چرا خواب میبینیم؟
- 6 خرداد 1396
- 13 دیدگاه
بیگ بنگ: مغز انسان توپ کوچک اسرارآمیزی از ماده‌ی خاکستری است. هر چه باشد، هنوز هم این سالها محققان مبهوت جنبه‌های زیادی از چگونه و چرایی عملکرد مغز می‌باشند. دانشمندان دهه‌ها است بر روی مطالعات خواب و رویا تحقیق میکنند. هنوز ۱۰۰ درصد از چگونگی عملکرد خواب مطمئن نیستیم یا اینکه دقیقا چطور و چرا خواب میبینیم.
به گزارش بیگ بنگ، ما می‌دانیم که چرخه‌ی خواب ما معمولا بسیار زیاد است و خواب ِ بیشتر در طول مرحله‌ی خواب، همراه با حرکات تند چشم(REM) به یاد افراد می‌ماند. همچنین در جامعه‌ی علمی تقریبا همگی قبول دارند که همه خواب میبینیم، اگرچه اینکه کدام خوابها بیشتر به یاد آدم می‌مانند، فرد با فرد فرق میکند. به این سوال که آیا خوابها عملکردی فیزیولوژیایی، زیستی یا روانی دارند هم جواب داده نشده است، اما این موضوع جلوی دانشمندان را از تحقیق و فرضیه‌سازی نگرفته. چندین نظریه وجود دارند که چرا ما خواب میبینیم.
یکی از آنها این است که رویاها دست در دست خواب کار میکنند تا به مغز کمک کنند تمام چیزهایی که در طول ِ ساعت بیداری جمع‌آوری کرده را طبقه‌بندی کند. مغز شما روزانه اگر نگوییم میلیون‌ها، با صدها هزار ورودی برخورد دارد. بعضی جزئیات حسی کوچک هستند مثل رنگ ماشینی که از جلوی شما می‌گذرد در حالی که باقی پیچیده‌تر هستند مثل ارائه‌ی بزرگی که برای کارتان کنار هم قرار می‌دهید. در طول خواب، مغز کار میکند تا در بین تمام این اطلاعات شخم زده تا تصمیم بگیرد چه چیزی را ذخیره و چه چیزی را فراموش کند. بعضی از محققان فکر میکنند خوابها نقشی را در این فرآیند ایفاء میکنند.
ولی این تیری در تاریکی نیست. تحقیقاتی نشان می دهند که خوابها به چگونگی شکل‌گیری خاطرات، ارتباط دارند. مطالعات نشان میدهد زمانی که در ساعت‌های بیداری چیزهای جدیدی یاد میگیریم، رویاهای ما در طول خواب زیاد میشود. شرکت‌کنندگان در مطالعه‌ی خواب که یک دوره‌ی یادگیری زبان را طی می‌کردند فعالیت خواب بیشتری نسبت به بقیه داشتند. این مطالعات این ایده را مطرح می کند که ما از خواب خود استفاده میکنیم تا خاطرات کوتاه‌مدت را طبقه‌بندی کرده و به خاطرات بلندمدت تبدیل کنیم.
نظریه‌ای دیگر می‌گوید که خوابها معمولا نشان دهنده‌ی احساسات ما هستند. در طول روز، مغز ما آن‌قدر سخت کار میکند تا ارتباطاتی را ساخته و عملکردهای خاصی را به دست بیاورد. وقتی یک مشکل ریاضیاتی سخت مطرح شود، مغز شما روی همان یک چیز تمرکز میکند. مغز فقط برای عملکردهای روانی به کار گرفته نمی‌شود. اگر شما دارید یک نیمکت می‌سازید، مغز شما بر روی ساختن ارتباطات مناسب تمرکز میکند تا به دستان شما اجازه دهد تا با کنسرت اره و مقداری چوب کار کند تا برشی دقیق انجام شود. همین موضوع برای وظایف ساده مثل کوبیدن یک میخ با چکش هم صدق میکند. آیا تا به حال شده تمرکز خود را از دست بدهید و چون ذهن شما جای دیگری بوده است به انگشت خود ضربه بزنید؟
بعضی پیشنهاد می دهند که در طول خواب در شب، همه چیز آهسته میشود. نیاز نیست در طول خواب روی هر چیزی تمرکز کنیم، بنابراین مغز ما ارتباطات بسیار سستی ایجاد می کند. در طول خواب است که احساسات روز در چرخه‌ی خواب دیدن ما می‌جنگند. اگر در طول روز چیزی در ذهن شما سنگینی کند، این احتمال وجود دارد که شما درباره‌ی آن موضوع به طور ویژه یا از طریق تصویرسازی‌های ذهنی واضح، خواب ببینید. برای مثال٬ اگر شما درباره‌ی از دست دادن کارتان در کاهش نیروی کار شرکت نگران باشید، می‌توانید خواب ببینید که شما فردی کوچک شده هستید که در دنیایی غول‌پیکر زندگی می‌کنید یا بدون هدف در صحرایی بزرگ و بی‌پایان سرگردان هستید.
