بیگ بنگ: ویلهلم کنراد رونتگن آلمانی ۱۲۰ سال پیش اشعه ایکس را کشف کرد. گرچه تابش این اشعه بر بدن انسان با خطراتی همراه است، اما با این کشف انقلابی بزرگ در علم پزشکی و صنعت در سراسر جهان بوجود آمد.

کنراد رونتگن، پرفسور چهل ساله آلمانی در رشته فیزیک در هشتم نوامبر سال ۱۸۹۵ در آزمایشگاه خود در انستیتوی فیزیک دانشگاه یولیوس ماکزیمیلیان به آزمایش روی پرتوهای مختلف مشغول بود. او می‌خواست درخشش زیبای پرتوهای مختلفی را ببیند که فیزیکدانان مختلف در آزمایش‌های خود به آن رسیده بودند. رونتگن در جریان آزمایش‌های مختلف متوجه شد كه بلورهای نزديك لوله آزمایشی‌اش می‌درخشند. او مي‌دانست اشعه كاتدی كه قبلا كشف شده بود، از شيشه عبور نمی كند تا بتواند چنين اثری داشته باشد. پس به این نتیجه رسید که بايد نوع ديگری از اشعه فعال شده باشد.

رونتگن چون اين اشعه نامرئی كه از نور و اشعه کاتدی بسيار متفاوت بود را نمی‌توانست شرح دهد، آن را اشعه ايكس یا اشعه مجهول ناميد. رولاند وایگاند، عضو هیئت امنای موسسه رونتگن در شهر وورتزبورگ آلمان درباره ی کشف رونتگن می‌گوید: «دستاورد علمی رونتگن در آن است که موضوع ناشناخته‌ای را تشخیص داد و به تحقیق بیشتر درباره ی آن پرداخت.» رولاند وایگاند اکنون آزمایشگاه رونتگن و ابزارهای آزمایشگاهی‌ای که در آن زمان استفاده می شدند را به همان صورت گذشته به صورت موزه‌ای نگهداری می‌کند.

کنراد رونتگن پس از کشف این اشعه جدید شش هفته از آزمایشگاه بیرون نیامد و تحقیق‌اش را در این باره ادامه داد. این در حالی بود که خانه رونتگن در طبقه بالای آزمایشگاه قرار داشت. رونتگن در ۲۲ دسامبر سال ۱۸۹۵ با کمک اشعه ایکس عکسی از دست همسرش برداشت و شش روز بعد تحقیق خود را به همراه این عکس با عنوان “درباره نوع جدیدی از اشعه” به مراکز علمی ارائه کرد.

تاثیرات اشعه ایکس

اشعه ایکس رونتگن به همین نام در زبان انگلیسی و بسیاری زبان‌های دیگر دنیا مورد قبول واقع شد. بعدها در آلمان نام این اشعه به خاطر خدمات رونتگن، اشعه رونتگن نام گرفت و اكنون نيز اين نام را بسياری از دانشمندان به كار می‌برند. او به خاطر این کشف در سال ۱۹۰۱ اولین جایزه نوبل فیزیک را به دست آورد.

کشف اشعه ایکس انقلابی در علم پزشکی بوجود آورد. در جنگ جهانی اول پزشکان استفاده از اشعه ایکس را کاملا می‌شناختند. این اشعه نه تنها در ارتباط با استخوان‌ها مورد استفاده دارد، بلکه به طور نمونه برای تشخیص بیماری‌هایی چون سل با منشأ عفونت باكتريايی نیز به کار می‌رود. امروزه از پرتوشناسی در جریان عمل‌های جراحی نیز استفاده می‌شود. در این شرایط وضعیت بدن بیمار مثلا به هنگام خارج کردن تومورها نیز زیر نظارت پزشکان قرار می‌گیرد.

اشعه ایکس اما تنها در علم پزشکی کاربرد ندارد. این اشعه در صنعت نیز بسیار پراهمیت است. با کمک اشعه ایکس می‌توان از محتوای چمدان‌ها به هنگام سفر آگاه شد. آثار هنری، آثار باستانی و همچنین ناهماهنگی‌های موجود در طرح‌های ساختمانی را نیز می‌توان با کمک اشعه ایکس بررسی و تشخیص داد.

خطرات اشعه ایکس

تا دهه ۱۹۵۰ میلادی هنوز پزشکان و فیزیکدان‌ها با خطر اشعه ایکس آشنا نبودند. با پایان جنگ جهانی دوم به تدریج مشخص شد که اشعه ایکس می‌تواند امکان ابتلا به بیماری سرطان را در انسان افزایش دهد. از آن پس تا به امروز پزشکان تنها در موردهای ضروری از این اشعه استفاده می‌کنند.

این در حالی است که روش‌های جدیدی نیز در این زمینه به عرصه تحقیقات پزشکی وارد شده‌اند، روش‌هایی چون سی تی اسکن، ام آر آی و آزمایش پزشکی هسته‌ای. کنراد رونتگن در سال ۱۹۲۳ در سن ۷۷ سالگی در پی سرطان روده بزرگ درگذشت. احتمالا این بیماری ربطی به تحقیقات‌اش در رابطه با اشعه ایکس نداشته است، زیرا شدت پرتوهایی که او در آزمایشگاه استفاده می‌کرد بسیار نازل بود.

سایت علمی بیگ بنگ / برگردان: دویچه وله/ منبع: dw.com

اطلاعات بیشتر: theconversation