بیگ بنگ: آیا خورشید همیشه در یک جهت طلوع می‌کند؟ خیر اینگونه نیست. با تغییر ماه‌ها، جهت ِ طلوع خورشید نیز دستخوش تغییر می‌شود. این تصویر برجسته جهت طلوع خورشید در طول سال ۲۰۱۹ را نشان می‌دهد که از نزدیکی شهر امان، اردن ثبت شده است.

دوربین موجود در این تصویر همیشه رو به شرق است و شمال آن در سمت چپ و جنوب در سمت راست است. اگرچه خورشید کلا همیشه از شرق طلوع می‌کند، اما در “انقلاب زمستانی”، از جنوب شرقیِ دورتر و در “انقلاب تابستانی”، از دورترین نقطۀ جنوب شرقی طلوع می‌کند. امروز انقلاب زمستانی در نیمکره شمالی است، یعنی روزی که کمترین میزان نور خورشید در نیمکره شمالی و بیشترین میزان در نیمکره جنوبی وجود دارد.

در بسیاری از کشورها، انقلاب زمستانی یک تغییر رسمی در فصل محسوب می‌شود: مثلا اولین روز زمستان در نیمکره شمالی زمین. گرمایش خورشیدی و انرژی ذخیره شده در سطح زمین و جو در زمستان به کمترین حد خود می‌رسد و معمولاً ماه‌های زمستان سردترین ماه‌های سال هستند. در شرایطی که مردم در کشورهای نیمکره شمالی زمین، آغاز “فصل زمستان” را جشن گرفته‌اند، مردم در کشورهای نیمکره جنوبی زمین، “فصل تابستان” را آغاز کرده‌اند.

عامل ایجاد فصل‌ها و اختلاف روز و شب، عمودی نبودن محور چرخش زمین به دور خود است، محور چرخش زمین به دور خود ۲۳.۵ درجه از حالت عمودی انحراف دارد. اگر محور زمین، دارای انحراف یا کج‌شدگی نبود، همیشه خورشید به یک حالت به زمین می‌تابید و آب و هوای مناطق مختلف زمین همواره ثابت می‌ماند؛ انحراف مداری زمین باعث شده که در طول گردش سالانه خود به دور خورشید همواره چهار فصل را تجربه کنیم. در فصل زمستان خورشید بر نیمکره شمالی مایل می تابد و روزها کوتاه‌تر و سردتر می‌شوند؛ همچنین خورشید در این فصل سایه‌های بلندتری ایجاد می‌کند که دلیل آن نیز چیز جز مایل تر بودن تابش خورشید نیست.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: apod