همچنین نظریه‌ی دیگری وجود دارد که قطعا پیچیدگی کمتری در این حوزه دارد. این نظریه می‌گوید که رویاها هیچ عملکرد خاصی ندارند و تنها محصول فرعی بی هدفی از مغز هستند که وقتی خواب هستیم شکل می گیرند. ما می‌دانیم که قسمت پشت ِ مغز ما در طول مرحله‌ی خواب همراه با حرکات سریع چشم بسیار فعال میشوند؛ وقتی اکثر رویاها اتفاق می‌افتند. بعضی فکر میکنند تنها مغز است که فعالیت خود را کم کرده و این رویاهای تصادفی و بی‌معنا از ناحیه مغز شکل می گیرند که وقتی بیدار هستیم آنها را نداریم. حقیقت این است که تا وقتی مغز برای ما مثل یک راز می‌ماند، احتمالا قادر نخواهیم بود با اطمینان کامل بگوییم چرا خواب میبینیم.
ترجمه: امیرحسین سلیمانی/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: howstuffworks.com
(43 نفر , میانگین : 4,70 از 5)
بعضی اوقات یک صحنه ای که در روزمره برام اتفاق میافته رو عینا در خواب میبینم با کیفیت و با احساس،اگر چیزی در خواب لمس کنم بعد از بیداری هنوز اون حس رو دارم ،تصمیم گرفتم وقتی دوباره اون صحنه تکرار شد خودم رو نیشگون بگیرم یا دستم رو گاز بگیرم تا اگر خواب باشم بیدار بشم و بدونم کدوم واقعیه و کدوم خوابه،جالب اینجاست که در خواب هم دقیقا همین کار رو میکردم تا ببینم ایا خواب هستم یا نه، خیلی عجیبه
بار ها پیش اومده که در خواب میبینم که خواب میبینم،یعنی خواب در خواب،و خواب میبینم که از خواب بیدار میشم درحالیکه در خوابم
شخصا به این نتیجه رسیدم که احتمال خیلی زیاد ما الان هم در خوابیم و تمام زندگی ما روی زمین یک خواب در دنیای دیگه هست و احتمالا با مرگ از این خواب بیدار میشیم
عالی بود خیلی ممنون
سلام به نظرم خواب تخلیه اعصابه. وجهانی دیگر وجود ندارد
سلام ، به نظرم مبحث خواب بزرگتر از این چیزایی هست که گفتیم ، به اگاهی در خواب اشاره نکردین . انسان میتونه با تمرین در خواب اگاه بشه و دنیای متفاوتی تجربه کنه . بعضی از مکاتب یا عرفانهای شرقی و سرخپوستی بیشتر از علم تونستن خواب رو کشف کنن
اینطوری به قضیه نگاه کنیم: فرض کنیم هیچکس خواب نمیدید…و تنها چندنفر افراد کمی دچار این حالت میشدن که خواب میدیدن! حالا چطور باید به دیگران و حتی پزشک ها ثابت کنن که واقعا موقع خواب اون تجربیات رو داشتن و به یه جاهایی سرزدن و کسایی رو دیدن و به همین اندازه زندگی روزمره اون تجربیات واقعی بوده؟
مطمئنا هیچ کس باور نمیکرد و فکر میکرد دیوانه شدن! چون علم هنوز هیچ دلیل و مدرکی برای این موضوع نداره. محقق ها و پزشک ها فقط اندازه گیری میکنن که سیگنال های مغز داره تغییر میکنه ولی اون تجربیات توی خواب رو هرگز نمیتونن درک کنن.
