهد فوتون‌ها می‌توانند با احتمال قابل قبولی در طول عمر…

8 تیر 1392 2

اثر فوتو الکتريک

بنا به نظريه کوانتومي ، امواج به ظاهر پيوسته الکترومغناطيسي ، کوانتيده‌اند و از کوانتومهاي گسسته‌اي به نام فوتون تشکيل شده‌اند که هر فوتون داراي انرژي مشخصي است که مقدار آن فقط به فرکانس بستگي دارد. بر اساس اصل دوبروي ، در مورد ذرات دو حالت ذره‌اي و موجي در نظر گرفته مي‌شود، که البته…

5 تیر 1392 3

ماده تاریک از نور ساخته نشده است

تخمین زده می‌شود 85درصد از ماده موجود در جهان (و نه انرژی) با آن‌چه می‌شناسیم، متفاوت است. تازه‌ترین تحقیقات نشان می‌دهد این ماده که ماده تاریک نام گرفته، از فوتون ساخته نشده است. این که بگوئیم متاسفانه ماده تاریک از نور ساخته نشده است احتمالا بدیهی به نظر می‌رسد! ماده تاریک، ماده‌ای است که فقط…

27 خرداد 1392 3

آموزش نجوم و اخترفيزيك مقدماتي – كهكشان‌ها – قسمت اول

مقدمه كهكشان‌ها بزرگترين قطعات جهان هستند. آنها بزرگ‌ترين اشياء حاوي ستاره‌ها، گاز و گرد و غبارند كه هنوز مي‌توانند در ديد يك تلسكوپ قرار گيرند. كهكشان‌ راه شيري (كه يك غول است) شامل 10 به توان 11 ستاره است. چندتا از كهكشان‌هاي بزرگ‌تر حاوي ستارگان بيشتر، و كهكشان‌هاي كوتوله بيش از يك درصد از آنها…