بیگ بنگ: سیارک‌های فلزی، دارای هسته‌های سرد شده‌ای هستند که از ریزاخترها جدا شده‌اند. این سیارک‌ها در ابتدای شکل‌گیری سیارات در منظومه شمسی ما، به وجود آمده اند.

به گزارش بیگ بنگ، محققان جیکوب آبراهامز و پروفسور فرانسیس نیمو از دانشگاه سانتاکروزِ کالیفرنیا، معتقدند چون فلزات مذاب در نهایت سرد و جامد می شوند، احتمالا آهن مایع بصورت آتشفشان از طریق پوستۀ جامد آهنی بر سطح این سیارک‌ها جاری می شود. به گفته آبراهامز و پروفسور نیمو: «سه نوع ِ عمده از موادِ قشای پوسته در منظومه‌شمسی مشاهده شده است. مشهورترین آنها پوسته سیلیکاتی است که بر روی سیارات سنگی و برخی قمرها، بیشتر سیارک‌ها و قمر آیو ، وجود دارد. نوع ِ دیگر پوسته‌ها از یخ هستند، عمدتا یخ از جنس آب، که بر روی سطوح اکثر قمرهای منظومه‌شمسی، برخی از سیارک‌ها و اکثر اجرام کمربند کوئیپر، وجود دارند.»

علاوه بر دو نوع ِ سیلیکاتی و یخی، سومین نوع کمیاب پوسته که در منظومه‌شمسی وجود دارد: اجرامی با هسته‌ای فلزی هستند که باقی مانده‌ای از تجزیۀ برخوردی در قشای سنگی سیارات می باشند. این اجرام فلزی در کمربند سیارکی شناسایی شده‌اند و به طرز قابل توجهی به ثبت شهاب‌سنگ‌ها کمک می کنند. با این وجود، فهم ما از سطوح این اجرام بسیار محدود است، به همین منظور نخستین تصاویر دقیق از یک سیارک فلزی بنام Psyche قرار است در سال 2022 ثبت شود.

به گفته پروفسور نیمو:« وقتی یک پیش سیاره یا خرده سیاره برخورد شدیدی را تجربه کند، ممکن است لایه سنگی بیرونی خود را از دست بدهد و به صورت هسته‌ای مذاب و غنی از آهن در بیاید. بنابراین در سرمای فضا این گوی تشکیل شده از فلز مایع، به سرعت شروع به سرد و جامد شدن می کند. در بعضی موارد کریستالی شدن، از مرکز هسته به سمت خارج آن رخ میدهد و آتشفشانی تشکیل نمی شود، اما در برخی اجرام این روند بالا به پایین است و در نتیجه بر روی سطح، صفحاتی جامد و فلزی با فلز مایع در زیر آنها، خواهید داشت.»

آبراهامز گفت: «آتشفشان‌های حاوی آهن، بستگی به نوع ترکیب مادۀ مذابشان دارند، اگر از آهن خالص تشکیل شده باشند، فوران‌هایی از جریان‌های سطحی روان با ویسکوزیته[چسبناکی] کم بر روی صفحات نازکشان رخ می دهد. بنابراین شباهتی به گدازه‌های ضخیم و چسبناک، مانند آنچه در جزایر هاوایی می بینیم، ندارد. اما در حالتی دیگر اگر عناصر سبک‌تر در گازهایی که به سرعت منتشر می شوند، مخلوط شوند، میتوانید آتشفشان‌های انفجاری داشته باشید که ممکن است حفره‌هایی را در سطوح خود بر جای بگذارند.» در واقع ممکن است بهترین فرصت برای پیدا کردن شواهدی از آتشفشان‌های حاوی آهن روی سیارک‌های فلزی، با مطالعه شهاب سنگ‌های آهنی که در حال حاضر در مجموعه‌هایی روی زمین موجود هستند، بدست آید.

پروفسور نیمو اضافه کرد: «تعداد زیادی از این شهاب سنگ‌های فلزی وجود دارند و اکنون که میدانیم چه میخواهیم، ممکن است شواهدی از وجود آتشفشان در آنها بیابیم. اگر ماده‌ای فورانی روی سطحشان قرار گیرد، به سرعت سرد شده و در ترکیب شهاب سنگ منعکس می شود و حفره‌هایی برای گاز ِ خروجی باقی گذاشته باشد. جزئیات بیشتر این پژوهش در مجله Geophysical Reseach Letters منتشر شده است.

ترجمه: فرشید معرفت خدائی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sci-news.com