بیگ بنگ: بزرگ‌ترین ساختارها در جهان، میلیاردها یا حتی تریلیون‌ها ستاره را با نیروی گرانشی ِ عظیم خود محصور کرده اند. گرد و غبار کیهانی، ابرهای عظیمی از گاز، و همچنین سیارات و دیگر اجرامی که ممکن است دور ستاره‌ها بچرخند، کهکشان‌ها را پر می‌کنند.

تصویری از کهکشان مارپیچی NGC 1672
تصویری از کهکشان مارپیچی NGC 1672

به گزارش بیگ بنگ، کهکشان‌ها حدودا 14 میلیارد سال پیش، از یک نقطه‌ی داغ غیر قابل تصور متراکم بسیار کوچک، پدید آمده اند. طبق نظریه‌ی بیگ بنگ، این تکینگی، تمام جهان بود. این کیهان نو پا با قدرتی زیاد انبساط پیدا کرد، خنک شد و در این فرآیند هر چه بیشتر گسترش یافت. اگر تکه‌ای کاغذ مچاله‌ای را تصور کنید که وقتی آن را باز کنید نقشه‌ای عظیم می‌شود، آن وقت مدلی بسیار ابتدایی از آنچه اتفاق افتاده را دارید.

پس از بیگ بنگ، جهان نخستین متشکل از تنها تابش و ذرات زیر اتمی بود. این تابش و ذرات زیر اتمی چگونه به بیش از صدها میلیارد کهکشان، تکامل یافتند؟ دانشمندان دو نوع نظریه دارند که هر دوی آنها به اثرات گرانشی رُمبش(متلاشی شدن) گاز در کهکشان های اولیه، وابسته است. نخست، “نظریه پایین به بالا ” وجود دارد، که در آن گاز، درون توده هایی به اندازه ی میلیون ها خورشید( که شروع کوچکی برای چیزی به اندازه کهکشان است) متراکم و رُمبیده شدند. این توده ها پس از آنکه با هم ترکیب شدند، کهکشان ها را تشکیل دادند.

اما طبق نظریه “بالا به پایین”  توده های حاصل هر کدام به اندازه ی کهکشان های متعدد بودند که برعکس به کهکشان های مستقل تقسیم شدند. این نظریه چگونگی تشکیل ِ کهکشان ها در خوشه ها را توضیح می دهد. در هر حال توده های حاصلِ رمبیده شده درون کهکشان های نخستین از ماده تاریک و گاز هیدروژن تشکیل شدند. در حالی که ماده تاریک مانند یک هاله بیرونی اطراف ِ کهکشان های اولیه را احاطه کرده، هیدروژن به سمت مرکزشان سقوط کرد.

کهکشان های نخستین کیهان رنگ سبز از خود منتشر می کردند

براساس یافته‌های جدید محققان کهکشان‌ها در اوایل تشکیل جهان در حدود 11 میلیارد سال قبل نور سبز رنگی از خود منتشر می کردند. این نور سبز رنگ کهکشان های نخستین از اتم های اکسیژن شکل می گیرد که دو الکترون خود را از دست داده اند. به گفته محققان ستارگان در آن زمان از فعال ترین ستاره های کنونی هم داغ تر بوده اند.

ستاره شناسان دو نوع اصلی ِ کهکشان ها را شناسایی کرده اند: کهکشان ِ بیضوی و مارپیچی. این تفاوت ها در شکل کهکشان ها، بر اساس یک نظریه مربوط به شکل گیری ستارگان آنها میباشد. وقتی ابرهای گازی شکل به هم برخورد و با هم ترکیب می شوند، ستاره ها شکل میگیرند. اگر ستاره های کهکشان های نخستین تمامأ در یک لحظه شکل بگیرند، پس از آن کهکشان بالغ شکل ضرورتأ شکل بیضی کهکشان ِ اولیه را نگه می دارد و یک کهکشان “بیضوی” به وجود می آید.

