بیگ بنگ: یک مقاله جدید که بتازگی منتشر شده، به علت ِ تغییر نور ناگهانی و غیرمعمول ِ ستارۀ غول‌پیکر “ابط الجوزا” اشاره کرده است.
به گزارش بیگ بنگ، “ابط الجوزا”، دومین ستارۀ درخشان در صورت فلکی شکارچی و یک ستارۀ غول سرخ است که تقریباً ۶۵۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. “ابط الجوزا” با شعاعی در حدود ۱۴۰۰ برابر بزرگتر از خورشید، یکی از بزرگترین ستارگان شناخته شده است. همچنین یکی از درخشان‌ترین ستارگان شناخته شده است و نوری بیشتر از ۱۰۰ هزار خورشید را ساطع می‌کند.
این ستاره با قدمت تنها ۸ میلیون سال، رفته رفته به پایان عمر خود نزدیک میشود و به زودی محکوم به انفجار ابرنواختری است. اما کم نور شدن غیرمعمول این ستاره، که از اکتبر سال ۲۰۱۹ آغاز شده، لزوماً نشانۀ یک رخداد ابرنواختری قریب الوقوع نیست.
دکتر “تاویشا دارماوردنا”، اخترشناس موسسه نجوم “ماکس پلانک” گفت: «برخی ستاره‌ها در پایان ِ عمر خود، به غول‌های سرخ تبدیل می‌شوند. از آنجاییکه تامین سوخت آنها به پایان رسیده، فرآیندها تغییر پیدا کرده و توسط آنها ستارگان انرژی خود را آزاد می‌کنند. در نتیجه، آنها باد کرده و با دوره‌های صدها یا حتی هزاران روز ناپایدار می‌شوند که در نتیجه ما شاهد ِ نوسان در روشنایی آنها هستیم.»
وی افزود: «به دلیل اندازه، کشش گرانشی روی سطح ستاره کمتر از یک ستاره با همان جرم است اما شعاع ِ کمتری دارد. بنابراین، پالس‌ها می‌توانند لایه‌های بیرونی چنین ستارهای را به راحتی ساطع کنند. گاز آزاد شده سرد میشود و به ترکیباتی تبدیل شده که اخترشناسان آنها را غبار می‌نامند. به همین دلیل غول‌های سرخ منبع مهمی از عناصر سنگین در جهان هستند که در نهایت از آنها سیارات و موجودات زنده تکامل می‌یابند.»
دکتر “دارماواردنا” و همکارانش داده‌های زیرمیلیمتریِ جمع‌آوری شده توسط تلسکوپ جیمز کلرک ماکسول(JCMT) و آزمایش Atacama Pathfinder (APEX) را در مدت ِ ۱۳ سال تجزیه و تحلیل کردند. آنها دریافتند که “ابط الجوزا” نیز در این طول موج در این کمینه‌ی نوری تا ۲۰ درصد کاهش یافته است. آنها گفتند: «اخترشناسان قبلاً تولیدِ نورِ جاذب غبار را محتمل‌ترین علت کاهش شدید درخشندگی دانسته‌اند.»
دکتر “استیو مایرز”، اخترشناس در رصدخانه شرق آسیا افزود: «آنچه ما را شگفت‌زده کرد این بود که “ابط الجوزا” در محدودۀ موج زیرمیلیمتری نیز ۲۰% تاریک‌تر شده است. تجربه نشان می‌دهد که چنین رفتاری با حضور گرد و غبار سازگار نیست. تاریکی اندازه‌گیری شده در امواج زیرمیلیمتری و نور مرئی نشانگر کاهش ِ میانگین دمای سطح “ابط الجوزا” است.»
دکتر “پیتر سیکلونا”، اخترشناس سازمان فضایی اروپا گفت: «با این وجود، توزیع نامتقارن دما محتمل‌تر است. تصاویر با وضوح بالا از “ابط الجوزا” در دسامبر ۲۰۱۹ مناطق مختلفی از روشنایی متفاوت را نشان می‌دهد.» همراه با نتیجه‌ی ما، این یک نشانۀ واضح از نقاط ستارهای بزرگ است که بین ۵۰ تا ۷۰% از سطح مرئی را پوشش می‌دهند و دمای پایین‌تری نسبت به عکس‌های روشن‌تر دارند.»
برای مقایسه، یک نقطۀ خورشیدی معمولی به اندازه زمین است. پروفسور “آلبرت زیگلسترا”، اخترشناس در دانشگاه منچستر، گفت: نقطه‌ی ستاره‌ایِ “ابط الجوزا” صد برابر بزرگتر از خورشید خواهد بود. کم نور شدن ِ ناگهانی این ستاره به معنای رفتن ابرنواخترها نیست. “ابط الجوزا” یک ستارۀ فوق‌العاده بزرگ است که به یک نقطۀ ستارهای فوق‌العاده بزرگ، رشد می‌کند.»
دکتر “دارماواردنا” گفت: «مشاهدات در سال‌های آینده نشان خواهند داد که آیا کاهش درخشندگی نور “ابط الجوزا” به چرخۀ نقطه‌ای مربوط میشود یا خیر؟ در هر صورت، این ستاره یک موضوع جالب برای مطالعات ِ آینده است.» جزئیات بیشتر این پژوهش در Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.
ترجمه: سحر الله‌وردی/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: sci-news.com
لینک کوتاه نوشته : https://bigbangpage.com/?p=93874
(۱۳ نفر , میانگین : ۴,۶۲ از ۵)
با سلام
البته همه ستاره‌ها آخر عمری تبدیل به ابر نو اختر نمیشن بغضی‌هاشون یه سیاه چاله میشن که این غول گنده نشانه‌های نشت ماده سیاه در داخلش نمایان شده این اتفاق تقریبا ۶۵۰ سال پیش افتاده که جای امیدواری داره برای نسلهای آینده چون موج انفجار ابر نواختر این غول گنده در هر صورت منظومه شمسی مارو دچار تغییرات اصاصی میکرد
سلام نه با انفجار ابرنواختری اگر ۲۰ برابر خورشید جرم داشته باشن به سیاهچاله و اگر ۱/۴ تا ۲۰ برابر خورشید جرم داشته باشن به ستاره نوترونی تبدیل میشه و اگر جرمی مثل خورشید داشته باشن بدون ابرنواختر متورم میشود و هسته آنها کوتوله سفید میشود.
مطلب جالبی است ولی آخرش نفهمیدم علت کم نور شدن ابط الجوزا چیست؟ فکر کنم مقاله خلاصه شده و قسمتی حذف شده است زیرا در متن به اصطلاحی بنام “نقطه ستاره ای ” اشاره شده است ،ولی توضیح کافی داده نشده است.
سلام این تغییرات مربوط به ۶۵۰ سال قبل هست دیگه. درسته؟