…
یه جایی خوندم شاید الان درحال خواب دیدن هستیم و رویاهایی که توی خواب میبینیم واقعی هستن. چون توی خواب هم به همین اندازه همه چیز واقعی درک میشه و احساسات و ادراک بیشتر هست، حتی نامحدود تر هستیم و وقتی درحال خواب دیدن هستیم همه چیز رو چنان جدی میگیریم که هیچ راهی نیست که اون لحظه بفهیم این یه خوابه. درست مثل الان
اصلا نمیشه ثابت کرد که کدوم تجربه واقعی تر هست و کدوم خواب و رویا؟ چون اینجا هم به گفته دانشمندا یه جورایی ساخته ی ذهنه…
تو پاراگراف اول گفته که “هنوز ۱۰۰ درصد از چگونگی عملکرد خواب مطمئن نیستیم”
دقیقا همینطوره. تنها کاری که دانشمندا میتونن انجام بدن فقط و فقط اندازه گیری سیگنال های مغزه که یه سری ارقام و نمودار تحویل ما میده… که هیچ اطلاعاتی درمورد خواب دیدن به ما نمیده
بنظرم هیچ وقت هم دلیل خواب دیدن رو توی آزمایشگاه و با دستگاه اندازه گیری نخواهند فهمید
سلام
آنچه که در بیداری از شنیدن ، دیدن ، لمس کردن و … ادراک میکنیم همگی در انبار قوه حافظه و متخیله با تمام جزئیات ثبت میشوند و به دلیل مشغله ها در بیداری نسبت به آنها غافلیم اما در خواب که گوش از شنیدن چشم از دین لامسه از لمس و … باز می ایستند قوه خیال که مانند آینه ای نمایانگر ادراکات درون ماست شروع میکند به نمایش دادن آنچه که در خود توسط قوای پنجگانه روزانه ثبت و ضبط میکنیم . البته قوه خیال مطابق عالم مثال صورت مثالی اعمال را برایمان نمایش میدهد مثلا کسی که روزانه مشغول اعمال فریبکارانه باشد شب خواب روباه و کسی که با زبانش دیگران را می آزارد خواب سگ و … کسی که دنبال مال است مثلا فلان… ، کسی که دنبال علم است مثلا اب میبیند و ….خلاصه اینکه خواب هرکسی تمثل مثالی و صورت برزخی اعمال و نیات بیداری اوست.
متاسفانه در این مطلب کوتاه به جنبه روانکاوانه بحث رویا اصلا پرداخته نشده است.تحقیقات گسترده و جامع زیگموند فروید در باره خواب را نادیده نگیرید. کتاب تعبیر خواب فروید حتما باید خوانده شود.فروید در این کتاب منشا و مبدا اصلی خوابها را در ناخوداگاه انسان میداند.در خاطرات دور و فراموش شده ای که مربوط به امیال سرکوب شده، حسادتها ، ترسها و اتفاقات دوران کودکی است و تا پایان عمر در شخصیت و خلقیات و ویژگی های روانی انسان تاثیر میگذارد و نقش ایفا میکند ولی به دلیل مقاومت و سانسور شدید خوداگاه هیچ گاه در بیداری به یاد نمی اید.اما به هنگام خواب این مقاومت خیلی ضعیف میشود اما کاملا کنار نمیرود. خاطرات و امیال و ارزوهای حیوانی و غریزی میخواهند از فرصت استفاده کرده و خود را بروز دهند.اما مغز توسط خوداگاه ضعیف شده هنوز هم میتواند انها را سانسور و جرح و تعدیل کند. مثلا خاطرات را به حوزه بازی های زبانی میبرد و یا تصاویر را جابجا میکند و یا مخلوط میکند و یا …
سلام
دلیل خواب دیدن ما .انرژی از زمین…
فکر نکنم. به نظر من خواب یه پدیده ای است که توصیفش خیلی سخته.مثال من رفته بودم سفر خانه اشنا انجا یه شب بودیم صبح که بیدار خواستم بشم جوری بودم که انگار خونه خودمم تا وقتی چشمام بسته بود.تصورم اینقدر بود که فرض میکردم انگار الان رو تخت خودمم
سلام.
ممنون از کسانی که برای این سایت فعالیت میکنند.
اگه در مورد بمب اتم و ساختنش واینکه چطور پیوندهای بین ذرات زیراتمی رو میشکنند ,مطلبی در سایت هست خواهشا لینکشو اینجا بزارید.
من با نظر اخر موافقم چون هر وقت خواب میبینم مربوط به مسائل روزمره زندگیم نیست و چیزهای یا کسانی که سالها پیش فراموششون کردم مثلا میبینم
بنظر من خواب دیدن فعال شدن بدون اراده و لحظه ای بخشی از مغز هست که باعث میشه به چیزهایی که در روز ذهنمونو تحت تاثیر قرار داده فکر کنیم چون بخشی از مغز اون لحظه بی اراده فعال میشه و بخشهای دیگه هنوز غیر فعاله اون تصویری که تو مغز شکل میگیره خیلی بنظرمون واقعی میاد.