بیگ بنگ: جستجوی حیات در این جهان عظیم، کار دشواری است اما دانشمندان می‌توانند یک مرحله بیشتر پیش بروند. طبق مطالعه‌ای که توسط دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید و دانشگاه ایالتی سان فرانسیسکو انجام شده، بعید است که امگا قنطورس- خوشۀ بسیار متراکمی از ستاره‌ها در حیاط خلوت کهکشان راه شیری- دارای سیارات قابل سکونت باشد.

به گزارش بیگ بنگ، این مطالعه، توسط “استفان کین”، استادیار اخترفیزیک سیاره‌ای در گروه علوم زمین دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید و یکی از پیشگامان جستجوی سیارات قابل سکونت فراخورشیدی، انجام شده است. سارا دونی، دانشجوی کارشناسی ارشد در ایالت سان فرانسیسکو نیز در این مقاله و تحقیق با کین همکاری کرده است.

در جستجوی سیارات فراخورشیدی قابل سکونت، امگا قنطورس که بزرگ‌ترین خوشۀ کروی در کهکشان راه شیری است، مکان مناسبی برای این جستجو به نظر می‌رسد. این خوشه که تقریباً از 10 میلیون ستاره تشکیل شده است، 16 هزار سال نوری از زمین فاصله دارد و با چشم غیرمسلح هم می‌توان آن را مشاهده کرد و هدف نسبتاً نزدیکی برای رصدهای تلسکوپ فضایی هابل محسوب می شود.

کین گفت: «علیرغم تعداد زیاد ستاره‌های متمرکز در هستۀ امگا قنطورس، رواج سیارات فراخورشیدی همچنان تا حدی نامعلوم است. با این حال از آنجایی که این نوع خوشه فشرده در سراسر جهان وجود دارد، بنابراین محل جالبی برای جستجوی حیات در آن است.» این محققان که کار خود را با مجموعه‌ای رنگی از 470 هزار ستاره در هستۀ امگا قنطورس آغاز کردند، 350 هزار ستاره که رنگ آنها – نشانه‌ای از دما و سن آنها- نشان می‌دهد آیا می‌توانند سیارات بالقوه قابل سکونتی باشند یا خیر، را بررسی کردند.

سپس برای هر ستاره، منطقه قابل سکونت را محاسبه کردند- منطقۀ مدور اطراف هر ستاره که سیارۀ سنگی می‌تواند در آن منطقه آب مایع داشته باشد، یعنی عنصری کلیدی که تا به حال می‌دانیم برای حیات ضروری است. از آنجایی که اکثر ستاره‌ها در هستۀ امگا قنطورس کوتوله‌های سرخ هستند، در نتیجه مناطق قابل سکونت آنها بسیار نزدیک‌تر از مناطق قابل سکونت در اطراف خورشید بزرگ‌ترِ ما است.

کین بیان داشت: «هسته امگا قنطورس به طور بالقوه‌ای می‌تواند میزبان مجموعه‌ای از منظومه‌های سیاره‌ایِ فشرده‌ای که حاوی سیاراتِ دارای مناطق قابل سکونت در نزدیکیِ ستاره میزبان هستند، باشد. نمونه‌ای از چنین منظومه‌ای، تراپیست-1 است. تراپیست-1 نسخۀ مینیاتوری از منظومه شمسیِ ما است که 40 سال نوری از ما فاصله دارد و در حال حاضر یکی از امیدبخش‌ترین مکان‌ها برای جستجوی حیات ِ بیگانه تلقی می‌شود.»

در نهایت، ماهیت مطلوب ستارگان در امگا قنطورس محققان را مجبور کرد تا نتیجه بگیرند که این منظومه‌های سیاره‌ای، گرچه فشرده هستند، اما نمی‌توانند در مرکز خوشه وجود داشته باشند. در حالی که خورشیدِ ما 4.22 سال نوری از نزدیک‌ترین ستاره مجاور خود فاصله دارد، میانگین فاصله بین ستاره‌ها در هستۀ امگا قنطورس 0.16 سال نوری است، بدین معنی که هر یک میلیون سال یک بار با ستاره‌های مجاور خود برخورد می‌کنند.

دونی گفت: «این سرعتی که ستاره‌ها به صورت گرانشی با یکدیگر برخورد می‌کنند آنقدر زیاد است که نمی‌تواند امکان سکونت و حیات در سیارات آنها را به همراه داشته باشد. بررسی خوشه‌هایی با این سرعت‌های برخورد مشابه یا سرعت‌های بالاتر از این در امگا قنطورس می‌تواند منجر به همین نتیجه‌گیری مشابه شود. بنابراین مطالعۀ خوشه‌های کروی با سرعت‌های برخورد پایین‌تر، با احتمال بیشتر برای یافتن سیارات قابل سکونت همراه است.» عنوان این مقاله، «قابلیت سکونت در خوشۀ امگا قنطورس» است. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Forthcoming in The Astrophysical Journal منتشر شده است.

ترجمه: زهرا جهانبانی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: phys.org