یک نمونه از کهکشان های بزرگ بیضوی شکل
یک نمونه از کهکشان های بزرگ بیضوی شکل

کهکشان های مارپیچی زمانی شکل می گیرند که درون کهکشان ِ اولیه ستاره ها با فواصل زمانی مختلف به وجود آیند. در این رویداد گاز بین ستارگان ِ در حال گسترش به رمبش خود ادامه می دهد و در نتیجه اختلاف گرانش ستاره ها، گرد و غبار و گاز درون کهکشان، کار را کمی دشوار می کند؛ این جنب و جوش همه چیز را به حرکت دیسک وار وادار کرده و اختلاف های اضافی گرانش باعث به وجود آمدن بازوهای مارپیچی می شود. تغییرات اضافی هم با برخورد و ادغام کهکشان ها به وقوع می پیوندد. ستاره شناسان بر این باورند که ترکیب دو کهکشان همیشه یک کهکشان بیضوی شکل به وجود می آورد. به گفته ی محققان احتمالا کهکشان راه شیری تاکنون با کهکشان بزرگ دیگری ترکیب نشده است در حالی که کهکشان هایی مشاهده شده اند که در مرکز خوشه های کهکشانی به احتمال زیاد نتیجه نوعی ترکیب و ادغام کیهانی هستند.

سایت علمی بیگ بنگ / منابع: howstuffworks.com , space.com

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

2 دیدگاه

  1. سلام
    راستش علم تلاشی است برای درک پدیده های طبیعت اینکه چطور همه چیز کارمیکنه وچه عاملی سبب میشه کار کنن مطابق این اصل که رفتار طبیعت (همون آزمایش وتجربه ) معیار سنجش ما از حقیقت است.
    با این تعریف “ریاضیات” فی نفسه نمیتونه به عنوان توضیح چیزی در نظر گرفته شه.!
    ریاضیات برآمده از ذهن انسانه وبراستی قدرتمنده!
    دنیای ریاضیات وایده هاش دنیایی مجرد وبدون تعبیر فیزیکیه …آنچه که بهش میگن ریاضیات محض
    طبیعت ما بوسیله قوانینی اداره میشه که بصورت بنیادی ریاضیاتی بیان میشن.چرایی این هنوز هم اسرارآمیزه!
    ریاضیات زبانیه که ما بااون اصول فیزیکی روبیان میکنیم ونتایج اونا رو محاسبه.اما بقول ریچارد فاینمن :ریاضیات تنها زبان نیست!بلکه زبان است به علاوه استدلال کردن!زبانیه که درونش منطق هست! وگذشته از این راهیه که بااون میشه ازیسری حقایق وعبارتها به عبارتهای دیگه ای رسید! ودر ادامه فاینمن میگه:
    اگه میخوای زیبایی طبیعت رو تحسین کنی باید زبانشو یادبگیری!
    درآخر میخوام مشکل شما ودوستتونو با تشبیه زیبایی از استیون واینبرگ به پایان برسونم:
    درمورد اینکه ریاضیدانا بدون فیزیک وفقط قوانین ریاضی میتونن پی ببرن طبیعت چطور کار میکنه میگه مثل اینه که نیل آرمسترانگ وقتی پا روی سطح ماه میزاره با کمال تعجب ببینه که ردپای ژول ورن اونجاست!!😅

  2. درود دوستان
    مدتی پیش با یکی از همکارانم به گفتگویی رسیدیم درباره ریاضی یا فیزیکی بودن جهان. من معتقد بودم کیهان و کائنات بر اساس قوانین فیزیکی ساخته شده و کار میکنه و همکارم معتقد بود بر اساس قوانین ریاضی.

    لطفا اگه کسی میتونه کمکم کنه تا درستی مطلب رو بدست بیارم

    اصولا کاربرد قوانین ریاضی در کیهان در کجاست؟

    آیا درسته که ریاضیات علمی نظری هست؟